Sąd o śledztwie ws. uboju rytualnego: ocena dowodów niepełna

W ubiegłym tygodniu Sąd Rejonowy w Sokółce uchylił postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie muzułmańskiego uboju rytualnego w Bohonikach (Podlaskie), ale - ze względu na skomplikowany charakter sprawy - odroczył o tydzień publikację uzasadnienia tej decyzji.

Ubój miał miejsce w czasie muzułmańskich uroczystości Kurban Bajram w październiku 2013 roku; jest on nieodłącznym elementem tego święta.

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa uboju bez ogłuszania złożyło kilka organizacji obrońców praw zwierząt. Trafiły one do Prokuratury Rejonowej w Sokółce, która - po przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego - odmówiła jednak wszczęcia śledztwa. Oceniła bowiem, że nie można uznawać za przestępstwo "zachowania stanowiącego realizację zagwarantowanych przez prawo międzynarodowe i konstytucję praktyk religijnych".

Prokuratura oceniła, że w aktualnie obowiązujących przepisach brak jest jasnych i sprecyzowanych regulacji prawnych, które mogłyby w sposób konkretny ustalić zakres ochrony zwierząt i swobody praktyk religijnych poprzez dokonywanie uboju rytualnego. Uważa też, iż obecnie mamy do czynienia z kolizją praw zapisanych w konstytucji i norm chroniących prawa zwierząt i oceniła, że w takiej sytuacji prymat należało przyznać konstytucyjnej zasadzie wolności religii.

Obrońcy praw zwierząt decyzję śledczych zaskarżyli, a Sąd Rejonowy w Sokółce uchylił to postanowienie.

"Zdaniem sądu ocena zgromadzonego materiału dowodowego pod kątem obowiązujących przepisów dokonana przez prokuratora, nie została przeprowadzona w sposób pełny" - poinformował rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Białymstoku, sędzia Przemysław Wasilewski.

Sąd w Sokółce uznał, że przed podjęciem decyzji, jak oceniać zdarzenia w Bohonikach z punktu widzenia prawa karnego, należy dokonać wykładni przepisów rozporządzenia Rady Europy z września 2009 roku w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania i ustawy krajowej z sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt.

Jak zaznaczono, jeśli prokuratura uzna, że doszło do popełnienia przestępstwa, powinna przeanalizować stopień społecznej szkodliwości tego zachowania. Według sądu prokurator powinien porównać też ubój o charakterze rytualnym, stanowiący przedmiot prowadzonego postępowania, z prawnie dopuszczalnym uśmiercaniem zwierząt w warunkach przemysłowych bądź też w czasie polowania.

Szef Prokuratury Rejonowej w Sokółce Tomasz Pianko powiedział w piątek PAP, że przy podejmowaniu decyzji, czy powinno być wszczęte śledztwo w sprawie dokonania uboju rytualnego w Bohonikach, brano pod uwagę przede wszystkim kwestię praw i wolności obywatelskich, czyli swobody wyznania i praktyk religijnych.

Dodał, że uchylając postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, sąd nie wskazał prokuraturze konkretnych czynności do wykonania. "Zdaniem sądu nasze stanowisko nie jest poparte chyba tak szeroką argumentacją, jakby sąd sobie tego życzył" - powiedział prok. Pianko.

Zaznaczył, że konieczność wzięcia pod uwagę kwestii, na które zwrócił uwagę sąd, nie oznacza, że "automatycznie" pogląd prawny przyjęty przez prokuraturę jest niewłaściwy.

W marcu sąd w Sokółce uwzględnił też zażalenie przewodniczącego muzułmańskiej gminy wyznaniowej w Bohonikach oraz pełnomocnika Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP i nakazał wszczęcie miejscowej prokuraturze także innego śledztwa związanego z Kurban Bajram w Bohonikach, a dotyczącego podejrzeń zakłócenia uroczystości religijnych przez obrońców praw zwierząt.

Wcześniej prokuratura także w tej sprawie odmówiła bowiem wszczęcia śledztwa. To postępowanie trwa i jest prowadzone "w sprawie", czyli dotąd nikomu nie postawiono zarzutów.