Smak i zapach antonówki

Jabłka, gruszki i śliwki - gładkie owoce pod unijny "wymiar" zalegają warzywniaki. Ich obce nazwy mylą się klientom, a ci coraz częściej szukają swojskiej antonówki, plebanki i białośliwy. Nie ma już takich, bo stare sady zdziczały albo wycięto je w pień. To, co zostało, chce jednak odtworzyć Fundacja Biebrzańska i projekt 13 gmin pn. "Chrońmy stare sady".
Emisariusza akcji Andrzeja Chilickiego z Augustowsko-Podlaskiego Stowarzyszenia Eko-Rolników spotkaliśmy w Jaświłach, gdy próbował namówić samorząd do inwentaryzacji starych sadów.

Złoto ze złotej renety

- Te drzewa można jeszcze uratować. Pobierzemy zrazy, zaszczepimy, a potem sadzonki wrócą do ogrodów. Ludzie tęsknią do zapomnianych smaków i zapachów. To może stać się "żyłą złota" także dla sadowników - mówił Chilicki.
Zapytaliśmy moniecczan, co im mówią nazwy: malinówka, szara reneta, józefinka, plebanka i szklanka?
- Malinówka to nalewka na malinach, szklanka do jej wypicia, a plebanka to pracownica na plebanii - odpowiedziała młoda kobieta.
- To są smaczne owoce, choć nie tak ładne, jak te nowoczesne odmiany - mówił starszy mężczyzna.

W starym ogrodzie

W warzywniakach takich owoców nie spotyka się wcale.
- Czasem bywa antonówka i ma nawet niezłe wzięcie, acz tylko u koneserów i starszych ludzi - stwierdził uliczny handlarz owoców.
Edward Znosko miał niegdyś w centrum Moniek duży sad. Potem podzielił ogród na działki budowlane. Drzewa poszły pod topór.
- Zostawiłem sobie antonówkę, gruszę i kilka innych drzew. Może to jabłko brzydsze, może z robaczkiem, ale ten smak i zapach! To nie to, co te dzisiejsze "lakierowane" owoce - mówił 80-letni moniecczanin.
Projekt Fundacji Biebrzańskiej jest częścią unijnego programu, który zakłada finansowe wsparcie dla rolników posiadających stare sady i chcących je odtwarzać.