Czas zmian. Jaka przyszłość czeka obecnych uczniów?
Przełom XX i XXI wieku obfitował w wiele zmian. Z roku na rok zdaje się, że jest ich coraz więcej. Potrzebne są więc nowe kompetencje, a także tzw. lifelong learning, czyli umiejętność uczenia się przez całe życie. Prognozy ekspertów Światowego Forum Ekonomicznego wskazują, że 65 proc. dzieci rozpoczynających dziś szkołę podstawową będzie pracowało w zupełnie nowych zawodach, o których jeszcze nie mamy pojęcia*. Dlatego niezwykle istotne jest, aby rozwijać umiejętności, które umożliwią bycie elastycznym oraz ułatwią odnajdywanie się w nowych sytuacjach.
Jak wynika z raportu „Przyszłość edukacji. Scenariusze 2046” przygotowanego przez Infuture Instytut założony przez Natalię Hatalską, transformacja cyfrowa oraz globalne wyzwania (społeczne i środowiskowe), z którymi przyszło zmierzyć się nowym generacjom, wymuszają wdrożenie nowych modeli w edukacji, opartych na innowacyjności i kreatywności. Umiejętnie wykorzystane nowe technologie dają nowe możliwości działania i rozwiązywania problemów, które były niewykonalne w przeszłości. Wielu rodziców ma dziś tego świadomość i chce swoim dzieciom pomóc rozwijać nowe umiejętności.
Obserwujemy, że na rynku pracy wciąż pojawią się nowe zawody. Jeszcze nie tak dawno temu nikt nie słyszał o takich stanowiskach, jak mobile app developer, podcast producer czy operator drona. Dziś zyskują one popularność.
Kompetencje przyszłości. Czym są i jak je kształtować?
Coraz więcej mówi się obecnie o tzw. kompetencjach przyszłości, czyli umiejętnościach, które przydadzą się dzieciom w świecie, którego jeszcze nie znamy. Ich definicje są różne, jednak powołując się na ekspertów ze Światowego Forum Ekonomicznego, warto przytoczyć cztery kluczowe obszary**, do których zaliczają poszczególne kompetencje:
- rozwiązywanie problemów to m.in. myślenie krytyczne i logiczne, analiza, rozwiązywanie krytycznych problemów, kreatywność, oryginalność;
- samozarządzanie, czyli aktywne uczenie się, techniki uczenia się, elastyczność, odporność na stres;
- praca z ludźmi, czyli przywództwo i odpowiedzialność społeczna, praca zespołowa;
- wykorzystanie i rozwój technologii co uwzględnia również jej kontrolę i monitorowanie oraz projektowanie i programowanie.
Z kolei w badaniu Collegium Da Vinci*** pięć grup jako kluczowe wskazało umiejętności cyfrowe i techniczne oraz współpracę. Warto jednak pamiętać o tym, by starać się rozwijać je interdyscyplinarnie. Mogą w tym pomóc zajęcia dodatkowe. Jak wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Tandu.pl przez IBRIS, ponad połowa uczniów w tym roku szkolnym będzie na nie uczęszczać. Takie zajęcia mają mnóstwo korzyści: rozwój własnych zainteresowań, nawiązywanie nowych przyjaźni, a także – co ważne – zdobywanie nowych kompetencji, które przydadzą się dzieciom w przyszłości.
- - -
* Raport Future of Jobs Report, World Economic Forum, 2020.
** Tamże.
*** Raport Collegium Da Vinci (niepublikowany), Kompetencje przyszłości. Edukacja – biznes – rynek pracy, 2020 cytowany w Raporcie Infuture Institute.