Podlaskie. Braki dwutlenku węgla to duże problemy branży mleczarskiej i spożywczej. Zapasów starczy na krótko

W poniedziałek (29.08) Anwil wznowił produkcję, a Grupa Azoty poinformowała, że realizuje dostawy surowego CO2 i suchego lodu. Wcześniej, wstrzymanie produkcji oprotestowały organizacje branżowe:

- Zatrzymanie produkcji nawozów azotowych, a w konsekwencji dostaw surowego dwutlenku węgla przez głównych dostawców spowoduje, że na rynku polskim i europejskim wystąpi niedobór (…) ciekłego dwutlenku węgla i suchego lodu, krytycznych m.in. dla branży mięsnej, mleczarskiej, przetwórstwa owocowo-warzywnego, napojowej, wodnej, piwowarskiej i pośrednio wielu innych, powodując nawet konieczność wstrzymania produkcji, rozerwanie łańcuchów chłodniczych i poważne zaburzenia w dystrybucji żywności w Polsce – napisał w liście do premiera Andrzej Gantner, wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców.

- Brak produkcji dwutlenku węgla oznacza też brak skupu mleka od rolników. Wznowienie produkcji CO2 przez Anwil SA to dopiero połowa sukcesu. Potrzeba jeszcze takiej samej decyzji Azotów, które też wstrzymały produkcję. Mam nadzieję, że podczas wtorkowego posiedzenia rządu zapadną jakieś wiążące decyzje. Najważniejsze jest by dostawy dwutlenku węgla, kwasu azotowego i suchego lodu wróciły do normy - mówiła w poniedziałek (29.08) Agnieszka Maliszewska, dyrektor Polskiej Izby Mleka w Białymstoku.

Wstrzymanie produkcji nawozów azotowych, a w konsekwencji dostaw CO2 przez dwie kluczowe firmy spowoduje niedobór ciekłego CO2 i suchego lodu. - Dla sektora mleczarskiego (i spożywczego – red.) to dramatyczna sytuacja, która uniemożliwia paczkowanie np. serów. Stosuje się do tego mieszankę gazów, w której CO2 jest niezbędnym elementem – dodaje Agnieszka Maliszewska.

- Na szczęście nasz zakład nie ma specjalnych problemów z brakiem dwutlenku węgla. Mamy własnego dostawcę, który zaopatruje nas w mieszaninę azotu z CO2. Zapasów tego środka nie mamy, bowiem nasz dostawca monitoruje wszystko na bieżąco i uzupełnia ewentualne braki. Zapowiada też, że nie przewiduje żadnych przerw w zaopatrzeniu – podkreśla prezes Spółdzielni Mleczarskiej w Łapach Antoni Żdanuk.

Jak dodaje, większym problemem dla mleczarni są wysokie ceny mediów i limity w razie ograniczeń poboru źródeł energii. – Nasz limit to 80 proc. i jeśli wykorzystamy więcej albo mniej gazu zapłacimy karę. Czyli nie możemy oszczędzać, bo nie wyjdzie to nam na dobre – ocenia prezes SM w Łapach.

Problemów spowodowanych brakiem dwutlenku węgla czy suchego lodu nie odczuwa też moniecka Rzeźnia Braci Szypcio:
- Nie stosujemy CO2 (do oszałamiania zwierząt przy uboju – red.), więc braki tego gazu nas nie dotyczą i możemy nawet zwiększyć produkcję. Generalnie używamy energii elektrycznej, a do pakowania wykorzystujemy niewielkie ilości dwutlenku – wyjaśnia Sławomir Szypcio.

Czytaj również:

Dodajmy, że Grupa Azoty informowała też sektor mleczarski, że nie może zapewnić dostaw kwasu azotowego, niezbędnego do utrzymania czystości linii produkcyjnych. - Dla sektora oznacza to tyle, że mleczarnie nie będą miały czym oczyścić swoich linii i zapewnić higieny produkcji, czyli nie będą mogły produkować - mówi Agnieszka Maliszewska.

Co ważne, CO2 dostarczany jest, np. do mleczarni rurociągami i nie jest technicznie możliwe, by zastąpiły go za pomocą cystern inne podmioty. Specyfika transportu i przechowywania CO2 sprawia, że zapasy tego gazu są niewielkie.

- Teraz nie chodzi o nawozy azotowe (których używa się na wiosnę), co o CO2, suchy lód i kwas azotowy. Rozmawiałem z podlaskimi mleczarniami i usłyszałem, że niektórym zapasy dwutlenku wystarczą do niedzieli. A co potem, wstrzymanie produkcji – pyta poseł Stefan Krajewski, który ostatnio, w ramach kontroli poselskiej, spotkał się z zarządami Azotów i Anwilu.

Uważa też, że rząd powinien jak najszybciej przyjąć systemowe rozwiązania, które pozwolą uniknąć problemów m.in. w sektorze mleczarskim i spożywczym. – Potrzebne są decyzje polityczne, decyzje systemowe, które zabezpieczą newralgiczne sektory gospodarki. Produkcja CO2 czy kwasu azotowego musi być utrzymana – podkreśla Stefan Krajewski.

Czytaj również:

- Sytuacja jest trudna, ale teraz potrzebne są decyzje, które wybiorą mniejsze zło, bo ono istnieje. O naszej sytuacji mogę powiedzieć, że jeszcze nie jest zła, ale jeśli przez tydzień nie będzie dostaw CO2 czy kwasu azotowego, będzie problem. To niewyobrażalne, co będzie się wtedy działo – mówi prezes Spółdzielni Mleczarskiej Mlekpol Edmund Borawski.

Przede wszystkich chodzi o środki do utrzymania czystości i standardów higienicznych na liniach produkcyjnych, bo każda z nich zawsze musi być czysta.

- Klienci są przyzwyczajeni do konfekcjonowanych serów, do tego, że dostają produkt gotowy do spożycia, że wystarczy tylko otworzyć opakowanie. Tymczasem, jeśli zapada decyzja o zamknięciu jakiegoś profilu trzeba mieć cos w zamian. Trzeba jak najszybciej odbudować produkcję w inny sposób, bo nikt z nas nie pracuje na oparach, np. CO2 tylko produkuje według przyjętego planu – zapewnia prezes Mlekpolu.

Dodaje, że takie zakłady jak Mlekpol mają duże zobowiązania eksportowe, które muszą być realizowane. – Jeśli się z nich nie wywiążemy, stracimy klientów. Będą też konsekwencje finansowe i wizerunkowe, a to będzie bardzo bolało – uprzedza Edmund Borawski.