NIK: Program walki z nowotworami jest mało skuteczny

Ministerstwo Zdrowia finansuje program wspierający zwalczanie nowotworów, ale słabo nadzoruje jego realizację. Pomimo wydatkowania prawie dwóch miliardów złotych pacjenci objęci programem wciąż zbyt długo czekają na rozpoczęcie radioterapii, zbyt mało kobiet zgłasza się na mammografię i na cytologię, a wskaźniki wykrywania i leczenia nowotworów wciąż znacznie odbiegają od średnich europejskich - to najważniejsze wnioski jakie płyną z najnowszego raportu Najwyższej Izby Kontroli.

Tym razem Izba sprawdziła działanie Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, który realizowany jest od 2006 roku. Wyniki kontroli są zatrważające. W Polsce wskaźniki wykrywania i leczenia raka wciąż znacznie odbiegają od średnich europejskich. I mimo, iż zwiększyła się liczba sprzętu do radioterapii, to program wcale nie działa tak jak należy. Kontrolerzy NIK dokładnie sprawdzili dane dotyczące wczesnego wykrywania raka piersi i szyjki macicy w 26 jednostkach leczniczych w całej Polsce. I jak pokazują statystyki, Polki badają się coraz rzadziej.

Wydali 30 mln zł na listy

- Badania przesiewowe wciąż pozostają najskuteczniejszym i niezastąpionym na razie sposobem wczesnego wykrywania i zapobiegania nowotworom. Jednak, aby były skuteczne według ekspertów Komisji Europejskiej, musiałoby się na nie zgłaszać przynajmniej 70 proc. kobiet objętych programem - czytamy w raporcie NIK.

Tymczasem, mimo prowadzenia akcji, odsetek kobiet zgłaszających się na badania profilaktyczne w ostatnich latach nie uległ poprawie, a nawet w niektórych województwach zmniejszył się.

- Od lat niezmiennie podstawą akcji promocyjnych jest list-zaproszenie. Od 2009 roku na wysyłkę imiennych zaproszeń na badania przesiewowe wydano 30 milionów złotych - informuje NIK.

W odpowiedzi na blisko 21 milionów wysłanych zaproszeń, na badania zgłosiło się nieco ponad 3,5 mln kobiet, czyli tylko 18 proc. pań objętych programem. Reszta zaproszeń wylądowała w koszu.

Również w powiecie ełckim te statystyki nie są zadowalające. Z bezpłatnych badań mammograficznych w naszym regionie skorzystało jedynie 22 proc. uprawnionych pań. Z kolei w tym roku zanotowano blisko 50 proc. spadek wszystkich kobiet zgłaszających się na badania, w porównaniu z rokiem ubiegłym. Lekarze z miejskiego szpitala Pro -Medica zaproponowali, więc wszystkim gminom z powiatu, aby zorganizować średnio raz w miesiącu dowóz kobiet na badania mammograficzne. Ponadto zaproponowano, by to wójtowie poprosili lekarzy rodzinnych pracujących na ich terenie o to, aby przekonywali kobiety w wieku 50-69 lat do profilaktycznych badań.

Oni nie mogą czekać

W swoim raporcie NIK zwraca również uwagę, że od początku działania programu liczba urządzeń do radioterapii wzrosła z 70 do 123.

- Jednak cały projekt nie działa tak dobrze, jak powinien, a pacjenci wciąż zbyt długo czekają na rozpoczęcie leczenia napromieniowaniem, co zmniejsza ich szanse na wyleczenie. W jednej piątej skontrolowanych ośrodków radioterapii czas oczekiwania na udzielenie świadczenia był dłuższy niż 4 tygodnie, a w skrajnych wypadkach wynosi nawet ponad dwa miesiące - czytamy w raporcie Najwyższej Izby Kontroli.