Czytelnik przyniósł do nas fotografię sprzed prawie stu lat. Teraz będzie perełką muzeum

Zdjęcie przedstawia władze i urzędników białostockiego magistratu z 1919 r. To właśnie oni zarządzali miastem tuż po tym, jak opuścili je Rosjanie.

O tym znalezisku poinformowaliśmy dyrektora Muzeum Podlaskiego - Andrzeja Lechowskiego. Historyk nie krył radości, gdy ujrzał niemal stuletnią fotografię.

Fotografia przemycona z Wilna
Historyczna fotografia trafiła w ręce naszego Czytelnika przypadkiem.

- Jakieś 10 lat temu pracowałem przy remoncie budynków poklasztornych niedaleko Ostrej Bramy w Wilnie - opowiada. - Przerabialiśmy tam wszystko, od góry do dołu. Gdy pracowałem na strychu, między dwoma piecami zauważyłem zawiniątko z tą fotografią. Oprócz tego było tam mnóstwo polskich gazet, a nawet butelka po ćwiartce wódki z napisem Polski Przemysł Monopolowy.

Pan Skłodowski postanowił zabrać wyjątkową fotografię do Polski.

- Nie było to jednak łatwe. Bałem się, że na granicy, gdy będą mnie przeszukiwać, znajdą zdjęcie i je zabiorą - wspomina. - Postanowiłem jednak zaryzykować. Wsadziłem je do pudła z telewizorem. Na granicy nikt go nie zauważył. Strażnik otworzył pudło, zobaczył telewizor i dalej nie wnikał.

Po przyjeździe do domu pan Skłodowski schował zdjęcie. Później trafiło do jego garażu, gdzie leżało jeszcze parę dni temu.

- Z czasem o nim zapomniałem. Ale gdy niedawno natknąłem się na nie podczas sprzątania, pomyślałem, że u mnie ono tylko niszczeje, więc postanowiłem je oddać. I przyszedłem do "Gazety Współczesnej" - opowiada Czytelnik.

To jednak tylko część odkryć naszego Czytelnika i jego kolegów.

- To właśnie podczas naszych prac odkryto tunel prowadzący z Ostrej Bramy do Wilna - opowiada. - Słyszałem też, że niektórzy znajdowali inne przedmioty np. biżuterię. Po tych odkryciach nasze prace przerwano, a na teren budynków weszli archeolodzy.

Jeden egzemplarz miało tylko białostockie archiwum
- Dziękuję panu Romanowi i "Gazecie Współczesnej", że przekazali tę fotografię do naszego muzeum - mówi Andrzej Lechowski, dyrektor Muzeum Podlaskiego, któremu nasz czytelnik przekazał odnalezioną fotografię. - Takiego eksponatu jeszcze nie mieliśmy. Jeden egzemplarz ma tylko białostockie archiwum.

Teraz zdjęciem zajmą się specjaliści. Oczyszczą je, naprawią zniszczenia i odrestaurują oryginalną ramę, w której fotografia jest umieszczona.

Jak tłumaczy Lechowski, odnaleziona fotografia przedstawia prezydenta miasta Józefa Karola Puchalskiego oraz członków tymczasowego komitetu miejskiego, który funkcjonował od lutego do października 1919 r. Później jego obowiązki przejęła rada miejska wyłoniona w pierwszych wyborach samorządowych.

Na zdjęciach przedstawieni są także urzędnicy poszczególnych departamentów. Wielu z nich znanych było z działalności niepodległościowej w czasie zaborów i podczas I wojny światowej. Na przykład Puchalski zasiadał w rosyjskich władzach miasta jako przedstawiciel Polaków. Pozostali również należeli do grona zasłużonych obywateli Białegostoku. To m.in. właściciel jednego z pierwszych sklepów z wybornymi likierami, założyciel pierwszej spółdzielni - pierwowzoru PSS Społem, właściciel pierwszej białostockiej cukierni, szef teatru itp. Po wyborach część tych osób pozostała w urzędzie lub znalazła się w nowej radzie. Radnym został np. Puchalski.

Jak ta fotografia trafiła do Wilna?
- Być może któryś z białostockich urzędników, jadąc do Wilna, zabrał ją ze sobą - mówi Lechowski.
Rzeczy w domach mogą być cenne dla muzeum

Jeśli mają Państwo stare rzeczy o znaczeniu historycznym, które zajmują miejsce w domach, przynieście je do nas. My zaś przekażemy je historykom. Być może będą to dla muzeum cenne eksponaty, przedstawiające historię naszego regionu.