Dopłaty - Wszystko co rolnicy powinni o nich wiedzieć

Jakie wymogi musi spełnić rolnik, aby otrzymać w tym roku dopłaty bezpośrednie? Czy wszystkie zmiany obowiązują od tego roku, czy coś zostało przełożone?

Płatności bezpośrednie są przyznawane rolnikowi aktywnemu zawodowo, jeżeli prowadzi działalność rolniczą, a łączna powierzchnia gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów posiadanych przez tego rolnika jest nie mniejsza niż 1 ha. Jeżeli powyższy warunek nie może by spełniony, płatności bezpośrednie będą przyznawane, jeśli spełnione zostaną dwa warunki. Mianowicie, rolnik musi spełniać warunki do przyznania płatności związanych z produkcją do zwierząt lub płatności dobrostanowej i złożyć wniosek o ich przyznanie. Dodatkowo łączna kwota płatności bezpośrednich, jakie miałyby zostać przyznane w danym roku temu rolnikowi, przed zastosowaniem kar, w tym kar administracyjnych, wynosi co najmniej równowartość w złotych kwoty 200 euro. Płatności bezpośrednie są przyznawane do powierzchni działki rolnej lub jednostki gruntu nierolniczego położonych na gruncie stanowiącym kwalifikujący się hektar, powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha oraz nie większej niż maksymalny obszar kwalifikujący się do płatności. Należy zaznaczyć, że warunkiem przyznania płatności jest posiadanie deklarowanego do płatności gruntu na dzień 31 maja roku złożenia wniosku na podstawie tytułu prawnego.

Rolnik, aby otrzymać dopłaty bezpośrednie będzie musi spełniać nowe zasady warunkowości. Co oznaczają one w praktyce?

Spełnienie przez rolnika wymogów warunkowości jest jednym z podstawowych warunków przyznania wsparcia w pełnej wysokości w formie płatności bezpośrednich. Te zasady oznaczają przestrzeganie wymogów podstawowych w zakresie zarządzania oraz norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Warunkowość to połączenie obecnych wymogów zazielenienia i zasady wzajemnej zgodności, w tym norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. System warunkowości dotyczy wszystkich gospodarstw, w tym gospodarstw małych i z produkcją ekologiczną. Na system warunkowości składają się wymogi podstawowe w zakresie zarządzania oraz normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Wymogi te zostały podzielone na trzy obszary. Pierwszym z nich jest środowisko, zmiana klimatu oraz utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej. Drugi obszar, to zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt i zdrowie roślin. Natomiast trzeci obszar odnosi się do dobrostanu zwierząt.

Ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w obliczu wojny w Ukrainie przepisy unijne umożliwiły państwom członkowskim skorzystanie z tymczasowego odstępstwa w 2023 roku od stosowania norm zmianowania i dywersyfikacji upraw na gruntach ornych GAEC 7. W 2023 roku w ramach normy GAEC 8 możliwe będzie prowadzenie produkcji na gruntach ugorowanych, z wyjątkiem uprawy: kukurydzy, soi i zagajników o krótkiej rotacji. Czy część podlaskich gospodarstw może mieć z tym problem?

Spełnienie powyższych zasad warunkowości nie powinno nastręczać problemów rolnikom, gdyż znaczna część przedstawionych norm i wymogów obowiązywała już w latach poprzednich. Dodatkowo należy podkreślić, że ustawodawca w ramach spełnienia warunków norm GAEC 6, 7 i 8 umożliwił rolnikom wybór kilku wariantów realizacji praktyk, które wnioskodawca może dostosować pod charakter i rodzaj prowadzonej przez siebie działalności rolniczej.

W tym roku przy dopłatach bezpośrednich dużo mówi się o ekoschematach. Czym są i jak dzięki nim rolnik może uzyskać wyższą kwotę płatności?

Ekoschematy to dobrowolne dla rolników systemy płatności za realizacje praktyk korzystnych dla środowiska i klimatu oraz dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad wymogi określone w warunkowości. Każda praktyka jest indywidualnie objętą stawką pomocy i im więcej rolnik będzie realizował przedmiotowych praktyk, tym więcej otrzyma środków finansowych. Oczywiście nie można ubiegać się o płatność do wszystkich ekoschematów, gdyż niektóre praktyki wzajemnie się wykluczają. Instrument ten został tak zaprojektowany, aby w jak największym stopniu realizować korzyści środowiskowe, a zarazem zachęcić do aktywnego zaangażowania się w realizację działań na rzecz ochrony środowiska.

Jakie ekoschematy do tej pory cieszą się największym zainteresowaniem wśród podlaskich rolników?

Na podstawie analizy złożonych wniosków największym zainteresowaniem wśród podlaskich rolników cieszą się ekoschematy dotyczące: rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi, dobrostanu zwierząt oraz retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych.

Podlascy rolnicy korzystający z ekoschematu rolnictwo węglowe z jednej strony chcieli zrealizować działanie związane z przyoraniem obornika w ciągu 12 godzin, z drugiej strony bardzo się go obawiali. Ich obawy wzbudzało nie tylko tempo, w jakim muszą być wykonywane prace, ale i sama aplikacja, za pomocą której mieliby wykonać zdjęcia i udokumentować wykonaną pracę. Wprawdzie okazało się, że w tym roku nie ma obowiązku korzystania z aplikacji, ale za rok problem powróci. Czy można jakoś "oswoić" rolników z tą aplikacją

Aplikacja Midleware, za pomocą której przesyłane są tak zwane zdjęcia geotagowane działa już od roku. Oczywiście jest to nowe narzędzie, które dokumentuje stan faktyczny w danym gospodarstwie, bo trzeba tu wskazać, że za pomocą zdjęć geoatagowanych dokumentujemy również inne wymogi, np. spełnienie jednej z praktyk dobrostanowych – utrzymanie zwierząt na ściółce. Z posiadanych przez nas informacji wynika, że w kampanii 2023 do ARiMR w skali kraju przesłano już ponad kilkanaście tysięcy zdjęć, więc problem z zapoznaniem się z aplikacją i techniką robienia zdjęć w miarę upływu czasu całkowicie zaniknie.

Oprócz dopłat bezpośrednich, na jakie działania obecnie są prowadzone nabory wniosków i które cieszą się największym zainteresowaniem?

Tradycyjnie w województwie podlaskim dużym zainteresowaniem cieszą się m.in. interwencje rolno-środowiskowo-klimatyczne, rolnictwo ekologiczne oraz wnioski w ramach zobowiązań PROW2014-2020. Od 3 kwietnia trwa nabór wniosków o wsparcie dla kół gospodyń wiejskich. Pomoc jest kontynuacją wsparcia finansowego udzielanego kołom wpisanym do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, które jest udzielane od 2018 r. i jest przeznaczona na realizację zadań określonych w ustawie o kołach gospodyń wiejskich. Nabór wniosków będzie trwał do 30 września 2023 roku, ale nie dłużej niż do wyczerpania środków przeznaczonych na realizację wskazanego programu. Natomiast od 1 kwietnia 2023 r. można składać wnioski o dofinansowanie do przezimowanych rodzin pszczelich. Wsparcie ma charakter pomocy de minimis w rolnictwie. Wnioski można składać do 31 maja 2023 r. do kierownika biura powiatowego ARiMR, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę pszczelarza. Dodatkowo od 14.04.2023 r. trwa nabór wniosków o pomoc dla producentów pszenicy lub kukurydzy, którzy ponieśli dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku pszenicy lub kukurydzy spowodowanej agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy. Nabór tych wniosków potrwa do 31.05.2023 r.

Jakie nabory będą ruszały w najbliższych miesiącach?

Wkrótce zostanie uruchomiona pomoc dla producentów pszenicy oraz program dopłat do nawozów. Oba programy wymagają notyfikacji Komisji Europejskiej. Ponadto od 1 do 30 czerwca 2023 r. będzie trwał nabór wniosków w ramach wsparcia producentów kukurydzy, żyta, jęczmienia, owsa, pszenżyta, mieszanek zbożowych lub nasion rzepaku lub rzepiku. Wsparcie zostanie przyznane rolnikom, którzy dokonali lub dokonają sprzedaży kukurydzy, żyta, jęczmienia, owsa, pszenżyta, mieszanek zbożowych lub nasion rzepaku lub rzepiku, w okresie od 15 kwietna 2023 r. do 15 czerwca 2023 r. W najbliższych miesiącach zostaną również uruchomione kolejne nabory wniosków w ramach interwencji Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Będzie można uzyskać środki na zalesianie, zadrzewienie, zakładanie systemów rolno-leśnych oraz zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych. Dodatkowo w ramach planu będzie można uzyskać środki na rozwój małych gospodarstw oraz inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF. W najbliższym czasie będzie można uzyskać dotację na tworzenie i rozwój organizacji producentów i grup producentów rolnych, inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność oraz inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej.

Zobacz też:Mleczne Laury 2023. Poznaliśmy najlepszych hodowców bydła mlecznego w województwie podlaskim