Groźne mykotoksyny

Grzyby wydzielają toksyny tzw. mykotoksyny, które mają fatalny wpływ na zdrowie - zarówno ludzi, jak i zwierząt. Znanych jest bardzo dużo gatunków mykotoksyn (na świecie jest notowanych ponad 300). Najczęściej spotykanych jest pięć: aflatoksyny, ochratoksyny, fumonizyna, deoksyniwalenol, zearalenon.
Niebezpieczne również dla ludzi
Mykotoksyny zaliczane są przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem do przyczyn powstawania nowotworów u ludzi. Jednak, choć mykotoksyny są groźne także dla ludzi, my nie jesteśmy narażeni na ich oddziaływanie w takim stopniu jak zwierzęta, bo spożywamy żywność lepszej jakości. Chleb wypiekany jest z mąki najlepszego gatunku. Ziarno konsumpcyjne zawsze jest lepszej jakości niż te, które przeznacza się na pasze.

Chrońmy trzodę

Mykotoksyny, choć powodują w hodowlach duże straty, często są niedostrzegane, niebrane pod uwagę.
- Spośród zwierząt gospodarskich najbardziej podatna na mykotoksyny jest trzoda chlewna - mówi Marek Wysocki.
Jednak problem ten dotyczy także drobiu, bydła (choć w trochę mniejszym stopniu, dostrzegany jest głównie w rozrodzie), koni i innych gatunków zwierząt.
Co się może stać ze zwierzęciem, które będzie karmione paszą zawierającą mykotoksyny?
Konsekwencje mogą być bardzo dotkliwe. Mykotoksyny mają m.in. działanie mutagenne (powodują zmianę informacji genetycznej w organizmie). Drugim działaniem jest działanie kancerogenne (rakotwórcze). Występuje jeszcze tzw. estrogenizm. Szczególnie widoczne jest to u małych prosiąt (występują zaczerwienienia sromu, może być przerost macicy i pochwy, a nawet w skrajnych przypadkach jej wypadniecie).
Mykotoksyny mają także działanie neurotoksyczne - mogą spowodować porażenie centralnego układu nerwowego, jak i nerwów obwodowych.
Warto wymienić jeszcze działanie immunosupresyjne mykotoksyn - powodują one obniżenie odporności organizmu. U ludzi objawia się to najczęściej złym samopoczuciem, zmęczeniem, bólem głowy.

Warto postawić na profilaktykę

Co rolnik może zrobić, żeby wyeliminować mykotoksyny lub zapobiec ich negatywnemu działaniu?
- Trzeba starać się nie dopuszczać do namnożenia grzybów w paszach: zbożu, kukurydzy - mówi Marek Wysocki.
Można zastosować fungicydy, które będą zapobiegały namnażaniu grzybów, kiedy rośliny znajdują się jeszcze na polu. Natomiast jeśli ziarno już jest zebrane i przypuszczamy, że może być w nim duża zawartość toksyn, warto wówczas także sięgnąć po odpowiednie środki chemiczne. Działanie ich polega na tym, że wiążą się z toksynami i je neutralizują. Bardzo istotne jest, by hodowcy przed podawaniem tych preparatów zwracali uwagę na to, że następuje też wiązanie witamin i warto dodawać ich więcej.
- Niektórzy hodowcy w żywieniu macior ciężarnych przez cały czas, profilaktycznie, stosują preparaty, które wiążą mykotoksyny - dodaje Marek Wysocki.