Dysleksja - poradnik dla dyrektorów szkół i nauczycieli i rodziców

Dysleksja rozwojowa

Dysleksja rozwojowa to zespół specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania występujących w trzech formach. W Polsce określane są one jako trudności w czytaniu - dysleksja, w poprawnej pisowni - dysortografia, w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma - dysgrafia. Określenie rozwojowa oznacza, że problemy te pojawiają się na początku nauki. Są one niezależne od ucznia - nie są wynikiem lenistwa czy jego złej woli. Nie są też związane z poziomem inteligencji dziecka czy zaniedbaniami w domu.

Rozpoznanie i opinia

Obowiązkiem nauczycieli przedszkoli i klas I-III szkoły podstawowej jest prowadzenie obserwacji i pomiarów pedagogicznych w kierunku rozpoznania u uczniów ryzyka dysleksji. Rozpoznani uczniowie powinni być objęci zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi w szkole w celu wyrównania dysharmonii rozwojowych. Jeśli podjęte próby pomocy w formie ćwiczeń stymulujących na etapie edukacji wczesnoszkolnej nie przyniosą poprawy, rodzice powinni udać się z dzieckiem na badanie do poradni pedagogiczno-psychologicznej. Opinia z rozpoznaniem dysleksji rozwojowej może być wydana przez poradnię najwcześniej po III klasie szkoły podstawowej i nie później niż do ukończenia szkoły podstawowej. Opinia jest ważna przez cały okres edukacji szkolnej. Nowe przepisy umożliwiają wydanie opinii o specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu także w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej, ale z założenia diagnoza ma być postawiona w klasach IV-VI.

Plan działań wspierających

Do najważniejszych działań wspierających uczniów ryzyka dysleksji i z dysleksją rozwojową jest opracowanie przez nauczycieli i specjalistów planu działań. Jest on tworzony na podstawie zaleceń poradni oraz zgodnie z potrzebami edukacyjnymi. Uczeń powinien uczęszczać na zajęcia terapii pedagogicznej prowadzone przez przygotowanych nauczycieli. Mogą one mieć formę indywidualnych lub grupowych spotkań - maks. pięć osób. Nauczyciel zobowiązany jest do indywidualizowania pracy z uczniem oraz dostosowywania wymagań i kryteriów oceniania do potrzeb i możliwości dziecka. Plan powinien uwzględniać najbardziej odpowiednie techniki pracy do zastosowania na wszystkich przedmiotach. Należą do nich metody angażujące wiele zmysłów, uczenie się w działaniu i przez zabawę, wielokrotne powtórzenia. Dziecko z dysleksją ma większe szanse na wszechstronny rozwój, gdy rodzice umiejętnie je prowadzą i wspierają. Niezbędna jest ich współpraca ze szkołą.

Dziecko ryzyka dysleksji

Problemy mają podłoże biologiczne. Mogą być dziedziczone albo spowodowane zmianami w centralnym układzie nerwowym - w tych częściach, które są odpowiedzialne za przetwarzanie informacji. Dzieci z dysleksją rozwojową mają problemy z zadaniami angażującymi umiejętności słuchowo-językowe, wzrokowo-przestrzenne i ruchowe. Pierwsze objawy trudności można zaobserwować w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Trzeba im jak najszybciej zapobiegać. Przy odpowiedniej stymulacji dziecko z ryzykiem dysleksji nie musi stać się uczniem z dysleksją.

Dysleksja - gdzie szukać wiedzy

Kampania "Czytam, więc wiem", którą prowadzą wspólnie "Gazeta Współczesna" i "Kurier Poranny" to nie tylko promowanie czytania i zdobywania wiedzy. Chcielibyśmy również publikować na łamach obu gazet teksty użyteczne dla dyrektorów, nauczycieli, jak też rodziców. Tworzyć je będziemy wspólnie ze specjalistami z Miejskiego Ośrodka Doradztwa Metodycznego w Białymstoku.

Dziś kolejna publikacja z cyklu "ABC pomocy psychologiczno-pedagogicznej". Tym razem piszemy o uczniu z dysleksją w szkole. Przedstawione poniżej materiały zostały przygotowane przez Barbarę Jocz, doradcę metodycznego z Miejskiego Ośrodka Doradztwa Metodycznego w Białymstoku.

Pomocą i radą służą członkowie białostockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Dysleksji. Prowadzą oni dyżury w każdy pierwszy wtorek miesiąca. Siedziba towarzystwa znajduje się przy ul. Świętojańskiej 22/1 w Białymstoku. Numer telefonu: 85 73 282 20. (jsz)