Emerytura i zachowek

Przepisaliśmy gospodarstwo rolne na dzieci. KRUS przyznał nam emeryturę. Okazało się, że musimy do końca 2016 r. dostarczać mleko, w przeciwnym bowiem razie zmuszeni będziemy do zapłaty wysokiej kary. Czy realizowanie umowy do końca roku wpłynie na nasze prawo do emerytury?

- Wszystko zależy od tego, czy osiągnęli Państwo tzw. wiek emerytalny. Jeżeli tak, to mogą Państwo zarobkować bez ograniczeń. Dotyczy to również osób uprawnionych do częściowej emerytury rolniczej. Pozostali zaś emeryci (pobierający tzw. emeryturę rolniczą „wcześniejszą”), w przypadku osiągania przychodu przekraczającego dozwolone progi zarobkowe, muszą liczyć się ze zmniejszeniem, a nawet z zawieszeniem pobieranej przez nich emerytury rolniczej.

Dozwolony próg zarobkowy wynosi 70 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez GUS za kwartał kalendarzowy poprzedzający wypłatę świadczenia. I tak np., jeśli przeciętne miesięczne wynagrodzenie w II kw. 2016 r. wyniosło 4.019 zł 08 gr., to kwota, jaką emeryt będzie mógł zarobić bez narażania się na zmniejszenie lub zawieszenie emerytury rolniczej nie może przekroczyć 2.813 zł 40 gr. (70%x4.019 zł 08 gr = 2.813, 35 zł, co w zaokrągleniu daje 2.813,40 zł). Tak więc, jeśli emeryt nie zarobi więcej niż 2.813,40 zł, świadczenie będzie wypłacane w dotychczasowej wysokości.

Natomiast jeśli przychody przekroczą 2.813 zł 40 gr, a nie przekroczą kwoty 5.224 zł 80 gr (tj. 130 proc. przeciętnej miesięcznej płacy), to część uzupełniająca emerytury się zmniejszy o kwotę przekroczenia, ale nie więcej niż o 563,05 zł (to maksymalna kwota zmniejszenia dla świadczenia emerytalnego).

W razie przychodu przekraczającego kwotę 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1.09.2016 r. - 5.224 zł 80 gr), część uzupełniająca emerytury ulegnie zawieszeniu.

Odnośnie umowy o dostawę mleka, można rozważyć zawarcie umowy cesji (np. na osoby, na które zostało przekazane gospodarstwo) - o ile zapisy tej umowy nie wyłączają tego.

Mój tato odszedł od pierwszej żony ponad 25 lat temu, jednak formalnie nigdy się nie rozwiódł. Przez cały ten czas żył w tzw. „wolnym związku” z moją mamą. Dwa lata temu tato zmarł. W testamencie cały swój majątek przekazał mnie i mojej mamie. Teraz odezwała się jego żona i zażądała zachowku. Czy ma do niego prawo?

- Sama okoliczność, że od 25 lat mąż nie mieszka z żoną, nie pozbawia żony zachowku po śmierci męża. Z mocy ustawy nie dziedziczą po sobie jedynie małżonkowie, którzy pozostają w separacji orzeczonej przez sąd. Separacja faktyczna nie została w polskim prawie uregulowana. Przy separacji faktycznej małżonkowie dziedziczą po sobie z mocy ustawy, nawet gdy od dłuższego czasu nie utrzymywali ze sobą żadnego kontaktu i od wielu lat mieszkają osobno. Dlatego pominięty w testamencie małżonek pozostający w separacji faktycznej ma prawo ubiegać się o zachowek. Chcąc wyłączyć uprawnienie małżonka pozostającego w faktycznej separacji od dziedziczenia ustawowego (i w konsekwencji prawo do ubiegania się przez niego o wypłatę zachowku), należy go wydziedziczyć w testamencie i powołać inne osoby do spadku.