Najstarszy czynny architekt w Europie mieszka w Białymstoku. Michał Bałasz ma już ponad 100 lat!

Michał Bałasz nazywany jest niekiedy Architektem Pana Boga, a to ze względu na to, że znany jest z budowy świątyń. Początkowo zajmował się projektowaniem tylko cerkwi prawosławnych, z czasem zaczął jednak projektować kościoły oraz zbory. Lista jego realizacji jest doprawdy imponująca, budynki przez niego zaprojektowane rozsiane są gęsto po całym Podlasiu, znaleźć je można również w innych częściach Polski, ale i za granicą.

Zobacz również: Kościół na Wysokim Stoczku nie będzie zabytkiem. Proboszcz się wycofał

Michał Bałasz urodził się w Wilnie, w 1923 roku, ale w dowodzie ma wpisany rok 1924. W trudnych czasach wojennych podał nieprawdziwą datę aby zaniżyć wiek i nie trafić na front. Od urodzenia mieszkał z rodzicami na wileńskim Zwierzyńcu, wychował się w wierze prawosławnej. Międzywojenne Wilno było tyglem narodowości, religii i kultury co wpłynęło na rozwój młodego Michała, który nadal czuje się spadkobiercą Wielkiego Księstwa Litewskiego:

Uważam się za obywatela Wielkiego Księstwa Litewskiego, w którym mieszały się różne kultury i tradycje. Tam skąd pochodzę zawsze obok siebie mieszkali : Katolicy, Prawosławni, Żydzi i Tatarzy. Było z czego czerpać wzorce – mówił kilka lat temu w trakcie spotkania w Galerii Sleńdzińskich

• W czasie II wojny światowej ukończył gimnazjum kupieckie i pracował jako księgowy.
• W 1944 przystąpił do AK. Następnie został wcielony do Armii Czerwonej, jednak po odmowie złożenia przysięgi został internowany i zesłany pod Riazań.
• W 1946 r. został zwolniony i przyjechał do Polski aby odszukać rodzinę. Brata odnalazł w Krakowie, a rodziców i siostry w Sulęcinie.
• Ukończył Liceum w Wolsztynie, a następnie studia I stopnia na architekturze na Politechnice Poznańskiej. Studia magisterskie ukończył z wyróżnieniem na Politechnice Gdańskiej, dlatego mógł wybierać w ofertach pracy z tzw. „nakazu” - Białystok, Bydgoszcz, Katowice.

Sprawdź również: Najstarsze świątynie Białegostoku. Te kościoły, cerkwie i synagogi mają ponad 100 lat

Z trzech propozycji pracy Michał Bałasz wybrał Białystok, jak argumentował swoją decyzję

Był najbliżej Wilna, zawsze ciągnęło mnie na wschód. Do tego wyjazdu namawiał mnie także Ryszard Kapuściński, którego poznałem na studiach i który pochodził z Polesia

Ciekawostka: Młodsza siostra Michała Bałasza to matka prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

W 1954 r. Bałasz został architektem miejskim. Rodzice również przeprowadzili się do Stolicy Podlasia. Jego związki z architekturą sakralną rozpoczęły się od remontu cerkwi św. Mikołaja, na której potrzeby wykonał incognito projekt dolnej cerkwi. Początkowo projektował głównie cerkwie prawosławne, ale z czasem powierzano mu także projekty świątyń katolickich.

Ostatnim jego projektem (z zespołem), będącym jeszcze w budowie jest cerkiew pw. Ikony Bogorodzicy „Życiodajne Źródło” w Karakulach i to oznacza, że jest prawdopodobnie najstarszym czynnym architektem w Europie!

Architektura to mój zawód i pasja od ponad 60 lat. Specjalizacją – budowa obiektów sakralnych. Wszystkie swoje projekty lubię, bo każdy jest inny i mam nadzieję, że przetrwają kilkaset lat

Zobacz na zdjęciach kilkanaście realizacji projektów Michała Bałasza:

Poniżej znajduje się spis ważniejszych realizacji Michała Bałasza (większość z nich można zobaczyć w galerii zdjęć). Białostockie:

• Kościół Wszystkich Świętych w Białymstoku
• Cerkiew Mądrości Bożej w Białymstoku
• Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku
• Kościół pw. św. Karola Boromeusza w Białymstoku
• rozbudowa dolnej cerkwi Soboru pw. św. Serafina Sarowskiego
• zaprojektowanie dzielnicy mieszkaniowej w Dojlidach Fabrycznych
• Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku

W regionie i w kraju:

• Kościół Najświętszej Opatrzności Bożej w Bielsku Podlaskim
• Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Bielsku Podlaskim
• Cerkiew św. Anny w Boratyńcu Ruskim
• Kościół św. Jana Chrzciciela w Narewce
• rekonstrukcja obronnej, gotyckiej cerkwi Zwiastowania w Supraślu
• Cerkiew Matki Bożej Miłującej w Czeremsze
• Cerkiew Częstochowskiej Ikony Matki Bożej w Częstochowie
• Konowały – kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa Urząd
• Cerkiew św. Symeona Słupnika w Orli

• Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach
• Cerkiew św. Dymitra w Hajnówce
• Cerkiew św. Męczennika Pantelejmona w Zaściankach
• dzwonnica cerkwi pw. św. Jerzego w Siemianówce
• Kościół Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach
• Dworek Mickiewiczów w Nowogródku (rekonstrukcja)
• Cerkiew Świętej Anny w Kruszynianach
• Cerkiew Świętych Niewiast Niosących Wonności w Czarnej Białostockiej
• kaplica św. Ewangelisty Łukasza w Ploskach
• Kaplica św. Michała Archanioła w Wojszkach

..i wiele innych.

Kompleks monasterski w Supraślu nad renowacją, którego pracował również Michał Bałasz: