Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Stanisław Nilski-Łapiński: Walczył z bolszewikami o wolną Polskę

(jul)
Takie pamiątki oraz zdjęcia można znaleźć w Izbie Pamięci Nilskiego w Gimnazjum nr 1 w Łapach, którego płk. Nilski – Łapiński jest od 1 czerwca 2009 roku patronem
Takie pamiątki oraz zdjęcia można znaleźć w Izbie Pamięci Nilskiego w Gimnazjum nr 1 w Łapach, którego płk. Nilski – Łapiński jest od 1 czerwca 2009 roku patronem
Ppłk Stanisław Nilski-Łapiński Był zaufanym współpracownikiem Józefa Piłsudskiego. W 1920 roku walczył w bitwie warszawskiej.
Stanisław Nilski Łapiński walczył w powstaniu wielkopolskim a także w wojnie polsko – bolszewickiej. Zmarł w 1922 roku
Stanisław Nilski Łapiński walczył w powstaniu wielkopolskim a także w wojnie polsko – bolszewickiej. Zmarł w 1922 roku

Stanisław Nilski Łapiński walczył w powstaniu wielkopolskim a także w wojnie polsko - bolszewickiej. Zmarł w 1922 roku

Ppłk Stanisław Nilski-Łapiński należy do czołowych łapskich bohaterów - opowiada Piotr Sobieszczak, historyk, członek Łapskiego Towarzystwa Regionalnego.

Nie wszyscy z mieszkańców Łap o nim wiedzą, pomimo, że jego pomnik stoi w centrum miasta. Co prawda, w Łapach mieszkał krótko, dzieląc czas szkolny pomiędzy szkoły w Warszawie, Łapach i Białymstoku.

Natomiast już od 1910 r. na stale wyjechał z Łap do Lwowa.

- Wśród wielu jego zasług należy wspomnieć, że był szefem sztabu obrony Lwowa, był oficerem sztabowym Józefa Piłsudskiego w I Brygadzie Legionów. Wielce ceniony za swój kunszt wojenny przez Piłsudskiego- dodaje Piotr Sobieszczak.

Studia we Lwowie

Stanisław Łapiński urodził się w Warszawie 4 stycznia 1891 roku. Jego rodzice pochodzili z drobnej szlachty podlaskiej - herbu Lubicz. Jednak wkrótce ojciec Tomasz Łapiński kupił dom i ziemię w Łapach. Rodzina przeprowadziła się tutaj.

Stanisław uczył się w szkole powszechnej. W 1904 roku uczęszczał do szkoły w Białymstoku. Młody Stanisław zaangażował się w pracę łapskiego oddziału Towarzystwa Krajoznawczego. Po skończeniu gimnazjum Stanisław wybrał studia we Lwowie, ale każde wakacje spędzał w Łapach. W 1912 roku przystąpił do Związku Strzeleckiego. Wtedy przyjął pseudonim Nilski. W tym czasie zapisał się też do szkoły żołnierskiej podchorążych we Lwowie. Uczęszczał do niej do 1913 roku.

Żołnierz niezłomny

Kiedy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa Stanisław był w Krakowie. Tam zaciągnął się do 1 pułku piechoty.

- Wkrótce został adiutantem III batalionu, następnie dowodził plutonem piechoty. 9 października 1914 roku Józef Piłsudski mianował go podporucznikiem - pisze Piotr Sobieszczak.

W grudniu 1914 roku został dwukrotnie ranny pod Łowczówkiem. - Koledzy sądzili, że nie żyje. Obok leżącego Stanisława dwukrotnie przeszła rosyjska tyraliera. Uratowali go górale - pisze z kolei Marian Olechnowicz, historyk z Łap.

Natomiast w maju 1915 roku mianowano go na dowódcę plutonu 5 pułku piechoty. Brał chociażby udział w bitwach pod Opatowcami, Marcinkowicami, Limanową czy Kamieńcem.

- Jesienią 1916 roku trafił pod dowództwo Józefa Piłsudskiego. Bił się też w najkrwawszej bitwie legionów pod Kostiuchnówką, za co otrzymał trzy medale. W 1917 roku zaczął pracę w sztabie generalnym. Miał wtedy 26 lat.

W tym samym roku, za odmowę złożenia nowej roty przysięgi, został internowany na 11 miesięcy w Beniaminowie. Zaprzyjaźnił się tam z lekarzem Kazimierzem Sławoj-Składkowskim, późniejszym generałem i premierem - dodaje Marian Olechnowicz.

Współpracownik Piłsudskiego

W 1918 roku Nilski Łapiński brał udział w obronie Lwowa. A rok później już jako kapitan uczestniczył w walkach o Wilno. Stanisław Nilski Łapiński cieszył się uznaniem samego Józefa Piłsudskiego, który powierzył mu szefowanie sztabem 15 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej. Nilski awansował wówczas do stopnia podpułkownika. W maju 1919 roku, znając biegle język francuski, przyjmował misję wojskową z Paryża. Z kolei w lutym 1920 roku pojechał z tajną misją do Berlina, gdzie omawiał szczegóły przejęcia Pomorza Gdańskiego przez Polskę.

W kwietniu 1920 roku, gdy wybuchła wojna polsko - bolszewicka, kierował sztabem 15 dywizji piechoty wielkopolskiej. W sierpniu 1920 roku walczył o Warszawę. Za bohaterstwo we wrześniu tego roku Nilski Łapiński otrzymał Krzyż Virtuti Militari. - Błyskotliwą karierę przerwała nagła śmierć z powodu choroby w styczniu 1922 r. Jego pochówek w Poznaniu był wielką manifestacją, tak samo jak powtórny pogrzeb w 1934 r., kiedy zwłoki przewieziono na cmentarz we Lwowie - opowiada Piotr Sobieszczak. - Jeszcze za życia został odznaczony najważniejszymi medalami, również pośmiertnie.

Józef Piłsudski dekretem z 9 listopada 1933 roku odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Mieszkańcy Łap jeszcze w okresie międzywojennym nazwali ulicę Fabryczną - gdzie mieszkał - jego imieniem. Próbowano również zebrać pieniądze na pomnik, jednak realizację pomysłu przerwała wojna.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna