Piękno minimalizmu

Zgodnie z tradycją

Zgodnie z tradycją

Anna Kuligowska, japonistka:
- Dom japoński posiadał pierwotnie jedną stałą ścianę, w której znajdowała się nisza takonoma o podwyższonej podłodze. Początkowo był to ołtarz domowy, później stawiano tu kompozycję z kwiatów (ikebanę) i wieszano zwoje z kaligrafią lub malarstwem (kakemono). Przestrzeń niszy wydzielał z pokoju słup (toko-bashira) wykonany z drewna wiśni lub cedru. Niekiedy naprzeciwko znajdowała się druga nisza z asymetrycznymi półkami (chigai-dana) na książki - zwoje i inne domowe przedmioty. Okna (z półprzeźroczystego papieru) głównych pokoi wychodziły na południe oraz północ. Podczas upalnego lata opuszczano na oknach bambusowe rolety (sudare). Niekiedy pod oknem znajdował się drewniany pulpit wysokości ok. 20 cm pełniący rolę japońskiego biurka. Po stronie południowej domu znajdowała się weranda z kilkoma stopniami powyżej terenu. Drzwi zewnętrzne były przesuwane i oklejone specjalnym półprzeźroczystym papierem rozpiętym na polakowanych cienkich drewnianych ramach.

Firanki i zasłonki zastępują drewniane rolety lub żaluzje wykonane z papieru lub ratanu. W porach kiedy dziennego światła nie ma zbyt wiele, pomieszczenie oświetla się lampkami o małym natężeniu, wykonanymi z ryżowego papieru.

W europejskich wersjach wnętrz w stylu kwitnącej wiśni, tradycyjne shoji zastępujemy ruchomymi parawanami lub drzwiami ze szkła łączonego z drewnem lub metalem.

Kolory wnętrz w stylu japońskim są neutralne i naturalne - stanowią tylko tło. Pomieszczenie ma wyrażać porządek geometryczny, niekiedy jedynie zakłócony bardziej wyrazistym kolorem czy strukturą materiału. Zdarzają się głębokie tonacje kolorystyczne jak ognista czerwień, symbolizująca życie i posiadająca właściwości aktywizujące. Obok niej - łagodna i chłodna biel.

Równowaga przeciwieństw
Japończycy starają się wszędzie zrównoważyć przeciwieństwa. Wyposażenie wnętrz nie stanowi wyjątku - wypolerowane podłogi przykrywa się chropowatymi tatami, emaliowane szkatułki stoją na surowych drewnianych stołach.

Japońskie meble, choć nie rzucają się w oczy, są starannie przemyślane i wielofunkcyjne. Są proste, niskie i wykonane z materiałów naturalnych. Siedzi się na poduszkach. Niska zabudowa powiększa optycznie pomieszczenie.

- Szafę, w której trzyma się wszystkie potrzebne rzeczy - mówi Anna Kuligowska, japonistka. - Także materace, na których się śpi i na noc rozkłada na podłodze można przesłonić suwanymi drzwiami z imitującym shoji podziałem z listewek.
Najczęściej wykorzystywane materiały to drzewo cedru, papier ryżowy, bambus czy kamień. A kilka roślin w kwadratowych i prostokątnych donicach z drewna i japońskie grafiki na ścianach wystarcza za dekoracje.

Przestrzeń do medytacji
Z domu japońskiego emanuje harmonia i spokój. Takie wnętrze ma stwarzać warunki do odpoczynku, medytacji i relaksu.

- Trudno chyba przeszczepić ten klimat na nasz grunt - uważa Anna Kuligowska. - Ale jeżeli ktoś lubi przestrzeń i niezagracone wnętrza, japońskie podejście do aranżacji pomieszczeń na pewno mu się spodoba.

W stylizowanej na japońską sypialni króluje platformowe, niskie łóżko. Przy nim proste szafki, na nich lampy z drewna oraz pergaminu. Na podwyższeniu podłogi można położyć najwyżej materac. Okna oczywiście przysłonięte wzorowanymi na japońskich shoji ekranami z pergaminu bądź materiału.

Na podłodze tatami wykonane z oblamowanych mat kokosowych, położone na deskach. Lub podłoga szara, z betonu szlifowanego lub płyt kamiennych (w odcieniu kamienia polnego), a na niej egzotyczny dywan z japońskim wzorem. Pod oknem znajdzie się miejsce na niziutki stoliczek przy podłodze z poduchą, służący jako toaletka. Pod ścianą niska komódka.

Słowniczek:
* futon - tradycyjne łóżko złożone z materaca i przykrycia zwanego kake-buton;
* shoji - przesuwane okna i ekrany w japońskim domu;
* tatami - mata o wymiarach 90/180 cm pokrywająca podłogę. Wszystkie plany pomieszczeń opierają się na wielokrotności rozmiarów tatami;
* tokonoma - wnęka w japońskim domu, w której wystawia się najcenniejsze przedmioty i pamiątki rodzinne, np. oryginalne bukiety kwiatów, drzewka bonsai.