Karol Roszkowski (ok. 1821- 1903 lub 1904) lekarz i weteran powstania styczniowego.
W 1843 po ukończeniu studiów w Moskwie rozpoczął praktykę zawodową i po pięćdziesięciu latach właśnie w Czyżewie w czerwcu 1893 roku obchodził jubileusz swojej pracy lekarskiej. Na studiach otrzymywał stypendium rządowe, które potem odpracowywał jako lekarz wojskowy na Kaukazie. Po powrocie został lekarzem okręgu białostockiego i mieszkał w Bielsku Podlaskim. W czasie powstania styczniowego był zaangażowany w organizację powstańczą w Sterdyni, za co zesłano go do Ochańska w guberni permskiej, skąd wrócił po kilku latach. Wówczas osiadł w Czyżewie gdzie rozpoczął praktykę medyczną. Karol Roszkowski zmarł w 1903 roku na zapalenie płuc (na płycie grobowej figuruje rok 1904), a jego żona, Klementyna z Telszewskich, dwa lata wcześniej oboje zostali pochowani na cmentarzu w Czyżewie. Syn Karola Roszkowskiego - gen. Jan Konrad Roszkowski wybudował znajdujący się przy ul. Mazowieckiej w Czyżewie piękną, drewnianą willę która jest wpisana do rejestru zabytków.
Sokołowski h. Prawdzic Marian Seweryn, Wilhelm (1838-1911) profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie urodzony w Czyżewie. W latach 1860-1864 przebywał w Paryżu, dokąd wyjechał studiować prawo, co nie do końca jest zgodne z prawdą, gdyż w końcu stycznia 1863 powrócił do Warszawy, czym zapoczątkował okres swej intensywnej działalności politycznej i powstańczej.
Znał i był znany powstańczym dowódcom. Zaprzyjaźniony z Karolem Ruprechtem (1821-1875) oraz Stefanem Bobrowskim (1841-1863), naczelnikiem powstańczym Warszawy, został Sokołowski w początku marca 1863 mianowany komisarzem cywilno-politycznym na Ruś, wkrótce po tym jak Bobrowski stanął na czele Tymczasowego Rządu Narodowego, z ramienia Centralnego Narodowego Komitetu. Przed Sokołowskim postawiono niełatwe zadania organizowania w ogarniętym powstaniem kraju administracji powiatowej i systemu poboru podatków, a także rozwiązanie kwestii włościańskiej. 17 maja 1863 r., na skutek działalności rzekomo niezgodnej z linią Rządu Tymczasowego, Sokołowski został bezpodstawnie zdymisjonowany i skazany na śmierć. Powstańczy sąd pod przewodnictwem Jana Majkowskiego (1828-1906) nie tylko uwolnił Sokołowskiego od stawianych zarzutów, ale pragnął utrzymać go na dotychczasowym stanowisku, na co ten nie wyraził jednak zgody i pod koniec 1863 r. wyjechał do Paryża. Faktycznie chodziło o Złotą Hramotę do Wiejskiego Ludu, którą Sokołowski samowolnie zmodyfikował, za co został zdymisjonowany z zajmowanego stanowiska.
Niektórzy badacze utrzymują, że zerwanie przez Sokołowskiego więzi z Podlasiem i rodzinnym Czyżewem wiąże się z represjami wobec członków jego rodziny za powstańczą działalność, co wiąże się ze sprzedażą jego udziałów w rodzinnych stronach i ograniczoną do minimum stycznością z bliskimi.
Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?