Żelazny krzyż na kamiennym cokole stoi przy drodze w Mątwicy (gm. Nowogród). Datowany jest on na 1899 rok. W ubiegłym roku rozpoczęły się prace związane z przebudową drogi wojewódzkiej między Łomżą a Nowogrodem. W związku z tym krzyż został przesunięty o kilka metrów. Zmiana jego lokalizacji odkryła ludzkie szczątki.. Prace drogowe wstrzymano, a na miejscu zjawili się archeolodzy. Prace badawczo-ekshumacyjne ujawniły szczątki 48 osób.
Były to szczątki związane z ofensywą pruską z 1915 roku oraz mogiły poekshumacyjne polskich żołnierzy z 1939 roku - wyjaśnia Michał Grabowski, który prowadził badania pod krzyżem.
Czytaj też Gm. Nowogród. Przy budowie drogi odkryto mini cmentarz z różnych epok
Cmentarz wojenny, który połączył wiele nacji
Drugi etap prac Grabowskiego i jego ekipy ujawnił kolejną zbiorową mogiłę. - Zlokalizowaliśmy szczątki oraz przedmioty należące do sześciu kolejnych osób. Tak jak w przypadku pierwszych badań, znalezione kości należą do żołnierzy carskich z 1915 roku i żołnierzy walczących w 1920 i 1939 roku. Są to różne narodowości, nie tylko polskie.
Świadczą o tym przedmioty osobistego użytku znalezione w mogiłach. Są to m.in. medaliki, ikonki podróżne, fragmenty umundurowania, guziki czy też aplikacje. - To wszystko, co znaleźliśmy zostanie pochowane razem ze szczątkami - dodaje Michał Grabowski. Szczątki żołnierzy carskich mają zostać pochowane na cmentarzu, który znajduje się w Dolinie Pamięci przy Sanktuarium Miłosierdzia Bożego.
Decyzję, co do pochówku polskich żołnierzy podejmie IPN. Z pewnością będą to uroczystości z honorami wojskowymi. Mamy nadzieję, że nasze archiwalne kwerendy doprowadzą do zidentyfikowania tych osób, a przynajmniej z jakich oddziałów byli.
Zobacz też Po interwencji mediów, miejsce znalezienia szczątek miejsce zostanie przebadane przez historyków
- Miejsce, w którym prowadziliśmy nasze badania jest wyjątkowe. To miejsce sacrum, zarówno dla okolicznych mieszkańców, jak i wszystkich narodów, które brały udział w konfliktach zbrojnych na tych terenach. Wspólne mogiły połączyły ich właśnie w tym miejscu - mówi i dodaje, że mieszkańcy wiedzieli o tym, że byli tu chowani żołnierze polscy z różnych okresów historycznych, natomiast zatarła się informacja o pochówkach carskich żołnierzy.
Prace badawcze zostały zakończone w czwartek, 11 kwietnia. Miejsce, z którego wydobyto ostatnie szczątki zostało zasypane i uporządkowane. Teraz zasiania zostanie tam trawa, natomiast na cokole krzyża umieszczona zostanie tablica upamiętniająca ludzi, których tu pochowano i informacja, gdzie zostały przeniesione ich szczątki.
Zobacz koniecznie: Oddając krew ratujesz życie - dlaczego warto oddawać krew?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
