MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Podlaskie synagogi. Unikalne żydowskie świątynie w naszym regionie. Zobacz jak wyglądają i ile z nich zachowało się do dzisiaj

Piotr Łozowik
Tykociński rynek i synagogi (przed remontem).
Tykociński rynek i synagogi (przed remontem). Piotr Łozowik
Podlasie to wyjątkowy region naszego kraju, to właśnie tu znajduje się skrzyżowanie kultur i kultów. Znajdziemy tu kolorowe cerkwie, drewniane kościółki, egzotyczne meczety i zabytkowe synagogi. Sprawdziliśmy jakie żydowskie świątynie możemy napotkać na mapie północno-wschodniej Polski, a które już bezpowrotnie zniknęły. Zobacz listę!

Spis treści

Żydzi w Polsce

Historia Żydów na ziemiach polskich rozpoczyna się około 1000 lat temu, od kupców. Pierwsze, niewielkie, wspólnoty żydowskie istniały w Polsce w XIII wieku, później powiększyły się, przyjmując wypędzonych Żydów z całej Europy. Żydzi od średniowiecza do II wojny światowej stanowili spory odsetek obywateli Polski, byli obecni w każdej dziedzinie życia społecznego, artystycznego czy politycznego. Wyznawcy judaizmu stanowili koło 10% populacji co było największym procentem w Europie. Obecnie Żydzi są prawie niewidoczni, o ich dawnej obecności świadczą jeszcze, nieliczne synagogi i kirkuty.

Zobacz jak wyglądają synagogi, które można spotkać na Podlasiu. Zobacz również jak wyglądały żydowskie domu modlitwy, które do dzisiaj nie przetrwały:

Podlaskie synagogi

Żydzi to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zadeklarowało 7353 obywateli polskich. Mieszkają oni w rozproszeniu, przede wszystkim w dużych miastach. W naszym regionie współczesny judaizm w zasadzie nie istnieje, zachowało się kilkanaście synagog w różnym stanie. Wśród nich jest wile obiektów o dużej wartości artystycznej i historycznej.

Wiele synagog niszczeje, bezpowrotnie zatraca swój charakter, jednak sporo świątyń zostało zaadoptowanych na obiekty użyteczności publicznej, np. na:

  • domy kultury,
  • muzea,
  • biblioteki.

Kirkuty na Podlasiu

Namacalnym znakiem obecności społeczności żydowskiej na Podlasiu są rozsiane po całym regionie kirkuty czyli żydowskie cmentarze.

Liczne macewy zostały w ostatnim czasie odremontowane
Liczne macewy zostały w ostatnim czasie odremontowane Piotr Łozowik

Ogromna większość z nich została zniszczona podczas wojny i są obecnie mało widoczne, ze względu na niewielką liczbę macew, jak np. te w:

  • Narwi,
  • Czyżewie,
  • Tykocinie,
  • Milejczycach.

Zobacz jak wyglądają synagogi, które można spotkać na Podlasiu. Zobacz również jak wyglądały żydowskie domu modlitwy, które do dzisiaj nie przetrwały:

Niewiele jest w naszym regionie takich kirkutów, które posiadają dużą ilość macew i nie zostały za bardzo zniszczone. Znajdziemy takie w:

  • Białymstoku,
  • Knyszynie (chyba jedyny niezniszczony przez hitlerowców),
  • Sokółce.

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna