Prof. Jan Szyszko zostanie upamiętniony w Puszczy Białowieskiej

Pomnik z brązu jest już gotowy. Stanie w Czerlonce. Ma formę ławeczki, na której siedzą leśnicy - wspomniany prof. Jan Szyszko i Adam Loret, pierwszy dyrektor Polskich Lasów Państwowych.

Prof. Szyszko był leśnikiem i myśliwym, ministrem ochrony środowiska w pięciu rządach.

- W latach 2015-2017 pan profesor zdecydował o interwencji w celu ograniczenia nadzwyczajnej i katastrofalnej gradacji kornika drukarza w Puszczy Białowieskiej, zagrażającej siedliskom przyrodniczym i gatunkom Natura 2000 oraz powodującej wzrost zagrożenia bezpieczeństwa dla ludzi i zagrożenia pożarowego – uzasadnia Marcelina Puchalska, prezes Ekologicznego Forum Młodzieży, które działa przy Lasach Państwowych.

Podkreśla, że prof. Jan Szyszko opracował Program dla Puszczy Białowieskiej jako dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego UNESCO oraz obszaru sieci Natura 2000.

- Zrobił to w odpowiedzi na liczne monity miejscowej ludności i samorządów o niepokojącym zjawisku w Puszczy Białowieskiej, jakim było zanikanie siedlisk przyrodniczych, zamieranie drzewostanów i ustępowanie gatunków Natura 2000 – tłumaczy Hubert Łukasiewicz, członek zarządu Ekologicznego Forum Młodzieży.

Dodaje, że ten kryzys najbardziej dotknął drzewa świerkowe. Liczba martwych świerków w puszczy liczona była już wtedy w setkach tysięcy sztuk.

Na terenie powiatu hajnowskiego prof. Jan Szyszko zainicjował także przeprowadzenie programu badawczo-monitoringowego, finansowanego przez Lasy Państwowe. Jednym z jego założeń było wyznaczenie 1/3 terenu puszczańskich nadleśnictw, które są pozostawione bez jakiejkolwiek ingerencji człowieka.

- Na pozostałej części w celu ograniczenia nadzwyczajnej i katastrofalnej gradacji kornika drukarza prof. Jan Szyszko, jako minister środowiska, zdecydował o interwencji w celu naprawy powstałej wówczas sytuacji, pełnego odtworzenia siedlisk przyrodniczych – dodaje prezes Ekologicznego Forum Młodzieży.

Z kolei Adam Loret, siedzący na ławeczce obok prof. Szyszko, był pierwszym dyrektorem Polskich Lasów Państwowych. Stanowisko piastował do wybuchu II wojny światowej.

- Także dzięki Adamowi Loretowi została przeprowadzona inwentaryzacja zasobów leśnych oraz zlikwidowano system koncesji dla prywatnych firm na eksploatację polskich lasów – zaznacza ks. Tomasz Duszkiewicz, duszpasterz leśników.

Dodaje, że pod zarządem Adama Loreta powołano pierwsze parki narodowe, które były jednostkami specjalnymi Lasów.

Adam Loret zginął w czasie wojny w niewyjaśnionych okolicznościach.

Koszt budowy pomnika to ponad 163 tys. zł. Ekologiczne Forum Młodzieży dostało pieniądze od Fundacji KGHM oraz darczyńczyńców.

Autorem projektu ławeczki z postaciami jest artysta- rzeźbiarz Marek Maślanie, wykonawcą - Odlewnia dzwonów braci Kruszewskich w Węgrowie.

Ławeczka zostanie odsłonięta w 2024 r. z okazji 100-lecia Lasów Państwowych.

Profesor Jan Szyszko był leśnikiem i myśliwym, ministrem w pięciu rządach, po raz pierwszy w gabinecie Jerzego Buzka (1997-99), następnie Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego (2005-2007). Od 2015 r. do 2018 r. pełnił funkcję ministra środowiska w rządach Beaty Szydło oraz Mateusza Morawieckiego (do stycznia 2018 r.).

Był pełnomocnikiem rządu do spraw Konwencji Klimatycznej i prezydentem V Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ. Będąc Ministrem Środowiska współnegocjował Paris Agreement/Porozumienie Paryskie w 2015 roku. Był także posłem na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji.

Jan Szyszko był również nauczycielem akademickim, profesorem nauk leśnych. W 1966 r. ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W 2001 r. otrzymał tytuł naukowy profesora. Był pracownikiem naukowo-dydaktycznym SGGW i kierownikiem Katedry Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, a także współtwórcą i kierownikiem Pracowni Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych. Zasiadał w Komitecie Ekologii Polskiej Akademii Nauk. Był też jednym z założycieli Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski.

Był autorem ponad 100 publikacji naukowych z zakresu użytkowania zasobów przyrodniczych i ekologii. Jako minister środowiska m.in. objął ochroną wilka na terenie całego kraju i patronował wprowadzeniu ochrony ponadstuletnich drzew w nadleśnictwach w Puszczy Białowieskiej.

Był inicjatorem i promotorem ważnych badań na temat bilansu i wymiany węgla w drzewostanach, które przed wiele dekad prowadził w okolicach Tuczna.

Prof. Szyszko uzyskał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Lüneburgu za badania nad biegaczowatymi, a w 2008 r. otrzymał nagrodę im. Ettore Majorany, przyznawaną m.in. przez Papieską Akademię Nauk.

Adam Loret to leśnik, pierwszy dyrektor Polskich Lasów Państwowych.
Historia Lasów Państwowych i Puszczy Białowieskiej jest ściśle związana z jego osobą. Adam Loret studiował leśnictwo we Lwowie, a następnie w Tharandcie niedaleko Drezna.Po ukończeniu uczelni rozpoczął pracę zawodową. Przez dziesięć lat pracował w lasach należących do rodziny Branickich niedaleko Żywca.

W niepodległej Polsce związał swoją karierę z administracją państwową. W listopadzie 1920 r. objął stanowisko p.o. naczelnika w Zarządzie Okręgowym Dóbr Państwowych w Warszawie, a kilkanaście miesięcy później został naczelnikiem. W 1925 r. Adam Loret objął stanowisko dyrektora Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie. Niemal dziesięć lat później został pierwszym w historii LP dyrektorem naczelnym. Stanowisko to piastował od lutego 1934 r. aż do wybuchu II wojny światowej.

To w dużym stopniu zasługą Adama Loreta była integracja, a później uporządkowanie struktur Lasów Państwowych oraz wydanie przez prezydenta RP rozporządzenia o zagospodarowaniu lasów państwowych.

Loret, jako specjalista w urządzaniu lasu, wspierał także starania grupy przedwojennych leśników, aby utworzyć placówkę badań leśnych. W 1934 r. instytucja ta została przekształcona w Instytut Badawczy Lasów Państwowych.

Jednocześnie był współorganizatorem nowoczesnego przemysłu drzewnego, to z jego inicjatywy powstała Polska Agencja Drzewna „Paged”, czyli przedsiębiorstwo zajmujące się eksportem drewna, oraz nabrzeże drzewne w Gdyni.

Przedwojenne Lasy Państwowe, zarządzane przez Adama Loreta były jednymi z najnowocześniejszych przedsiębiorstw w Europie. Dyrektora Lasów zaliczano do „pierwszej brygady gospodarczej”, czyli grupy osób kształtujących ówczesną gospodarkę kraju.

Mimo ukierunkowania przedwojennych Lasów Państwowych na komercjalizację, co w dużym stopniu przyczyniło się do rozwoju krajowej gospodarki, to pod zarządem Adama Loreta powołano pierwsze parki narodowe, które były jednostkami specjalnymi Lasów. W nowo powstałym Instytucie Badawczym LP, funkcjonował Oddział Rezerwatów, odpowiedzialny za tworzenie parków narodowych oraz rezerwatów. I tak w 1932 r. powołano Białowieski Park Narodowy, ale także wiele innych m.in. Pieniński Park Narodowy czy też park w Czarnohorze.

Adam Loret wprowadził również Przysposobienie Wojskowe Leśników, co było dużą rzadkością w Europie. Leśnicy uczestniczyli w miesięcznych kursach wojskowych. Już po wybuchu II wojny światowej, we września 1939 r. Adam Loret wydał zarządzenie w sprawie włączenia się leśników do organizowanych oddziałów partyzanckich przeciwko Niemcom. Nic dziwnego, że w niektórych okolicach okupowanej Polski wielu dowódców oddziałów partyzanckich stanowili leśniczowie, a leśniczówki były punktami oporu.

*Notatki biograficzne prof. Jana Szyszko i Adama Loreta pochodzą od Ekologicznego Forum Młodzieży.