Sąd dzieli majątek

Chcę wnieść do sądu sprawę o ustanowienie rozdzielności majątkowej i podział naszego majątku. Czy mogę ubiegać się o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym i żądać nierównego podziału, jeśli mąż od kilku lat nie ma pracy, nadużywa alkoholu, nie interesuje się domem ani dziećmi?

- Zasadą wynikającą z art. 43 § Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest równy udział małżonków w majątku wspólnym. Jednak z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, aby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w jakim każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Jak wynika z orzecznictwa sądów powszechnych i SN, za ważny powód, mogący stanowić przesłankę dla ustalenia nierównych udziałów w majątku małżonków, winna być uważana okoliczność, która sprzeciwiałaby się przyznaniu jednemu z nich korzyści z tej części majątku wspólnego, do powstania której ten małżonek się nie przyczynił. Należy mieć na względzie całokształt postępowania małżonków w trakcie małżeństwa, a więc każde ich działania służące wypełnianiu obowiązków, związanych z utrzymaniem rodziny, a mogące mieć wpływ na majątek objęty wspólnością małżeńską. Za ważny powód może zatem zostać uznane też zachowanie, które prowadzi do roztrwonienia majątku - np. alkoholizm, hazard.

Natomiast stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego ustalany jest na podstawie weryfikacji ich działań zmierzających do powiększania majątku, a więc w oparciu o wysokość zarobków czy sposób gospodarowania finansami, ale i przy uwzględnieniu rozkładu ciężaru obowiązków wychowawczych i osobistej pracy na rzecz utrzymania rodziny.

Sam fakt osiągania przez jednego z małżonków wyższego wynagrodzenia nie jest wystarczającą przyczyną ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Na ocenę, w jakim stopniu małżonek przyczynił się do powstania majątku wspólnego, wpływ ma też nakład osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.

Reasumując: jeśli zachodzą ważne powody, każdy z małżonków może domagać się ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Żądając ustanowienia nierównych udziałów, małżonek powinien wystąpić z wnioskiem do sądu, gdyż ewentualne postępowanie nie jest prowadzone z urzędu. Sąd z urzędu ma obowiązek jedynie ustalić rzeczywisty skład i wartość majątku wspólnego. Takie sprawy rozpatrywane są w postępowaniu nieprocesowym.

Wniosek o ustalenie nierównych udziałów powinien - poza samym żądaniem - zawierać również uzasadnienie i przytoczenie dowodów, mających wykazać jego zasadność, a więc dowodów potwierdzających okoliczności, na podstawie których taki wniosek jest formułowany.

Podkreślenia wymaga fakt, iż - zgodnie z Kodeksem cywilnym - to osoba składająca wniosek ma udowodnić zaistnienie przesłanek warunkujących możliwość ustalenia przez sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków.