Dlaczego ceny owoców są takie niskie? Sprawdzał to UOKiK

Jednym z działań UOKiK z zakresu przewagi kontraktowej jest kontrola w siedzibach przetwórców owoców miękkich, m.in. truskawek, malin, wiśni, czy porzeczek. W ostatnich tygodniach głośno było o niskich cenach skupu tych produktów. Do UOKiK również docierały skargi rolników na ten temat. Dlatego urząd, wraz z Krajowym Ośrodkiem Wspierania Rolnictwa przygląda się tej sytuacji.

Na przykład w woj. podlaskim cena skupu czarnych porzeczek waha się w granicach 40-50 gr/kg. Dlaczego jest taka niska? Nie wiadomo. W kraju nie ma jakiegoś nadzwyczajnego urodzaju, zbiory są normalne. Natomiast w woj. podlaskim – ze względu na suszę – plon jest niższy niż zazwyczaj.

- Sprawdzamy, czy przy kształtowaniu cen owoców miękkich mogło dojść do wykorzystania przewagi kontraktowej wobec małych podmiotów dostarczających owoce. Wszczęliśmy postępowanie wyjaśniające i skontrolowaliśmy siedziby sześciu dużych przetwórców – mówi prezes UOKiK, Marek Niechciał.

Od czerwca 2018 r. pracownicy urzędu sprawdzali umowy dostaw owoców wraz z terminami płatności i listą dostawców. Wyjaśnienia złożyli również szefowie skontrolowanych firm oraz osoby odpowiedzialne za realizację współpracy z rolnikami.

- W tej chwili analizujemy materiał zgromadzony w trakcie kontroli. Niezależnie od wyników możemy dziś stwierdzić, że jednym z problemów jest niska pozycja negocjacyjna rolników, którzy uprawiają owoce. Dlatego niezbędne jest żeby zrzeszali się w większe grupy producenckie. Dzięki temu będą mogli skuteczniej pertraktować z dużymi odbiorcami, m.in. w sprawie korzystniejszych dla siebie cen – mówi prezes UOKiK, Marek Niechciał.

Równoczesne kontrole przeprowadza również Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. KOWR bada przestrzeganie obowiązku zawierania umów dostawy z rolnikami wynikającego z ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych oraz unijnego rozporządzenia 1308/2013.

- Rola naszej instytucji sprowadza się przede wszystkim do weryfikacji, czy umowy są zawierane oraz czy posiadają wszelkie niezbędne elementy określone w przepisach unijnych, a także krajowych. Obecnie wraz z UOKIK poddajemy szczególnej analizie rynek owoców miękkich z uwagi na niepokojące sygnały płynące od przedstawicieli tego sektora – mówi dyrektor generalny KOWR, Piotr Serafin.

Weryfikacja realizacji obowiązku zawierania umów odbywa się poprzez wykonanie kontroli na miejscu przez kontrolerów KOWR. Następnie raporty z kontroli są dokładnie analizowane.

- Część kontroli jeszcze trwa, jednak po zakończeniu całego procesu KOWR przekaże informacje na temat realizacji obowiązku zawierania umów na rynku owoców miękkich -mówi dyrektor generalny KOWR, Piotr Serafin.
 
Niewykluczone, że monitorowaniu przestrzegania obowiązku zawierania umów na dostarczanie produktów rolnych pomiędzy producentami rolnymi, a pierwszymi nabywcami tych produktów zostaną poddane także inne sektory.

- Zajmujemy się obecnie 10 sprawami z zakresu przewagi kontraktowej. Dotyczą one m.in. rynku skupu ziemniaków i kapusty, czy terminów płatności za dostawy jabłek. Badamy również kwestię narzucania dostawcom przez sieci handlowe odpłatności za korzystanie z platformy zakupowej – mówi Piotr Adamczewski, dyrektor delegatury UOKiK w Bydgoszczy.

Przewaga kontraktowa występuje, jeżeli między odbiorcą i nabywcą istnieje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym i jednocześnie słabsza ze stron nie ma wystarczających możliwości sprzedaży lub kupna produktów rolnych lub spożywczych od innych przedsiębiorców. Wszystkie sprawy z zakresu przewagi kontraktowej prowadzi Delegatura UOKiK w Bydgoszczy. Szczegółowe informacje na temat ustawy można znaleźć na stronie internetowej www.przewagakontraktowa.uokik.gov.pl.

"Pośredników jest coraz więcej, a rolnik nic nie zarabia". Rolnicy protestowali w Warszawie przeciw niskim cenom skupu