ANDRZEJ CHOMICKI

Andrzej Chomicki przyniósł dwa pokaźne tomy - wydane drukiem w 2018 roku opracowanie Jana Minkiewicza i Włodzimierza Kiryluka „Kotły na Gościńcu Litewskim“ oraz zbiór kopii z zasobów Instytutu Pamięci Narodowej.

Zapraszam ponownie do wsi Olendy koło Rudki, w powiecie Bielsk Podlaski.

Przed tygodniem, w nawale imprez „Dni Białegostoku”, w Galerii im. Sleńdzińskich przy ul. Legionowej została otwarta wystawa czasowa. Stało się to w 60. rocznicę śmierci artysty, wielkiego artysty Czesława Sadowskiego.

Antoni Kaczorowski, kochany Antoś dla prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i najbliższych, jest postacią właściwie nieznaną współczesnym białostoczanom.

Czyżew - to miasto od 2011 roku przeżywa lata rozwoju, co cieszy. Zabiega o popularyzowanie wydarzeń z lat wojny i powojnia, co również raduje, a najbardziej spektakularnym dowodem tych tendencji jest muzeum na zabytkowym dworcu kolejowym.

Przed dwoma tygodniami rozmawiałem z seniorem Eugeniuszem Żałobą o Sidrze i Długiej Wsi, rodach zamieszkujących w tamtych stronach, o wsi Siekierka i wpisanych w jej dzieje zdarzeniach z wojny światowej.

O wejściu wojsk polskich do Białegostoku 19 lutego 1919 roku pisze się ostatnio i mówi dużo, choć nie zawsze precyzyjnie.

Spotkaliśmy się w sali szpitalnej, czasu mieliśmy dużo, by porozmawiać na różne tematy. Marian Wierzbicki, lat 85, okazał się chętnym do wspomnień i miał duży zapas opowieści. Urodził się w Augustowie w domu przy ul. Mostowej, róg Młyńskiej, gdzie obecnie znajduje się „Albatros”, a swego czasy bywała tam legendarna Beata.

Przed tygodniem przekazałem garść informacji o Kazimierzu Piotrowskim, wiceprezydencie białostockim z lat 1936-1939, postaci zupełnie niemal pomijanej w dotychczasowych publikacjach o naszym mieście. Próbuję skontaktować się z warszawską rodziną K. Piotrowskiego, trochę to jeszcze potrwa. Prosiłem również o pomoc Czytelników „Współczesnej“, wiadomo bowiem, że wdowa Wanda Piotrowska wraz z córkami: Teklą, Krystyną i Zofię mieszkały po wojnie w Białymstoku. Gdzie? Czy są jakieś zdjęcia wiceprezydenta Piotrowskiego?

To spotkanie odbyło się z inicjatywy Jerzego Władysława Grochowskiego (lat 95), znakomitego ogrodnika, autora wspomnień „Droga do sadu”. Pan Jerzy chciał powrócić do kontrowersyjnych zdarzeń w dniu 11 listopada 1939 roku na Cmentarzu Wojskowym w Białymstoku, ale rozmowa „wylała” się nam poza te ramy. Okres przedświąteczny sprzyja pogodnemu gaworzeniu.

Pierwsze dni listopada, bez względu na pogodę, to czas naszego wędrowania na cmentarze, wyjazdów w strony rodzinne, wspominania tych, co odeszli na zawsze, modlitw za ich dusze.

O setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości mówimy od co najmniej roku, a pewnie i dłużej. Co z tego mówienia wynikło?

Suwałki bywały obśmiewane z różnych powodów, od bieguna zimna poczynając. A tymczasem miasto to czeka w kolejce do obchodów wielkich, „okrągłych” rocznic.

Byłem nie tylko świadkiem, ale i uczestnikiem prób wydania „Encyklopedii Białegostoku”. Nic z tego nie wyszło, bo oprócz wizji i zapału potrzebne są fundusze, a nade wszystko zespół autorski i sprawna redakcja.

Hasłem wywoławczym w rozmowie z Zenonem Tworkowskim (rocznik 1929) było Michałowo. Pan Zygmunt urodził się wprawdzie w Białymstoku, ale razem z rodzicami, Alfonsem i Felicją, w 1926 lub 1927 r. zamieszkał właśnie w Michałowie.

Żar leje się z nieba, wakacje w toku, nawet posłowie i senatorowie wyjechali na odpoczynek. Ponoć rodacy w taki czas dzielą się na tych, którzy byli na urlopie, są aktualnie i czekają na swój termin. Którzy z nich są najszczęśliwsi? Trudne pytanie.

Nasze miasta częściowo opustoszały, mniej zwłaszcza widzi się młodych, którzy korzystają z okresu kanikuły. Niektórzy z nich dotrą w dalekie strony, ale przecież wrócą, bo dni na obozach, koloniach, wycieczkach mijają wyjątkowo szybko. A ja proponuję dziś wspomnienie wakacji w miejscach atrakcyjnych, jednak bardzo nietypowych.

Takiego cudownego zakątka jak białostockie Bojary nie miało żadne duże miasto w Polsce.

15 czerwca 1418 roku Łomża z woli księcia mazowieckiego Janusza I Starszego otrzymała prawo miejskie chełmińskie. Zasłużyła na to wyróżnienie jako gród nadnarwiański, port i ważne miejsce na szlakach lądowych, od osiemnastu lat posiadające już wójta.

Pytanie co do pomników jest bardzo aktualne, ale ja wycofam się do wątków z przeszłości.

22 sierpnia 1920 roku w białostockim kościele rozległy się strzały.

W zasobach londyńskiego Instytutu Polskiego i Muzeum Sikorskiego znajdują się kopie poufnych raportów sporządzonych przez agendy Rządu Polskiego. Rządu legalnego, uznawanego przez Aliantów, z którym do 25 kwietnia 1943 r. utrzymywała stosunki dyplomatyczne także Moskwa. Z tych słabo spopularyzowanych elaboratów wybrałem dla krótkiego omówienia dwa zawierające fakty i oceny dotyczące Kościoła prawosławnego oraz Białorusi.