Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

80. rocznica pacyfikacji wsi Rajsk. Naziści zabili wtedy 149 osób [ZDJĘCIA][WIDEO]

PLanR
80. rocznica pacyfikacji wsi
80. rocznica pacyfikacji wsi Irena Łozowik
16 czerwca 1942 roku naziści spacyfikowali Rajsk. Zabito prawie 150 osób, wiele wywieziono na roboty. Podlaska wieś zniknęła z powierzchni Ziemi. Po 80 latach, jak co roku, w miejscu kaźni spotkali się ludzi, którzy pamiętają o tej zbrodni, aby złożyć hołd pomordowanym.

Geneza wydarzeń

14 czerwca 1942 roku nieopodal rajskiego cmentarza sowiecki oddział partyzancki urządził zasadzkę na niemiecki samochód osobowy. W wyniku akcji zginęło dwóch Niemców, a towarzyszące im kobiety zostały ranne. Dowódca SS i Policji w Okręgu Białystok - Werner Fromm - w odwecie zarządził pacyfikację wsi.

Tragiczne wydarzenia w Rajsku

W nocy z 15 na 16 czerwca wieś została otoczona przez znaczne siły nazistów. Mieszkańcy zostali wypędzeni z domów i zgromadzeni na cerkiewnym placu. W godzinach popołudniowych rozpoczęto "selekcję"

  • mężczyźni powyżej 16. roku życia oraz kobiety, których mężowie i synowie byli nieobecni we wsi
  • młodzież w wieku 14 - 16 lat oraz młode bezdzietne kobiety
  • pozostali mieszkańcy

Ludzi z pierwszej grupy zabierano grupami po 10 osób na pole za wsią i tam rozstrzeliwano. Zwłoki były grzebane w dołach na ziemniaki. Część rannych ofiar zakopano żywcem.
Drugą grupę załadowano na samochody ciężarowe i zabrano do Bielska Podlaskiego, skąd zostali wywiezieni na roboty przymusowe do Niemiec.

Pozostałych mieszkańców wysiedlono w okolice Brańska i Bociek.

Wieś doszczętnie spalono.

Smutny bilans

W czasie pacyfikacji zostało zamordowanych łącznie 149 osób (144 zidentyfikowanych), w tym 24 kobiety. Zniszczeniu uległy wszystkie domy i zabudowania gospodarcze (około stu) oraz zabytkowa cerkiew i kaplica cmentarna, szkoła, młyn i wiatrak. Niemcy wycięli nawet drzewa oraz zniszczyli studnie i biegnącą przez wieś brukowaną drogę. Mieszkańcy Rajska, którzy ocaleli mieli zakaz, pod groźbą śmierci, powrotu na miejsce, gdzie była wieś. Powrót okazał się możliwy dopiero w lipcu 1944 roku.

80 rocznica pacyfikacji wsi Rajsk

W czwartek (16.06), w odbudowanym po wojnie Rajsku, odbyły się uroczystości upamiętniające straszne wydarzenia sprzed 80-ciu lat. Pierwszym punktem było nabożeństwo w cerkwi pw. Piotr i Pawła, która została przeniesiona na obecne miejsce w 1962 roku z okolic Tomaszowa Lubelskiego. Nabożeństwu przewodniczył abp bielski Grzegorz w asyście duchowieństwa z całej okolicy.

Następnie przy zbiorowej mogile rozstrzelanych, gdzie w 1962 roku ustawiono pomnik i płytę pamiątkową, odprawione zostało nabożeństwo żałobne - panichida. Potomkowie pomordowanych nie kryli wzruszenia. Był łzy i wspomnienia, przemówienia, pamiątkowe statuetki i kwiaty. Wartę honorową pełnili harcerze ze Szkoły Podstawowej w Augustowie.

Na uroczystościach stawili sięm.in.

  • potomkowie ofiar
  • abp bielski Grzegorz
  • pastor Barbara Phieler
  • duchowieństwo
  • Raisa Rajecka, wójt gminy Bielsk Podlaski
  • wicestarosta bielski Piotr Bożko
  • radny wojewódzki Sławomir Nazaruk

Tego dnia wójt gminy Bielsk Podlaski - Raisa Rajsecka - została uhonorowana Orderem Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny II stopnia.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna