Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Piramida żywieniowa z opisem, czyli porady, jak jeść zdrowo

Agata Sawczenko
Agata Sawczenko
Piramida zdrowego żywienia to kompendium wiedzy o tym, jak dobrze się odżywiać
Piramida zdrowego żywienia to kompendium wiedzy o tym, jak dobrze się odżywiać Źródło: Instytut Żywności i Żywienia
Mało cukru i soli, trochę tłuszczu, nieco białka i w rozsądnych ilościach węglowodany. I co najważniejsze – ruch. Takie są ostatnie zalecenia, które przedstawia piramida żywieniowa. Zasady zdrowego żywienia opracowuje w Polsce Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie. Do niedawna zbiór tych zasad, przedstawiony najczęściej w przystępny, graficzny sposób nazywano: piramida Zdrowego Żywienia. Od kilku lat nazwa jest zmieniona. Dziś to Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej.

Co to jest piramida żywieniowa?

Piramida żywieniowa to po prostu graficzny opis odpowiednich proporcji różnych, niezbędnych w codziennej diecie, grup produktów spożywczych. Im wyższe piętro piramidy, tym mniejsza powinna być częstość i ilość spożywanych produktów z danej grupy. Trzeba jednak pamiętać, że są to wytyczne dla zdrowych osób, które chcą się dobrze odżywiać. Osoby, które chorują, zwłaszcza na choroby cywilizacyjne typu cukrzyca, otyłość, choroby niedokrwienne serca, nadciśnienie, osteoporoza, swój jadłospis powinny skonsultować z lekarzem. Ten może zalecić nieznaczne modyfikacje.

Piramida żywieniowa WHO i Instytutu Żywności i Żywienia

Piramida żywieniowa zmienia się. W styczniu 2016 r. Instytut Żywności i Żywienia we współpracy z Narodowym Centrum Edukacji Żywieniowej opublikował nową piramidę. Nawiązuje ona do hasła Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „Mniej cukru, soli i tłuszczu, a więcej błonnika". A Polacy? Choć faktycznie coraz częściej staramy się włączyć błonnik do naszej diety, wielu z nas nie potrafi wyobrazić sobie jedzenia bez soli i cukru. Jednak – jak przekonują dietetycy – sól da się z powodzeniem zastąpić ziołami, a słodycze – orzechami i owocami. Warto spróbować! Dla zdrowia!

Piramida zdrowego żywienia to kompendium wiedzy o tym, jak dobrze się odżywiać
Piramida zdrowego żywienia to kompendium wiedzy o tym, jak dobrze się odżywiać Źródło: Instytut Żywności i Żywienia

Oto poziomy piramidy żywieniowej od góry

  • 1. tłuszcze roślinne,
  • 2. mięso, ryby, rośliny strączkowe, jaja,
  • 3. mleko i jego przetwory,
  • 4. produkty zbożowe,
  • 5. warzywa i owoce,
  • 6. ruch i aktywność fizyczna

Piramida żywieniowa – opis

W ostatniej, obowiązującej dziś piramidzie żywieniowej, podstawę stanowi ruch. Bez niego nie mamy szans na naprawdę dobre zdrowie. Eksperci zalecają, by aktywność fizyczna zajmowała nam około 30-45 minut dziennie. Ale nie ma się czego bać. Nikt nie mówi, że musi być to wysiłkowy trening. Na początek wystarczy spacer, który następnie może przejść w tak modny ostatnio jogging. Możemy jeździć na rowerze, uprawiać aerobik, pływać, tańczyć. Ważne, by sprzed komputera w pracy nie przesiadać się na domową kanapę.

Starasz się zdrowo odżywiać? Oto 10 rodzajów kaszy, z którym...

Podstawą ostatnio opracowanej piramidy żywieniowej są warzywa i owoce (wcześniej były to produkty zbożowe). Według piramidy zdrowego żywienia warzywa i owoce powinny stanowić połowę tego, co jemy.
Dlaczego? Bo według dietetyków są po prostu zdrowe. Dostarczają witamin, przeciwutleniaczy i składników mineralnych. Jeśli je jemy, łatwiej jest utrzymać prawidłową wagę. I - co przecież bardzo ważne – chronią przed wyżej wymienionymi chorobami cywilizacyjnymi.
Oczywiście – więcej na naszym talerzu powinno lądować warzyw. Jak wynika z Piramidy Zdrowego Żywienia - nawet trzy razy więcej niż owoców. - Proporcje tu są bardzo ważne, bo owoce zawierają dużo cukrów prostych – przekonują specjaliści od zdrowego żywienia.

Dlatego naprawdę warto przemyśleć swoje codzienne menu. I zastanowić się – może zamiast kanapki na śniadanie zaserwujemy rodzinie zdrową sałatkę? Tym bardziej, że przecież nowa piramida żywieniowa pokazuje wyraźnie: produkty zbożowe przeskoczyły o piętro wyżej – tuż nad warzywa i owoce. I co ważne – pieczywo, makarony i kasze powinniśmy wybierać naprawdę rozsądnie. Bo specjaliści rekomendują produkty pełnoziarniste. Są one zdrowszym wariantem. Dlatego warto wybierać makarony i pieczywo z pełnego ziarna, kasze i brązowy ryż. To źródło błonnika, który jest niezwykle istotny dla prawidłowej pracy układu trawiennego i ochrony jelita grubego przed nowotworami.
Na kolejnym piętrze uplasował się nabiał. Mogą to być na przykład dwie szklanki mleka. Kto nie lubi, z powodzeniem mleko może zastąpić kefirem, jogurtem, maślanką.

Ćwiczenia na mięśnie brzucha – od czego zacząć, jak ćwiczyć ...

Piramida żywieniowa: czego powinniśmy jeść najmniej, a co lepiej wyeliminować z diety?

Oczywiście – warto ograniczyć spożycie mięsa i tłuszczów. Te dwie grupy produktów zostały przez naukowców umieszczone na górze piramidy żywieniowej. Jednak wcale nie oznacza, że powinniśmy z nich rezygnować. Powinniśmy za to wybierać ryby i chude białe mięso. Czerwone mięso niech ląduje na naszych talerzach sporadycznie – najlepiej nie częściej niż raz w tygodniu. Dostarcza bowiem do organizmu zbyt dużo nasyconych kwasów tłuszczowych. A to nie jest korzystne dla zdrowia. Mięso możemy też zastąpić nasionami roślin strączkowych czy jajami. Jaja są naprawdę zdrowe i wcale nie sprawiają, że rośnie nam cholesterol. Oczywiście – tu też nie można przesadzać.

A tłuszcze? Warto zwrócić uwagę, jakie tłuszcze wybieramy. Tłuszcze zwierzęce warto zastępować tłuszczami roślinnymi. Dobry będzie np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek. Uważajmy na olej kokosowy. Dietetycy przestrzegają, że ten modny ostatnio tłuszcz wcale tak dobrze nie wpływa na nasze zdrowie.

Co warto eliminować z diety?
To cukier, słodycze. Z powodzeniem można je zastąpić owocami, również suszonymi. Naprawdę, kilka miesięcy i nawet największy łasuch nauczy się, by zamiast po czekoladowego batonika czy porcję ciasta z kremem, sięgać po suszone morele czy świeżego banana. Niezdrowa jest też sól. Choć wszyscy o tym wiedzą, tylko nieliczni potrafią wyeliminować ją z diety. Sposób jest prosty - aby jedzenie było smaczne, można wykorzystać zioła. Nie warto też pić alkoholu, natomiast należy pić wodę (ok. 1,5 litra dziennie).

Prawdopodobnie jesz za dużo. Czy wiesz, które z tych produktów najbardziej cię utuczą? [QUIZ]

Piramida żywieniowa dla dzieci

Piramida żywieniowa dla dzieci jest taka sama i wszystkie powyższe zasady są niezmienne. To przecież ważne, by dzieci jadły zdrowo. Ich organizm rozwija się.

Na co dzień o dietę dzieci dbają rodzice. Jak mówi przysłowie: nawyki to druga natura. Więc jest szansa, że jeśli w dzieciństwie nauczą się jeść zdrowo – taką samą dietę będą stosowały w przyszłości, już w dorosłym życiu.
Jednak dlaczego polegać tylko na nawykach? Warto przedstawiać najmłodszym zasady zdrowego odżywiania. Piramida zdrowego żywienia znacznie to ułatwia. Jest przecież przedstawiona w graficzny, przejrzysty sposób. Ma kształt trójkąta, gdzie na samej górze są umieszczone produkty, których powinniśmy jeść jak najmniej, u podstawy – te, które mają stanowić podstawę naszego menu. Piramida żywieniowa jest świetnym pretekstem do rozmowy z dziećmi o zdrowym odżywianiu, jest też świetnym materiałem edukacyjnym – bo wszystkie zasady widać na niej jak na dłoni. A kto chce jeszcze bardziej urozmaicić przyswajanie wiedzy – może podsunąć dzieciakom zabawkę. To piramida zdrowego żywienia kolorowanka. Warto ich poszukać w internecie.

Uwaga! Pomylenie tych grzybów grozi śmiercią

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna