Alimenty od dzieci i rejestr

Przed laty mój były mąż odszedł do innej kobiety, zostawiając mnie z dwójką małych dzieci. Płacił jednak alimenty na nie, mimo że jedno z nich nie było jego biologicznym dzieckiem (przysposobił je). Teraz dzieci są już dorosłe i samodzielne. Ostatnio dowiedziałam się, że mąż stracił pracę. Wydzwaniał do syna, aby pożyczyć pieniądze, których nie zwrócił. Podobno wspominał coś na temat alimentów od dzieci. Czy ma do nich prawo? Przecież ma drugą żonę i dziecko z nią, nie uczestniczył w wychowaniu naszych dzieci, a kiedy byliśmy razem, bił je. Jak zabezpieczyć się, aby moje dzieci nie musiały płacić alimentów ojcu?

- Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego alimenty to obowiązek nie tylko rodziców wobec dzieci, ale też dzieci wobec rodziców i dziadków, a nawet rodzeństwa wobec siebie nawzajem. Prawo do alimentów mają nie tylko rodzice biologiczni, ale też macocha lub ojczym - o ile uczestniczyli w wychowaniu i utrzymaniu dziecka.

Rodzice mogą domagać się alimentów od dzieci, jeśli są w niedostatku. Nie ma jednoznacznej definicji niedostatku, ale przyjmuje się, że to sytuacja, gdy rodzic nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (tj. nie ma pieniędzy na zakup żywności, leków, odzieży, opłacanie czynszu i mediów), a dzieci mają możliwości finansowe, aby mu pomóc lub go wyręczyć.

Według Sądu Najwyższego roszczenia alimentacyjne należy oceniać według zasad współżycia społecznego. Dlatego przymusu alimentów można uniknąć, jeżeli rodzic w przeszłości zaniedbywał obowiązki wobec dziecka, np. nie płacił alimentów, nie utrzymywał kontaktów lub znęcał się nad nim. Innym argumentem przeciwko przyznaniu alimentów może być wpadnięcie w biedę z własnej winy. Jeżeli rodzic żyje w niedostatku na własne życzenie i mimo możliwości nie pracuje, to jego żądania wobec dzieci można uznać za niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

Kluczowa jest tu uchwała SN z 16 grudnia 1987 r. (sygn. akt. III CZP 91/86). Za rażąco niewłaściwe postępowanie uprawnionego do alimentacji SN uznał: zachowanie godzące w życie lub zdrowie członka rodziny; naruszanie godności dobrego imienia i innych dóbr osobistych członków rodziny; zawinione popadnięcie w niedostatek lub umyślne wywołanie sytuacji prowadzącej do żądania świadczeń alimentacyjnych. Zdaniem sądu byłoby niesprawiedliwością, gdyby krzywdzony musiał płacić alimenty osobie krzywdzącej tylko dlatego, że łączy je pokrewieństwo.

Z opisanej przez panią sytuacji wynika, że mąż zawarł nowy związek małżeński. Obowiązek alimentacyjny małżonków wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych. Oboje małżonkowie zobowiązani są do zaspakajania potrzeb nowo powstałej rodziny, a zatem obowiązek utrzymania małżonka spoczywa głównie na aktualnym małżonku, a dopiero w następnej kolejności na krewnych.

Staram się o przyjęcie do pracy. Szef zażądał zaświadczenia o niekaralności. Niestety prowadzono wobec mnie postępowanie karne, ale warunkowo je umorzono. Czy figuruję w rejestrze karnym?

W Krajowym Rejestrze Karnym gromadzi się informacje o osobach:

- prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe;

- przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe;

- przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe na podstawie amnestii; (…)

Informacja o warunkowym umorzeniu postępowania jest zatem wpisywana do KRK. Nie oznacza to jednak, że osoba, wobec której warunkowo umorzono postępowanie karne, nie otrzyma zaświadczenia o niekaralności. Wpis o warunkowym umorzeniu postępowania wprawdzie jest w KRK, ale nie jest to wpis do kartoteki osób skazanych. Warunkowe umorzenie to nie to samo, co skazanie z warunkowym zawieszeniem postępowania. Można zwrócić się do KRK o zaświadczenie o niekaralności i je otrzymać. Wpis o warunkowym umorzeniu postępowania zostanie z urzędu usunięty po sześciu miesiącach od zakończenia okresu próby.