Korzeniste: Rolnik odkrył cenne akta polskiego podziemia zbrojnego

Mogą one pochodzić z czasów II wojny światowej lub z okresu tuż po wojnie. Dzięki proboszczowi z miejscowej parafii trafiły one do białostockiego Instytutu Pamięci Narodowej.

Dokumenty z bunkra

- Dokumenty te zostały odkryte w miejscu, gdzie dawniej był bunkier, a właściwie ziemianka, z której korzystały oddziały podziemia - tłumaczy Tomasz Danilecki, rzecznik białostockiego oddziału IPN. - Znajdowały się one w metalowej skrzynce na amunicję. Niestety, pojemnik ten nie był szczelny i dokumenty są w bardzo złym stanie.

Znalezisko białostockiemu IPN przekazał ks. Jan Domiński proboszcz parafii Poryte. Nie po raz pierwszy dzięki niemu, IPN otrzymał tak cenne znalezisko. W sierpniu przekazał on dokumenty znalezione w piecu na plebanii. Okazało się, że są to bardzo cenne z punktu widzenia historycznego dokumenty związane z płk. Władysławem Liniarskim, komendantem białostockiego okręgu AK. Część z nich Liniarski spisał własnoręcznie. Czy dokumenty, które obecnie trafiły do IPN są równie cenne? Pracownicy IPN twierdzą, że za wcześnie na tą ocenę.

- Są one w tak złym stanie, że dosłownie rozsypują się w rękach - tłumaczy Tomasz Danilecki. - Trudno nawet ustalić czy pochodzą one z czasów II wojny światowej czy z czasów powojennych. Na zewnętrznych kartkach można odczytać jedynie pojedyncze zdania.

Jest to głównie wynik wilgoci, która dostała się do pojemnika.

Opis działań podziemia

- Oględziny zewnętrzne pozwalają na stwierdzenie z dużym prawdopodobieństwem, że są to dokumenty wytworzone przez struktury podziemia, w tym sądów podziemnych - tłumaczy Danilecki.
Mogą tam znajdować się opisy sytuacji polityczno-społecznej na tym terenie. Są w nich także wzmianki o Grodnie i Łomży.

- Z uwagi na fatalny stan zachowania tych dokumentów, zostaną one poddane konserwacji przez wyspecjalizowanych pracowników IPN w Warszawie, którzy spróbują także odczytać treść przynajmniej tych najlepiej zachowanych fragmentów - mówi Danilecki.