Śpią na uranie

- Uważam, że to jeszcze nic straconego. Do tematu wydobycia uranu na Podlasiu można wrócić - twierdzi doc. Marian Sałdan, który w latach 60. i 70. kierował pracami geologicznymi w pobliżu Bielska.
Pobyt naukowców i pracowników robiących odwierty pamiętają okoliczni mieszkańcy.
- Szedłem na pociąg, by do Białegostoku na wywiadówkę do syna zdążyć - wspomina Władysław Jasiuk z Rajska. - Słyszałem, jak wszystko planowali: tu będzie szyb taki a taki, większy niż go projektant zaplanował, a tu bocznica kolejowa.
- Przyjechali samochodami z napisami "Uwaga promieniowanie". Planowali, że największe szyby staną w Rajsku i Rzepniewie - mówi Aleksander Tiszuk, sołtys Rajska.
- Na odwiertach pracowali głównie ludzie przyjezdni, ale miejscowi czasami pomagali. Na przykład dowozili furmankami wodę, bo grunt był tak grząski, że samochody terenowe nie były w stanie przejechać - wspomina Jan Fiedoruk z Rajska. - Pewnego razu jeden z sąsiadów przywiózł kawałek błękitnego metalu. Mówił, że to uran.
Wiercenia koło Rajska były prowadzone w latach 60. i 70. Pomiędzy Bielskiem, Brańskiem, Hajnówką, Łapami, a Zabłudowem objęto nimi teren o powierzchni 900 kmkw.
- W oparciu o gęstą siatkę wierceń udokumentowano złoża w rejonie Rajska. Ta dokumentacja stanowi dziś oficjalny dokument państwowy - mówi doc. Sałdan. - Okazało się, że złoża te zawierają oprócz uranu cały szereg metali, co w wypadku eksploatacji podnosiłoby efektywność ekonomiczną przedsięwzięcia.
Dlaczego więc zaprzestano prac?
- To zasadnicza kwestia, nie do rozstrzygnięcia na telefon - mówi docent. - Wiele podobnych prac przerwano po roku 1980. Później czas już nie sprzyjał tego typu działalności. Ale te surowce to dziś cenna rezerwa dla naszego kraju.