Podlaskie gminy staną do walki o pieniądze za szczepienia. Jak będą zachęcać mieszkańców?

Rząd kusi samorządy

Na wtorkowej (25 maja) konferencji prasowej szef Kancelarii Premiera i pełnomocnik rządu ds. szczepień Michał Dworczyk przedstawił rozwiązania, które mają zmobilizować Polaków do szczepienia przeciw Covid-19.

Dworczyk poinformował, że na akcje zachęcające do szczepień do gmin trafi ryczałt w wysokości od 10 do 40 tys. zł. Zapowiedział też inne formy zachęty:

- W każdej gminie, gdzie będzie najwyższy stopień zaszczepienia w ramach 49 obszarów, otrzyma taka gmina 1 mln zł na dowolny cel. Ta gmina, która będzie miała największy wskaźnik zaszczepienia w skali Polski otrzyma dodatkowo 2 mln zł.

Oznacza to, że z 2477 gmin 49 dostanie 1 mln zł, czyli niecałe 2 proc. gmin. Większa liczba samorządów będzie zaś beneficjentami mniejszej kwoty - 100 tys. zł:

- Chcemy wprowadzić pewien rodzaj rywalizacji. Dla pierwszych 500 gmin, które osiągną wskaźnik zaszczepienia 75% przeznaczyć po 100 tys. zł na gminę na dowolny cel.

W sumie na promocję szczepień przeciw Covid-19 rząd przeznaczy ponad 140 mln zł.

Gminy staną w szranki do walki o pieniądze

Czy podlaskie samorządy włączą się do walki o pieniądze? I jakie mają pomysły na zachęcenie swoich mieszkańców do poddania się szczepieniom przeciwko COVID-19? Zapytaliśmy o to włodarzy trzech podlaskich gmin.

Gmina Choroszcz

Gmina Choroszcz zapowiada, że będzie aktywnie włączać się w akcję, choćby poprzez działania informacyjne.

– Działają u nas trzy punkty szczepień: w choroszczańskiej przychodni przy ul. A. Mickiewicza, w Szpitalu Psychiatrycznym oraz w Domu Pomocy Społecznej, o których piszemy w naszych mediach, starając się dotrzeć w ten sposób do zainteresowanych - mówi Urszula Glińska, rzecznik prasowa magistratu w Choroszczy. - Od początku akcji szczepień przygotowani byliśmy też do pomocy naszym mieszkańcom, którym trudno jest osobiście dotrzeć na szczepienia, aby umożliwić im transport. Na bieżąco w gotowości jest też nasz Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Choroszczy.

Jak mówi Urszula Glińska, trudno jest ocenić, ilu mieszkańców gminy do tej pory zaszczepiło się. I wszyscy pozostali włodarze gmin, z którymi rozmawialiśmy, są w tej samej problematycznej sytuacji.

- Na ten moment nie uzyskaliśmy informacji o poziomie wyszczepionych mieszkańców gminy Choroszcz ani z Ministerstwa Zdrowia, ani z Podlaskiego NFZ - mówi rzeczniczka UM w Choroszczy. - Poinformowano nas jedynie, że być może gdy akcja szczepień ruszy już realnie, zostanie opracowany mechanizm zliczania wyszczepionych mieszkańców gmin i wówczas będziemy dysponowali precyzyjnymi danymi.

Burmistrz gminy Brańsk Eugeniusz Koczewski przyznaje, że rządowe zachęty pieniężne to świeża sprawa i władze gminy jeszcze nie mają koncepcji, w jaki sposób dodatkowo zmotywować mieszkańców:

- Do tej pory wspieraliśmy powiat w organizacji masowych szczepień - informuje Eugeniusz Koczewski. - Myślę, że w Brańsku mamy bardzo dobrą sytuację, gdyż dysponujemy czterema punktami i ten, kto chciał, zaszczepił się. Z kolei o akcji przekonywania nieprzekonanych pomyślimy na pewno.

Również wiceburmistrz Zabłudowa Wiesław Dąbrowski mówi, że jak do tej pory gmina nie otrzymała żadnych szczegółowych wytycznych i informacji o akcji promującej najbardziej "wyszczepione" samorządy.

- Wiemy o tym z doniesień medialnych. Jeśli otrzymamy więcej informacji, będziemy wówczas podejmować decyzję, jak dalej postępować. Obecnie działamy standardowo: zamieszczamy wiadomości o punktach szczepień na stronie internetowej - mówi Wiesław Dąbrowski. - W naszej gminie mamy jeden punkt szczepień, ale wielu mieszkańców szczepi się poza gminą, więc trudno określić, jaki mamy poziom zaszczepienia naszej lokalnej populacji.

Kto ma szansę na sukces?

Osiągnięcie wysokiego poziomu zaszczepienia może być nie lada wyzwaniem dla wielu gmin. Co może zadecydować o ich sukcesie? Według socjologa dr-a Marcina Białousa z Uniwersytetu w Białymstoku, jest kilka czynników, które mogą mieć znaczenie w wyścigu po pieniądze.

- Myślę, że jednym z nich może być struktura wiekowa poszczególnych gmin. Wiemy, że seniorzy są tą grupą, której od początku poświęcano najwięcej uwagi i dbano, aby się szczepili. I część gmin z południowo-wschodniej części województwa, gdzie mamy stosunkowo dużo seniorów, może być w teoretycznie w lepszej sytuacji. Ale z drugiej strony, seniorzy są grupą mniej mobilną lub mniej podatną na informacje medialne, co z kolei może niwelować tę teoretycznie lepszą sytuację.

Kolejnym czynnikiem, który może mieć znaczenie jest gęstość zaludnienia.

- Mamy w województwie podlaskim takie gminy jak np. Michałowo, które jest obszarowo bardzo duże, ale ma małą gęstość zaludnienia. Może być więc tak, że mieszkańcy niektórych wsi mogą mieć problemy z dotarciem do punktów szczepień - przyznaje socjolog z UwB.

Nie bez znaczenia, według dr-a Białousa, jest też położenie koło dużych ośrodków miejskich, gdzie dostępność do szczepień jest większa.

- Przykładem może być Białystok, który był i jest przecież celem tzw. turystyki szczepionkowej osób z Polski. Gminy ościenne mogły skorzystać z bliskości tak dużego ośrodka z szeroką ofertą punktów szczepiennych.

Również poglądy polityczne mogą wpływać na skłonność mieszkańców wybranych gmin do szczepień.

- Mieliśmy badania, które pokazywały, że wyborcy Prawa i Sprawiedliwości są nieznacznie mniej zmotywowani do tego, aby się szczepić niż np. wyborcy Platformy Obywatelskiej czy lewicy - mówi dr Białous. - A jako że w naszym regionie mamy dość silny elektorat konserwatywno-prawicowy, to może to odbić się negatywnie w wyścigu do jak najwyższego wskaźnika zaszczepienia.

Jak mówi dr Białous, nie bez znaczenia są też działania włodarzy gmin oraz sama aktywność i zaangażowanie społeczne mieszkańców. Niektóre samorządy znane są ze zdolności do mobilizowania się, jak np. gmina Korycin, i one mogą mieć przewagę nad innymi, mniej aktywnymi gminami.