Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dzień Ojca 2022. Jakie świadczenia i uprawnienia przysługują ojcom?

Hubert Rabiega
Hubert Rabiega
Pracownik, który jako ojciec ma prawo do urlopu wychowawczego, może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego
Pracownik, który jako ojciec ma prawo do urlopu wychowawczego, może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego Fot. Sławomir Kowalski / Polska Press
Ojcowie wychowujący swoje dzieci mogą liczyć na szereg dodatkowych uprawnień pracowniczych. Należą do nich m.in. urlopy ojcowski, tacierzyński oraz rodzicielski. Ojcowie mogą też skorzystać z urlopu wychowawczego albo obniżenia wymiaru czasu pracy.

Spis treści

Urlop ojcowski

Ojciec, który jest pracownikiem, ma prawo do urlopu ojcowskiego. Przysługuje on w wymiarze dwóch tygodni (10 dni roboczych, czyli 14 dni kalendarzowych wliczając soboty i niedziele). Można z niego skorzystać albo jednorazowo, albo dwukrotnie dzieląc przysługujące dwa tygodnie na dwie równe części, po jednym tygodniu każda. Urlop ojcowski można wziąć w okresie do ukończenia przez wychowywane dziecko dwóch lat (do ukończenia 24 miesiąca).

W przypadku dziecka adoptowanego (przysposobionego), urlop ojcowski można wziąć w okresie 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się sądowego postanowienia o przysposobieniu dziecka; nie później jednak niż do ukończenia przez adoptowane dziecko 7 lat (w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia).

O urlop ojcowski należy wnioskować do pracodawcy na piśmie, najpóźniej 7 dni kalendarzowych przed datą rozpoczęcia tego urlopu. Do wniosku należy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka oraz oświadczenie o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego (w oświadczeniu informujemy pracodawcę, czy już wykorzystaliśmy część urlopu ojcowskiego). W przypadku ojca dziecka adoptowanego dołączyć należy kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu.

Za czas urlopu ojcowskiego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w pełnej wysokości (100 proc. podstawy wymiaru). Urlop ojcowski jest osobistym uprawnieniem pracownika i nie może zostać przeniesiony na matkę dziecka. Niewykorzystany urlop przepada.

Aby skorzystać z urlopu ojcowskiego należy być zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mianowania, wyboru, powołania albo spółdzielczej umowy o pracę (urlop ojcowski nie przysługuje osobom na umowie zleceniu czy umowie o dzieło). Status związku pomiędzy ojcem a matką nie ma tu znaczenia (ślub nie jest wymagany). Znaczenie ma jednak wychowywanie dziecka. Urlop ojcowski nie przysługuje mężczyźnie, który nie ma praw rodzicielskich albo mieszka w znacznej odległości od dziecka i nie utrzymuje z nim kontaktu.

Urlop tacierzyński (urlop macierzyński dla ojca)

Ojcu dziecka przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego (lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego). Wyłączne prawo do urlopu macierzyńskiego matka dziecka ma przez pierwsze 14 tygodni po urodzeniu malucha. Kolejne tygodnie pozostałego do wykorzystania urlopu macierzyńskiego mogą być już podzielone pomiędzy matkę i ojca dowolnie (najmniejszą jednostką takiego urlopu jest tydzień).

Urlop macierzyński wynosi łącznie 20 tygodni - przy narodzinach jednego dziecka przy jednym porodzie. W przypadku urodzenia bliźniaków wymiar tego urlopu wzrasta do 31 tygodni.

Wniosek o urlop macierzyński, który ojciec przejmie od matki, należy złożyć nie później niż 14 dni przed datą jego rozpoczęcia. Do wniosku należy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka oraz oświadczenie matki o zamiarze rezygnacji z części urlopu albo o rezygnacji z pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Za czas pozostawania na urlopie macierzyńskim pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński.

Urlop rodzicielski dla ojca

Urlop rodzicielski przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego (lub po okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego). Urlop rodzicielski ma wymiar do 32 tygodni (przy urodzeniu jednego dziecka) albo do 34 tygodni (przy urodzeniu bliźniąt lub większej liczby dzieci przy jednym porodzie).

Urlop rodzicielski można wykorzystać w całości lub podzielić na maksymalnie cztery okresy (do limitu 32/34 tygodni opisanego wyżej). Urlop ten może być wykorzystany przez obojga rodziców albo przez jednego z nich.

Urlop okolicznościowy

Tak zwany urlop okolicznościowy to nic innego jak w pełni płatne zwolnienie pracownika od wykonywania pracy w związku z określonym zdarzeniem w życiu osobistym.

Urlop okolicznościowy jest przez pracodawcę udzielany w wymiarze:

  • dwóch dni - w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
  • jednego dnia - w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Urlop okolicznościowy przysługuje tylko na wniosek pracownika. Urlop dwudniowy można podzielić na dwa pojedyncze dni wolne. Urlop okolicznościowy nie musi być wzięty dokładnie w dniu danego zdarzenia osobistego pracownika (np. w dniu urodzenia się dziecka), ale musi pozostawiać w ścisłym związku (przyczynowym i czasowym) z danym wydarzeniem.

Urlop wychowawczy dla ojca

Urlop wychowawczy przysługuje łącznie na 36 miesięcy (może być wykorzystany przez oboje rodziców, np. po 18 miesięcy). Wnioskować o ten urlop może pracownik, który zatrudniony jest od co najmniej 6 miesięcy. Urlop wychowawczy udzielany jest w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Co do zasady urlop ten jest bezpłatny, co oznacza, że pracownikowi nie przysługuje w czasie tego urlopu prawo do wynagrodzenia.

Urlop wychowawczy można wziąć na okres nie dłuższy niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Pisemny wniosek o urlop wychowawczy należy złożyć u pracodawcy co najmniej 21 dni przed datą jego rozpoczęcia. Wniosek można wycofać najpóźniej 7 dni przed rozpoczęciem zaplanowanego urlopu tego typu. Jeśli chcemy skrócić czas trwania urlopu wychowawczego, możemy wrócić do pracy w każdym czasie za zgodą pracodawcy. Do obowiązków zawodowych można wrócić także po 30 dniach od złożenia powiadomienia u pracodawcy o rezygnacji z urlopu wychowawczego (wówczas zgoda szefa nie jest wymagana).

Urlop wychowawczy może zostać wykorzystany w maksymalnie pięciu częściach (wg liczby złożonych wniosków urlopowych). W ramach wspólnej puli 36 miesięcy, każdy z rodziców ma jeden miesiąc urlopu wychowawczego, którego nie można przenieść na drugiego rodzica. W sytuacji, gdy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności, wówczas przysługuje dodatkowe 36 miesięcy, które można wykorzystać do ukończenia przez to dziecko 18 roku życia.

W czasie urlopu wychowawczego można pracować, uczyć się, szkolić lub prowadzić działalność gospodarczą, ale pod warunkiem, że nadal sprawujemy opiekę osobistą nad dzieckiem.

Od chwili złożenia wniosku o urlop wychowawczy aż do jego zakończenia pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę. Po powrocie z urlopu pracownik powinien zostać dopuszczony do pracy na stanowisku zajmowanym przed urlopem lub na stanowisku równorzędnym albo na innym stanowisku zgodnym z kwalifikacjami bez obniżenia wynagrodzenia.

Zmniejszenie czasu pracy ojca

Pracownik, który jako ojciec ma prawo do urlopu wychowawczego, może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego. Zmniejszenie liczby godzin pracy może być dokonane maksymalnie do połowy etatu. Wniosek należy złożyć nie później niż 21 dni przed dniem rozpoczęcia wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu.

Ochrona stosunku pracy ojca

Ojcowie korzystają także z ochrony swojego stosunku pracy. Ochrona rozpoczyna się już w okresie ciąży matki i trwa także w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. W tych okresach co do zasady pracodawca nie może rozwiązać lub wypowiedzieć umowy o pracę ojcu. Wyjątki dotyczą określonych sytuacji, np. rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, ogłoszenie likwidacji lub upadłości pracodawcy.

Dwa dni wolnego na dziecko do lat 14

W każdym roku kalendarzowym każdy z rodziców może skorzystać z dwóch dni zwolnienia od pracy z tytułu wychowywania dziecka do lat 14. Za czas takiego zwolnienia przysługuje pełne wynagrodzenie. Zwolnienie można wykorzystać także godzinowo (2 dni to łącznie 16 godzin zwolnienia do wykorzystania).

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Dzień Ojca 2022. Jakie świadczenia i uprawnienia przysługują ojcom? - Portal i.pl

Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna