Mała spinka zdradza archeologom tajemnice

- Zapinka znajdowała się w miejscu, gdzie niegdyś była brama grodu - wyjaśnia Dariusz Krasnodębski, archeolog z Podlaskiej Ekspedycji Archeologicznej Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. - Wejście, prawdopodobnie podczas zakładania grodu, zostało wysypane drobnymi kamieniami, które musiały być przyniesione z najbliższej okolicy. I właśnie z tymi kamieniami mogła zostać przyniesiona zapinka.

Świadczy to o tym, że w pobliżu grodziska w Zbuczu musi znajdować się pradawne rzymskie cmentarzysko.

Skrzynia na zboże i szkielet źrebięcia
Archeolodzy podczas prac wykopaliskowych natrafili też na prażnicę, czyli glinianą skrzynię do suszenia zboża na kaszę oraz na szkielet źrebięcia. Oba te znaleziska dają naukowcom wiele do myślenia.

- Prażnica zawsze znajdowała się w ziemiankach obok pieca - podkreśla Dariusz Krasnodębski. - W tym przypadku znaleziono ją w miejscu, gdzie znajdowało się wejście do bramy. Być może zaraz po zniszczeniu grodu, ktoś przyniósł ją tutaj wraz z zawartością i próbował przetrwać ciężki okres.

Archeolodzy zastanawiają się również nad pochodzeniem szkieletu źrebięcia. Nie jest to szkielet współczesny, nie pochodzi również z okresu średniowiecza, kiedy zakładany był gród. Naukowcy nie wyobrażają też sobie, by padlinę mogli zakopać miejscowi, wiedząc, że w wale grodziska znajdują się pochówki z XVII w.

Cmentarz w wałach grodu
Tegoroczne wykopaliska nie były pierwszymi, jakie przeprowadzano na zabytkowym grodzisku. Podczas wcześniejszych badań ustalono, iż gród w Zbuczu został zbudowany około 890-895 r. Z tego okresu pochodzi jedynie grodzisko w Klukowiczach, które znajduje się od Zbucza w odległości 30 km na południe.

Wygląda na to, że gród w Zbuczu został dość szybko zniszczony, ponieważ nie ma na nim śladów użytkowania. Badania potwierdzają, że został spalony. W XVII w. w wałach grodziska grzebano ludzi.

Archeolodzy podejrzewają, że może być tam pochowanych około 600-800 osób.