Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dane GUS: Prawie 11 proc. mieszkańców woj. podlaskiego żyje w skrajnej nędzy

Izabela Krzewska
Zasięg skrajnego ubóstwa w Podlaskiem minimalnie spadł (w przeciwieństwie do tendencji krajowej) w ciągu ostatnich 10 lat (o 2,7 proc). W związku z tym w rankingu  najbiedniejszych regionów wyprzedziło nas woj. świętokrzyskie.
Zasięg skrajnego ubóstwa w Podlaskiem minimalnie spadł (w przeciwieństwie do tendencji krajowej) w ciągu ostatnich 10 lat (o 2,7 proc). W związku z tym w rankingu najbiedniejszych regionów wyprzedziło nas woj. świętokrzyskie. Mariusz Kapala
Sytuacja lekko się poprawia, ale i tak Podlasie jest jednym z trzech najbiedniejszych regionów w Polsce. Gorzej jest tylko w świętokrzyskim (12,2 proc.) i warmińsko-mazurskim (14,8 proc.).

- To biedny region o niskim poziomie wynagrodzeń oraz wysokiej stopie bezrobocia - tłumaczy niepokojące dane GUS prof. Bogusław Plawgo, ekonomista z Uniwersytetu w Białymstoku. - Sytuację gospodarczą pogarsza też fakt, że duża część ludności zatrudniona jest w mało wydajnym rolnictwie. Formalnie nie są bezrobotni, ale tak naprawdę nie mają środków do życia porównywalnych do osób pracujących w innych sektorach gospodarki.

Za mniej niż 544 zł (w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego) i np. 464 zł (w przypadku czteroosobowej rodziny) miesięcznie musiało przeżyć w Podlaskiem prawie 130 tys. osób. Tyle wynosi w Polsce granica skrajnego ubóstwa, inaczej - minimum egzystencji. Wyznacza ona poziom zaspokojenia podstawowych potrzeb, poniżej którego zagrożone jest życie i rozwój psychofizyczny człowieka.

W koszyku minimum egzystencji, szacowanym przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS), uwzględnione są przede wszystkim wydatki wystarczające na skromne wyżywienie oraz utrzymanie bardzo małego mieszkania. W koszyku tym nie uwzględnia się natomiast żadnych potrzeb związanych z wykonywaniem pracy zawodowej, komunikacją, kulturą i wypoczynkiem.

Kto jest zagrożony

Bezrobotni, słabo wykształceni, rodziny wielodzietne, osoby niepełnosprawne, mieszkańcy wsi i w małych miasteczek. Właśnie wśród nich skrajne ubóstwo występuje najczęściej.

Konkrety? O sytuacji materialnej człowieka decyduje jego sytuacja na rynku pracy. Ubóstwem zagrożone są przede wszystkim osoby bez zatrudnienia i ich rodziny. Wśród gospodarstw domowych, w skład których wchodziła przynajmniej jedna osoba bezrobotna, stopa ubóstwa skrajnego wynosiła prawie 15 proc. i na Podlasiu była dwa razy wyższa niż średnia w Polsce!

W gospodarstwach, w których główny strumień dochodów pochodził z pracy najemnej na stanowisku robotniczym, w ubóstwie skrajnym żyła co 10. osoba. W najtrudniejszej sytuacji znajdowały się osoby żyjące w gospodarstwach domowych utrzymujących się z tzw. innych niezarobkowych źródeł (stopa ubóstwa skrajnego - ok. 21 proc. osób). To przede wszystkim gospodarstwa, w których podstawę stanowiły świadczenia społeczne (inne niż renty i emerytury) - w tych przypadkach stopa ubóstwa skrajnego wyniosła ok. 28 proc. Bardziej niż przeciętnie narażeni na ubóstwo byli członkowie gospodarstw utrzymujących się głównie z rent (ok. 13 proc.) oraz gospodarstw domowych rolników (ok. 12 proc.). W najlepszej sytuacji byli pracujący na własny rachunek przedsiębiorcy (ok. 3 proc.) oraz emeryci (ok. 5 proc.).

Nie bez znaczenia jest też wykształcenie. W gospodarstwach domowych, w których głowa rodziny zdobyła co najwyżej gimnazjalne wykształcenie, odsetek osób skrajnie ubogich wyniósł około 18 proc.

Najbardziej cierpią dzieci

Ekstremalnej biedy doświadczają szczególnie dzieci i młodzieży poniżej 18 lat. W Polsce co 3. osoba zagrożona ubóstwem skrajnym jest właśnie w tym wieku.

A im więcej dzieci w rodzinie, tym większa bieda. Wśród rodzin wielodzietnych obserwowane są znacznie wyższe wskaźniki ubóstwa, niż wśród innych typów rodzin. Poniżej minimum egzystencji żyje około 27 proc. rodzin z czwórką lub większą ilością dzieci oraz 11 proc. osób w gospodarstwach małżeństw z trójką dzieci.

Gorzej wiedzie się też mieszkańcom wsi. Aż 12 proc. z nich żyje poniżej minimum egzystencji - czyli prawie 2/3 osób, które znalazły się w tej wyjątkowo przykrej sytuacji. Co warto zaznaczyć, udział ludności wiejskiej wśród ogółu ludności Polski i woj. podlaskiego wynosi 40 proc.

Kategorie biedy

Zasięg skrajnego ubóstwa w Podlaskiem minimalnie spadł (w przeciwieństwie do tendencji krajowej) w ciągu ostatnich 10 lat (o 2,7 proc). W związku z tym w rankingu najbiedniejszych regionów wyprzedziło nas woj. świętokrzyskie.

Nieznaczne rośnie u nas zasięg pozostałych kategorii biedy: relatywnej i ustawowej. Czym one są? Granica relatywna to poziom 50 proc. średnich miesięcznych wydatków gospodarstw domowych. Granica ustawowa odpowiada kwocie uprawniającej do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z systemu pomocy społecznej.

Generalnie istotnie nie zmieniła się mapa ani zasięg ubóstwa. Najbiedniej jest na północy i wschodzie Polski. W kraju stopy ubóstwa skrajnego i relatywnego pozostały na tym samym poziomie.

Statystycznie żyje się lepiej

Przy wysokim udziale osób korzystających z pomocy społecznej w woj. podlaskim poziom życia ludności jest niski.

Z badania budżetów gospodarstw domowych wynika, że w 2014 r. w stosunku do roku 2013 nastąpiła jednak poprawa przeciętnej sytuacji materialnej gospodarstw domowych. Przeciętny miesięczny dochód do dyspozycji na jedną osobę wyniósł w Podlaskiem w 2014 r. 1215,50 zł. Wzrosły bowiem dochody z pracy najemnej, z pracy na własny rachunek oraz ze świadczeń społecznych.

Krajowe wskaźniki za 2015 rok pokazują, że sytuacja ekonomiczna Podlasian poprawia się. Za ostatni rok szczegółowych danych na razie nie ma, ale wiadomo, że przeciętne zatrudnienie trzyma się na podobnym poziomie jak w 2014 roku. O blisko 9 proc. spadła liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy, a stopa bezrobocia wyniosła 11,8 proc. Rosną też wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Przeciętne miesięczne pensje brutto wzrosły o 3,6 proc. - do 3458,56 zł.

Zasięg ubóstwa w woj. podlaskim i w Polsce

Odsetek osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej granicy ubóstwa skrajnego (minimum egzystencji)

2011 - Polska - 6,8 proc., podlaskie - 11,2 proc.

2012 - Polska - 6,8, podlaskie - 10,7 proc.

2013 - Polska - 7,4 proc., podlaskie - 11,2 proc.

2014 - Polska - 7,4 proc., podlaskie - 10,9 proc.

Odsetek osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej relatywnej granicy ubóstwa

2011 - Polska - 16,9 proc., podlaskie - 24,2 proc.

2012 - Polska - 16,3 proc., podlaskie - 23 proc.

2013 - Polska - 16,2 proc., podlaskie - 22,7 proc.

2014 - Polska - 16,2 proc., podlaskie - 23,9 proc.

Odsetek osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej ustawowej granicy ubóstwa

2011 - Polska - 6,6 proc., podlaskie - 10,3 proc.

2012 - Polska - 7,2 proc., podlaskie - 10,7 proc.

2013 - Polska - 12,8 proc., podlaskie - 17,6 proc.

2014 - Polska - 12,2 proc., podlaskie - 18 proc.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna