85-rocznica agresji ZSRR na Polskę. W regionie zawyją syreny alarmowe upamiętniające wydarzenia z 1939 roku. Zobacz archiwalne zdjęcia

Przedstawicielom państw zachodnich rezydującym w Moskwie władze sowieckie przekazały zachowują neutralność w wojnie między Niemcami a Wielką Brytanią i Francją. Kreml mocarstwom zachodnim oświadczył też, że wojny z Polską nie prowadzi, bo Polski ... już nie ma.

• najazd na nasz kraj miał charakter agresji w świetle konwencji londyńskiej z 1933 r. (opracowanej na wniosek ówczesnych władz sowieckich).
• ZSRR złamał postanowienia polsko-sowieckiego paktu o nieagresji z lipca 1932 r.
• traktatu ryskiego z marca 1921 r.
• dodatkowego protokołu polsko-sowieckiego z maja 1934 r.
• ZSRR złamał przepisy Ligi Narodów, do której przystąpił we wrześniu 1934 r.
• deklaracji Kresteńskiego z 1934 r., w której Sowieci zobowiązali się przestrzegać wszystkich zawartych przez siebie umów.
• złamali deklaracje: polsko-sowiecką z listopada 1938 r., konwencję haską z 1907 r., konwencję genewską z 1929 r.

Nie przeszkodziło to władzom sowieckim w sporządzeniu noty, w której stwierdzano, że państwo polskie i jego rząd przestały istnieć, dlatego ważność straciły zawarte traktaty. Zakomunikowano, że wojska sowieckie przekroczyły granicę również celem uwolnienia narodu polskiego od wojny i umożliwienia mu życia w pokoju.

Przywódcy w Londynie i Paryżu już wcześniej spisali Polskę na straty. 12 września w Abbeville postanowili o wstrzymaniu i tak niezwykle anemicznych działań zbrojnych na froncie zachodnim. W przeciwieństwie do władz polskich, napaścią Moskwy nie byli zaskoczeni. Ostatecznie Francja złożyła w Moskwie ustny sprzeciw, w którym zażądała wyjaśnień po zaatakowaniu II RP 17 września. Wielka Brytania ograniczyła się natomiast do zamieszczenia w prasie komunikatu, w którym Londyn... podtrzymał zobowiązania wobec Polski.

O świcie 17 września 1939 r. wojska sowieckie wkroczyły do Polski. O ogromnym zaskoczeniu tym faktem najlepiej świadczy fakt, że niemal wszystkie siły zbrojne walczyły z Niemcami, a na froncie wschodnim znajdowały się jedynie formacje trzeciego rzutu, słabo uzbrojone. Przez pewien czas łudzono się, że wojska sowieckie idą Polsce na pomoc przeciwko Niemcom, m.in. dlatego, że takie plotki rozsiewały jednostki Armii Czerwonej wkraczające do Małopolski Wschodniej i na Wołyń.

W połowie września 1939 r. wschodnie granice RP chroniło ok. 12 tys. żołnierzy. Przewaga Sowietów była ogromna. Armia najeźdźcy liczyła w pierwszym rzucie 620 tys. żołnierzy, wspartych przez 4733 czołgi i 3298 samolotów (Niemcy rzucili na nas 2,5 tys. czołgów i 1,9 tys. samolotów). ZSRR zagarnął 200 tys. km2 powierzchni II RP (51,8 proc.) i ponad 12 mln obywateli polskich (37 proc.).

Dzień Sybiraka i rocznica ataku ZSRR na Polskę. Oficjalne uroczystości w Muzeum Sybiru

Zamieszanie w szeregach polskich potęgował brak rozkazów Naczelnego Dowództwa, niewiedzącego, jak zareagować na atak. Bierny był też rząd, choć już od 8 września dostawał informacje mówiące o dużym prawdopodobieństwie uderzenia ze strony ZSRR. Władze II RP nawet nie wypracowały politycznego stanowiska na wypadek zaatakowania Polski przez Związek Sowiecki. Zresztą jeszcze 17 września przekroczyły granicę rumuńską.

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Białymstoku informuje, że we wtorek 17 września 2024 r. jednostki samorządu terytorialnego w województwie podlaskim uruchomią syreny alarmowe. Trwający 1 minutę sygnał ciągły będzie przypominał o 85. rocznicy agresji sowieckiej na Polskę.

Włączenie syren będzie jednocześnie testem sprawności urządzeń systemu wykrywania i alarmowania na podstawie § 9 ust. 4 i 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2024 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. z 2024 r. poz. 290). Sygnały alarmowe przekazywane w tym dniu będą ćwiczebne, czyli nie będą informować o żadnym zagrożeniu.