Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Ochrona wizerunku bez tajemnic

d
Alicja Surel, radca prawny
Alicja Surel, radca prawny
Podczas dyżuru gościliśmy Alicję Surel, radcę prawnego. Odpowiadała na wiele pytań naszych Czytelników

Ostatnio wszystkich moich znajomych opanowała „mania” umieszczania zdjęć w internecie. Jednocześnie coraz częściej słyszę o ochronie wizerunku. Proszę o wyjaśnienie, o co chodzi z tą ochroną wizerunku i co grozi za jej naruszenie? Jakie zdjęcia można umieszczać w internecie?

- Ochrona wizerunku należy do kategorii dóbr osobistych człowieka, o których mowa w art. 23 Kodeksu cywilnego. Wymienione w tym przepisie dobra osobiste, to - oprócz wizerunku - zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, itp.

Publikacja zdjęć w internecie to nic innego, jak rozpowszechnianie wizerunku osób na nich przedstawionych. Zgodnie z art. 81 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. Nr 24, poz. 83 ze zm.) rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W przypadku braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie (np. modelka), chyba że wyraźnie się sprzeciwiła publikacji zdjęć lub zastrzegła sobie, iż bez jej zgody zdjęcie nie może zostać opublikowane.

Poza tym, zezwolenia nie wymaga: rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, a także - osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej, jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

W każdym innym przypadku, przed umieszczeniem czyjegoś zdjęcia w internecie należy uzyskać zgodę tej osoby. Jeśli na zdjęciu są dwie osoby, wymagana jest zgoda obu - i odpowiednio większej liczby osób, jeśli na fotografii jest więcej osób (poza wyżej opisanymi wyjątkami, gdy wizerunek jest częścią większego obrazu).

Ustawodawca nie wskazuje formy, w jakiej zgoda osoby na publikację winna zostać udzielona. Może być ustna, jak pisemna, jednakże musi być wyraźna i wskazywać czas trwania zezwolenia. Nie można jej domniemywać.

Osoba udzielająca zgody musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale także miejsca i czasu publikacji, zestawienia z innymi wizerunkami i towarzyszącego komentarza. Dla swego bezpieczeństwa, osoba umieszczająca zdjęcie w jakichkolwiek mediach powinna zadbać, aby osoba fotografowana udzieliła zgody na publikację wizerunku w formie pisemnej.

Warto też wiedzieć, że nie można udzielić zgody abstrakcyjnej, tzn. „ogólnej”. Osoba fotografowana może się sprzeciwić publikacji zdjęć (nie wyrazić zgody) bez podawania przyczyny. Poza tym, osoba przedstawiona na zdjęciu może dowolnie ograniczyć zakres zezwolenia na jego rozpowszechnianie; zezwolić na publikację tylko w oznaczonym czasopiśmie i/lub tylko w związku z oznaczonymi czynnościami (np. w związku z określonym tekstem artykułu prasowego). Może też wyznaczyć granice czasowe publikacji.

Jeżeli osoba fotografowana wyraziła zgodę na publikację fotografii, dalsza publikacja jest dopuszczalna bez jej zgody, ale tylko pod warunkiem wskazania pierwotnego źródła publikacji i bez wprowadzania zmian w publikowanym zdjęciu.

Prawo do ochrony wizerunku, o którym mowa w art. 81 cyt. wyżej ustawy, przysługuje jedynie osobom fizycznym.

Warto też wiedzieć, że oprócz dość restrykcyjnych reguł wynikających z przepisów prawa autorskiego, istnieją tzw. licencje Creative Commons, które z jednej strony umożliwiają zachowanie praw autorskich, a z drugiej zezwalają na nieodpłatne kopiowanie, rozpowszechnianie oraz korzystanie z utworów - co najmniej w celach niekomercyjnych. Temat ten winny zgłębić nie tylko osoby umieszczające zdjęcia w internecie, ale też korzystające z fotek tam umieszczonych.

Co grozi za naruszenie dóbr osobistych, w tym wizerunku?

Dobra osobiste, w tym wizerunek, podlegają ustawowej ochronie. Oznacza to, że osoba, której dobra osobiste zostały naruszone, może domagać się zaniechania działań je naruszających. Może też:

- żądać usunięcia skutków tych działań (np. poprzez publiczne złożenie oświadczenia o określonej treści),

- żądać zadośćuczynienia lub odszkodowania (jeżeli wykaże, że na skutek rozpowszechnienia jej wizerunku poniosła szkodę/utraciła korzyści),

- żądać zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna