Badania losów absolwentów podlaskich uczelni wyższych

Z dużo większymi problemami borykają się osoby, które ukończyły kierunki turystyczne. Pracuje nieco ponad połowa z nich, a w zawodzie zaledwie 37 proc. W opinii pracodawców są też najsłabiej przygotowani do pracy w swojej branży. Zarzucają im m. in. brak znajomości języków obcych i... wiedzy o regionie.

Tak wynika z badań losów zawodowych absolwentów szkół wyższych województwa podlaskiego, przeprowadzonych na zlecenie Podlaskiego Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych w Białymstoku. Wśród ankietowanych znalazło się ponad 600 absolwentów kierunków: informatycznych, turystycznych i medycznych, którzy ukończyli naukę w latach 2009-2011.

Grzegorz Niekrasow z Czarnej Białostockiej jest absolwentem Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W 2009 r. ukończył kierunek zdrowie publiczne. - Choć po studiach mogłem pracować w administracji praktycznie we wszystkich zakładach opieki zdrowotnej tj. szpitale, Sanepid, stacja krwiodawstwa itd. Nie mogłem znaleźć zatrudnienia. Rynek jest nasycony, bo Białystok to ośrodek medyczny i panuje tu duża konkurencja. Nie mówiąc już o tym, że nie tylko w tej branży najważniejsze są znajomości. W końcu zdecydowałem się na wyjazd do Krakowa. Ale i tam zaczynałem jako sprzedawca w sklepie.

Dopiero po 3 latach po przeprowadzce Grzegorz znalazł wymarzoną pracę. Od kilku miesięcy spełnia się zawodowo jako manager w krakowskiej przychodni rehabilitacyjnej Prolo-Med. - To praca z dziedziny promocji zdrowia i marketingu medycznego, którą się interesuje. Bardzo odpowiada mi atmosfera w pracy. Zarobki też są wyższe niż na Podlasiu - opowiada 27-latek.

Nie wszyscy jego koledzy mieli jednak tyle szczęścia. Jak wynika ze wstępnych wyników raportu "Podlaski Absolwent", zaprezentowanych w ub. tygodniu, 1/4 absolwentów kier. medycznych wciąż jest bezrobotna. Z kolei 92 proc. pozostałych - pracuje zgodnie z kierunkiem wykształcenia. Ankietowani to zarówno lekarze, pielęgniarki, położne, a także absolwenci kierunków okołomedycznych (kosmetyczka, dietetyk itd.). Znacznie łatwiej o pracę było informatykom, 80 proc. pracuje, 85 proc. w zawodzie.

- Dużo osób po informatyce decyduje się na założenie własnej działalności gospodarczej - mówi dr Katarzyna Dębkowska, kierownik projektu. - Ci absolwenci są też najbardziej mobilni. W poszukiwaniu lepszych zarobków i ciekawej rozwijającej pracy, są w stanie zmienić miejsce zamieszkania i łatwo się adaptują.

Aż 85 proc. pracodawców, którzy również wzięli udział w badaniu, raczej dobrze i bardzo dobrze oceniła ich przygotowanie praktyczne do pracy. W przypadku absolwentów kier. medycznych było to 66 proc., a jako raczej dobre przygotowanie absolwentów kier. turystycznych oceniło 67 proc. pracodawców. Dużo gorzej wygląda ocena uczelni w przygotowaniu do wejścia na rynek pracy w oczach samych absolwentów. Szczególnie krytycznie wypowiadają się ci, po kierunkach turystycznych. Tylko 11 proc. oceniło ją jako raczej i bardzo dobrą. - Odbyłam staż w biurze podróży, i widzę, że uczelnia nie wiele mi dała - mówi Ania W. (nazwisko do wiadomości redakcji), od 2009 r. absolwentka Turystyki i Rekreacji na Politechnice Białostockiej. - Np. niezbędna jest znajomość systemów rezerwacji. Na studiach mieliśmy jedynie wzmiankę, że coś takiego istnieje. A język obcy mieliśmy tylko raz w tygodniu przez 4 semestry.

Pracodawcy szczególną uwagę zwrócili również na ten ostatni aspekt. - Szczególnie szokuje brak znajomości języka rosyjskiego - wypowiada się anonimowo osoba zajmująca się rekrutacją w jednego z bardziej znanych ośrodków konferencyjno-wypoczynkowych w Podlaskiem. - Absolwenci kierunków turystycznych, którzy szukają u nas pracy mają problem z wydawałoby się podstawowymi zadaniami tj. wykonania analizy rynku hotelarskiego. Bardzo ciężko jest znaleźć dobrego pracownika.
W przypadku wszystkich absolwentów pracodawcy wskazywali na brak umiejętności krytycznego myślenia, samodzielnego podejmowania decyzji, specjalistycznej wiedzy, oraz... kompetencji interpersonalnych. Idealny absolwent powinien być elastyczny (gotowy do zmiany miejsca zamieszkania), aktywny podczas studiów, gotowy do samokształcenia.

- Studenci w trakcie trwania studiów powinni wykazywać się aktywnością w zakresie zdobywania doświadczenia, nawet jeśli będą je zdobywać nieodpłatnie i w czasie wolnym od nauki np. w wakacje - uważa Edyta Jurczak-Pejko, specjalista ds. rynku pracy. - Poza tym wielu absolwentów, podejmujących swoją pierwszą pracę, powinno obniżyć oczekiwania płacowe. Ważniejsze od wysokości wynagrodzenia są możliwości rozwoju i awansu, co następnie przełoży się na odpowiednio wyższą gratyfikację finansową.

Średnia pensja brutto przebadanych absolwentek kierunków turystycznych wynosi 1687 zł, mężczyzn 1833 zł. Żadna z nich nie spełnia oczekiwań absolwentów. Panie chciałyby zarabiać 25 proc. więcej, mężczyźni - o 46 proc.

Dużo mniejsze dysproporcje między realiami rynkowymi a oczekiwaniami pracowników występują w przypadku pozostałych absolwentów. Ale, według danych zebranych w czasie badania, ich pensje są wyższe. Absolwentki kier. medycznych otrzymują wynagrodzenie w wys. 2517 zł brutto (chciałyby 2860 zł, czyli 14 proc. więcej), absolwenci 2786 zł (chcieliby 3700 zł - 33 proc. więcej).

Co ciekawe, największe różnice w wysokości realnych zarobków kobiet i mężczyzn z dyplomami występuje w przypadku kier. informatycznych i wynosi ponad 600 zł brutto. Ale ci absolwenci zarabiają najwięcej spośród ankietowanych i ich zarobki najbardziej zbliżone są do oczekiwanych. Kobiety 2417 zł (chciałyby 17 proc. więcej), a mężczyźni 3027 zł (chcieliby 14 proc. więcej).

Pełen, liczący ponad 300 stron, raport z badań "Podlaski Absolwent" zostanie opublikowany w grudniu tego roku.