48,3 tys. mieszkańców woj. podlaskiego ma długi. Różnym instytucjom są winni około 922,6 mln zł

56-latek jest winny 17 milionów 761 tysięcy zł. To rekordzista z woj. podlaskiego. W całym kraju największe długi ma mieszkaniec Mazowsza - prawie 100,5 mln zł! Polacy zadłużają się na potęgę. Rośnie liczba osób (2,3 mln osób) i ich zaległości, które sięgają obecnie 47,2 miliarda zł - wynika z ostatniego raportu BIG InfoMonitor, który zbiera dane z krajowych rejestrów dłużników.

- Nie ma to związku z rosnącym poziomem bezrobocia, bo to od dłuższego czasu spada. Ani też z dochodami. W Polsce mamy deflację, a ceny, na przykład produktów spożywczych, spadają. Sporym zastrzykiem gotówki dla gospodarstw domowych były również pieniądze z programu „500 plus”. Wzrost zadłużenia łączyłbym więc ze zmianą postaw konsumentów, którzy, wzorem mieszkańców krajów Europy Zachodniej, zaczynają żyć na kredyt - mówi dr hab. Adam Sadowski, ekonomista, prof. Uniwersytetu w Białymstoku.

Gdy dogłębniej analizujemy dane, okazuje się, że nadal większość „przeterminowanych” długów to kredyty (60 proc.), ale z ich spłacaniem Polacy radzą sobie... tak samo źle, jak jeszcze trzy miesiące wcześniej. Gorzej jest jeśli chodzi o inne zobowiązania.

- Na przyrost zaległości Polaków wpływ miały przede wszystkim zobowiązania pozakredytowe, czyli te, które gromadzą się w wyniku niepłaconych na czas rachunków za telefon, media, rat pożyczek pozabankowych, długów dochodzonych przez firmy windykacyjne czy też alimentów - czytamy w raporcie BIG. Skala tych długów wzrosła aż o 12,5 proc.

Liczba dłużników rośnie, i to rośnie w całym kraju, choć w różnym tempie. W tym „morzu niespłaconych długów”, województwo podlaskie jawi się jako wyspa solidności. Nie dość, że mieszka tu najmniej dłużników w kraju (to 48 356 osób), to i suma zaległości jest najmniejsza (922 mln 592 864 zł). Ktoś powie, że to słabo zaludniony region. Ale w przeliczeniu na tysiąc dorosłych, w Podlaskiem jest 49 dłużników. To prawie dwa razy mniej niż w rekordowym kujawsko-pomorskim (96). Porównując liczbę dłużników (proporcjonalnie do liczby mieszkańców) widać wyraźny podział na wschód i zachód. Bo zaraz za Kujawami jest woj. zachodniopomorskie i lubuskie. Z kolei na przeciwległej osi - podkarpackie, małopolskie, świętokrzyskie i lubelskie.

Sytuacja ekonomiczna mieszkańców woj. podlaskiego nie pogorszyła się

dr hab. Adam Sadowski ekonomista z UwB

Tu też socjologowie i ekonomiści zwracają uwagę na wzorce kulturowe, których geneza sięga nawet czasów zaborów. Ale wcale nie oznacza to, że mieszkańcy statystycznie mniej zadłużonych regionów, nie żyją ponad stan, i bardziej rozsądnie gospodarują swoimi pieniędzmi. Ważne jest za to zaufanie lub jego brak do instytucji finansowych, które - jak może się wydawać - w Podlaskiem nie jest najwyższe.

- Być może wolimy zapożyczać się u znajomych i członków rodziny niż w bankach. Można by mówić o swego rodzaju „szarej strefie” - dodaje prof. Sadowski.

W większości kraju spada średnie zadłużenie. Największe jest w woj. mazowieckim. Przeciętny mieszkaniec ma do spłacenia 28 tys. zł. Później jest małopolskie (23,5 tys. zł) oraz pomorskie (22,6 tys. zł). Podlaskie jest daleko w tyle, dopiero na 10. miejscu. W dodatku tu ta kwota spadła najwyraźniej - o 394 zł (o 2 proc.) i wynosi nieco ponad 19 tys. zł.

Jakie mogą być tego przyczyny? Wracamy do programu 500 plus. Choć w analizowanym okresie (od marca do czerwca) pomoc państwa dopiero startowała, wyhamował się przyrost dłużników z kwotami do 2 tys. zł. Rodzice zapowiadali, że otrzymane od państwa pieniądze przeznaczą m.in. na spłatę długów. Statystyki już pokazują, że najwyraźniej tak właśnie jest.

- Dzięki pieniądzom otrzymanym na dzieci spłacają w całości długi na niższe kwoty - zauważają twórcy raportu. - Stąd od końca marca do końca czerwca liczba dłużników wpisanych do BIG InfoMonitor z zaległościami do 2 tys. zł zwiększyła się o mniej niż 1 proc., podczas gdy pozostałych o prawie 9 proc.

Badania dotyczą wyłącznie zaległości osób fizycznych na minimum 200 zł, przeterminowanych o co najmniej 60 dni.