Praca dla nauczycieli. Etatów brak, chętnych na nie - mnóstwo

Absolwenci kierunków nauczycielskich mają znikome szanse na znalezienie pracy w zawodzie. Niepokojące jest to, że zainteresowanie takimi studiami jest duże. Rocznie kierunki pedagogiczne kończy w Białymstoku kilkuset studentów.

W stolicy regionu najwięcej jest nauczycieli w wieku 35 i 36 oraz 47 lat. Nie jest więc źle. Z młodzieżą pracują ludzie młodzi, ale jednocześnie mający już spore doświadczenie zawodowe. Przyszłość jednak nie rysuje się tak optymistycznie.

Bezrobocie rośnie

- Społeczeństwo się starzeje, podobnie jest z populacją nauczycieli - mówi Krystyna Wasiluk-Richter z sekcji oświaty NSZZ "Solidarność" w Białymstoku. - Nie będą oni mogli iść na emeryturę około 60-tki, a dopiero w wieku 67 lat. Nie będzie to z korzyścią dla uczniów.

Młodych uczyć będą bowiem ludzie zmęczeni, z mniejszą odpornością psychiczną, często cierpiący na choroby zawodowe. - Dzieci lubią młodych nauczycieli. To przykre, ale taka jest rzeczywistość - dodaje przedstawicielka "Solidarności".

Problemem jest także niż demograficzny wkraczający do szkół. Mniejsza liczba uczniów zmusza samorządy do drastycznych cięć kosztów. W ubiegłym roku białostoccy radni podjęli decyzję o wygaszeniu czterech szkół ponadgimnazjalnych. Mniej uczniów, to mniej pracy dla nauczycieli. Kto więc tę pracę ma, kurczowo się jej trzyma. W tej chwili znalezienie etatu w szkole graniczy z cudem. Trzeba dużego szczęścia, by dostać choćby kilka godzin na zastępstwo. W efekcie w szkołach zwalnia się niewiele miejsc pracy.

- Nasza kadra jest raczej stała - mówi Bogdan Wróbel, dyrektor Zespołu Szkół nr 5 w Białymstoku. - Jeśli chodzi o zatrudnianie nowych nauczycieli, to z roku na rok jest coraz trudniej.

Na jego biurku leży cały stos podań o pracę. Szukają jej zarówno absolwenci kierunków pedagogicznych, jak też doświadczeni nauczyciele. Bezrobocie w tej grupie zawodowej powiększa się z roku na rok.

- W lutym ubiegłego roku zarejestrowało się u nas 535 nauczycieli. W tym samym czasie w tym roku jest ich 617 - informuje Jolanta Tulkis, rzecznik prasowy Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku. - Dane dotyczą miasta oraz powiatu białostockiego.

Nasilające się skutki niżu demograficznego sprawiają więc, że praca w szkole przestaje być synonimem bezpieczeństwa. Nauczyciele mogą też stracić część swoich przywilejów. Do zmian w Karcie Nauczyciela dążą samorządy, na których barkach leży utrzymanie szkół. Zmianie miałyby np. ulec zasady korzystania z urlopów dla poratowania zdrowia.

Młodzi chcą do szkoły

W tym kontekście zastanawia, dlaczego młodzi ludzie tak licznie wybierają studia nauczycielskie. Pedagogika, którą oferuje m.in. Uniwersytet w Białymstoku, co roku cieszy się dużym zainteresowaniem.

- Wiele razy zastanawialiśmy się, dlaczego tak jest - przecież na pracę w zawodzie mogą liczyć zaledwie pojedyncze osoby. Doszliśmy do wniosku, że być może przyczyną jest to, że studia te są stosunkowo łatwe - wskazuje Krystyna Wasiluk-Richter.

- Słyszymy zarzut, że kształcimy bezrobotnych. Nie zgadzam się z nim jednak - mówi dr hab. Mirosław Sobecki, dziekan wydziału pedagogiki na UwB. - Przede wszystkim, dbanie o miejsca pracy nie jest naszym zadaniem, tylko rządu. My odpowiadamy jedynie na zapotrzebowanie młodych ludzi. Myślę, że wielu z nich przychodzi tutaj kierując się motywacją idealistyczną. Oni rzeczywiście chcą pracować w szkole.

Dodaje też, że pedagogika wczesnoszkolna stanowi zaledwie ułamek oferty wydziału. Tutejsi absolwenci są też przygotowywani do pracy w ośrodkach opiekuńczych, policji czy zakładach karnych. Władze wydziału pracują także nad wprowadzeniem nowych specjalności tak, by dać młodym szanse do pracy poza szkołą.