Co powinno umieć dziecko przed pójściem do szkoły? Pierwsza klasa szkoły podstawowej może być wymagająca. Jak wesprzeć dziecko?

Rodzice zastanawiają się, czy ich dzieci są odpowiednio przygotowane do szkoły. Wielu opiekunów myśli, że początkujący pierwszoklasista powinien już umieć pisać i czytać. Nie ma jednak takich wymagań w podstawie programowej. Te umiejętności dziecko dopiero zdobędzie w szkole. Co więc powinien potrafić 7- czy 6-latek, idący do szkoły? Zgodnie z wytycznymi MEiN są to następujące kompetencje:

• społeczne: stara się współdziałać z rówieśnikami, obdarza uwagą i szacunkiem dzieci i dorosłych, w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych, umie się przedstawić (podać swoje imię, nazwisko, miejsce zamieszkania), a także wie, komu może przekazać takie informacje;
• umiejętności związane z higieną i kulturą: potrafi samodzielnie korzystać z toalety, myć zęby, ubierać i rozbierać się bez pomocy dorosłych, utrzymuje porządek w swoim otoczeniu, potrafi nakryć do stołu i sprzątnąć po sobie;
• umiejętności związane z porozumiewaniem się: dziecko zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie, płynnie, dostosowując głos do konkretnej sytuacji, w zrozumiały sposób komunikuje swoje potrzeby i decyzje;
• kompetencje związane ze zrozumieniem otaczającej dziecko rzeczywistości: przewidywanie konsekwencji swoich działań, dziecko powinno wiedzieć do kogo może zwrócić się o pomoc w razie zagrożenia, znać się na zasadach ruchu drogowego;
• umiejętności motoryczne i te związane z wychowaniem przez sztukę: koordynacja wzrokowo-ruchowa, która pozwala na zabawę z rówieśnikami, ale także pisanie, rysowanie, malowanie itd. (dziecko nie musi znać liter i potrafić czytać). Dziecko powinno umieć się zachować adekwatnie do sytuacji (np. w teatrze, muzeum itd.);
• Ważne są także umiejętności matematyczne oraz przyrodnicze. Uczeń rozpoczynający naukę w szkole musi traktować świat roślin i zwierząt z szacunkiem, a także potrafić wykonywać proste działania (dodawanie, odejmowanie) oraz mierzyć odległość prostymi metodami (np. krokami).

Pierwszy dzień w szkole to bardzo ważne wydarzenie w życiu dziecka. Warto więc dobrze się do niego przygotować. Skompletowanie wyprawki czy przygotowanie w domu miejsca do nauki są istotne, ale nie możemy zapomnieć o tym, że dziecko będzie się mierzyło wówczas z różnymi emocjami: strachem, obawą, ekscytacją czy stresem. O czym więc powinniśmy pamiętać, przygotowując dziecko na pierwszy dzień w szkole? Sprawdźcie listę naszych porad:

• Przede wszystkim rozmawiaj z synem czy córką o tym, co czują. Zaakceptuj pojawiające się w dziecku emocje. Wyjaśnij też, jak wygląda nauka w szkole. Wspomnij o 45-minutowych lekcjach, krótszych i dłuższych przerwach. Zaznacz, czego dziecko będzie się uczyło w szkole;
• Nie strasz dziecka, mówiąc mu: „Teraz to dopiero się zacznie”, „Skończyła się już zabawa”. Przedstaw szkołę w pozytywnych barwach, zaznacz, jak wiele talentów i umiejętności dziecko będzie mogło tam rozwijać;
• Zapoznaj dziecko z zachowaniami społecznymi. Wytłumacz, w jaki sposób powinno zwracać się do nauczycieli, a także przedstaw zasady panujące w placówce (np. „Na lekcjach nie można chodzić po klasie”, „Przerwa to czas na zabawę” itd.);
• Sprawdź, czy dziecko spełnia wymagania zamieszczone w podstawie programowej, ale nie rób tego w formie sprawdzianu, a raczej zabawy. W ten sposób możesz zweryfikować, czy dziecko potrafi bezpiecznie poruszać się po drodze, samodzielnie korzystać z toalety, a także, czy zna swoje dane osobowe;
• Udziel dziecku wsparcia, wskazując na jego mocne strony („Widzę, że jesteś już bardzo samodzielny/a”, „Zauważam, że potrafisz sprawnie liczyć” itd.). Mówmy o szkole bez lekceważenia, a raczej jako o miejscu, w którym dziecko będzie mogło się rozwijać.
• Wytłumacz synowi lub córce, że oprócz nauki ważne jest też nawiązywanie przyjaźni, kontakt z rówieśnikami i zabawa. Podpowiedz, jak nawiązywać nowe relacje.

Bardzo ważne są także przygotowania do szkoły, które polegają na skompletowaniu wyprawki dla pierwszoklasisty oraz wyposażeniu pokoju w odpowiednie sprzęty i meble. Warto przeorganizować przestrzeń, by dziecko miało odpowiednie biurko do nauki. Powinno być ono przede wszystkim wygodne i dostosowane do wzrostu ucznia. Zgodnie z polskimi normami obowiązują rozmiary mebli, którym przypisano konkretny kolory:

• Nr 0 kolor biały – 80-95 cm
• Nr I kolor pomarańczowy – 93-116 cm
• Nr II kolor fioletowy – 108-121 cm
• Nr III kolor żółty – 119-142 cm
• Nr IV kolor czerwony – 133-159 cm
• Nr V kolor zielony – 146-176 cm
• Nr VI kolor niebieski – 159-188 cm
• Nr VII kolor brązowy – 174-207 cm

Pierwszoklasistów zazwyczaj obowiązuje kolor fioletowy, ale przed zakupem warto raz jeszcze zmierzyć wzrost dziecka. Więcej na temat tego, wybrać biurko dla pierwszoklasisty, przeczytacie w tekście:

Niezwykle ważnym elementem jest również wyprawka szkolna. Zadbajmy o to, by plecak czy buty do szkoły były przede wszystkim wygodne. Ważne jest także zaangażowanie dziecka w wybór przyborów szkolnych. Niech zakupi piórnik z postaciami z ulubionej bajki czy ciekawy długopis. W poniższym tekście znajduje się lista rzeczy, w które powinien być wyposażony pierwszoklasista: