Ubezpiecz się przed urlopem

Chcąc uniknąć płacenia z własnej kieszeni za opiekę medyczną za granicą, trzeba wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczeniową.

Karta ta jest ważna na terenie innych krajów członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. W szczególności są to: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

Komu przysługuje dokument
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) jest dokumentem, który od 1 stycznia 2006 roku potwierdza nasze prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w wymienionych krajach. Dzięki niej mamy dostęp do pomocy medycznej danego państwa na tych samych zasadach, co jego obywatele. Zatem prawo do otrzymania karty mają wszyscy, którzy są ubezpieczeni w NFZ oraz członkowie ich rodzin. Każdy członek rodziny musi mieć własną, odrębną kartę.

O wydanie karty mogą ubiegać się osoby, które wyjeżdżają czasowo do innego państwa członkowskiego, np.:
- w celach turystycznych;
- w celu odwiedzenia rodziny lub znajomych;
- w związku z krótką podróżą służbową;
- w celu podjęcia studiów;
- pracownicy oddelegowani do pracy za granicę przez polskiego pracodawcę.

Na kartę nie mają szans osoby, które przestały należeć do polskiego systemu ubezpieczeniowego, np. w związku z podjęciem pracy w innym państwie członkowskim, a także te, których ubezpieczenie w NFZ wygasło, np. ze względu na brak regularnego opłacania składki zdrowotnej.

Krok po kroku
Aby otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, należy złożyć wniosek w oddziale wojewódzkim lub delegaturze Narodowego Funduszu Zdrowia, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Wniosek składa osoba zainteresowana, wskazana we wniosku jako osoba wyjeżdżająca lub ta, która została do tego upoważniona. Upoważnienie, nie jest wymagane w przypadku niepełnoletnich dzieci oraz współmałżonków.

Wniosek można otrzymać w oddziale lub delegaturze albo pobrać na stronie internetowej NFZ (www.nfz.gov.pl). Wypełniony druk wraz z załącznikami należy złożyć w jeden z następujących sposobów: osobiście, za pośrednictwem upoważnionej osoby, pocztą lub faksem. Niektóre oddziały NFZ przyjmują też zeskanowane wnioski, przesłane drogą elektroniczną.

Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne w NFZ, czyli:
- w przypadku pracowników: ostatni RMUA, bądź gdy nie ma możliwości jego uzyskania, aktualnie podstemplowana książeczka ubezpieczeniowa lub zaświadczenie pracodawcy;
- w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą: ostatni dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne;
- w przypadku rolników ubezpieczonych w KRUS: zaświadczenie z KRUS o odprowadzanych składkach na ubezpieczenie zdrowotne lub ostatni dowód wpłaty składki;
- w przypadku emerytów: legitymacja emeryta (lub ostatni odcinek emerytury);
- w przypadku rencistów: legitymacja rencisty (lub ostatni odcinek renty) oraz decyzja o przyznaniu renty;
- w przypadku bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy: zaświadczenie z urzędu pracy o odprowadzaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne;
- w przypadku osoby ubezpieczonej jako członek rodziny: dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne osoby, która zgłosiła ją do ubezpieczenia zdrowotnego oraz dowód zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego (druk ZUS ZCNA, ZUS ZCZA) oraz w przypadku osób, które ukończyły 18 rok życia: dokument potwierdzający kontynuację nauki (np. legitymacja studencka) lub niepełnosprawność.

Wymienione dokumenty należy dostarczyć w oryginałach, bądź poświadczonych kopiach, natomiast dokumenty ze zdjęciem (np. legitymacja ubezpieczeniowa lub studencka) wystarczy okazać do wglądu. Oddziały NFZ, które przyjmują wnioski przez internet akceptują zeskanowane dokumenty.

Jak długo się czeka
Najczęściej karta wydawana jest tego samego dnia. Jedynie w przypadku braku potwierdzenia regularnego opłacania składek zdrowotnych, fundusz ma 7 dni na rozpatrzenie wniosku. Jeżeli okaże się, że składka zdrowotna nie jest opłacona, karta nie zostanie wydana. EKUZ może zostać też wysłana pocztą pod wskazany adres lub odebrana przez inną, upoważnioną do tego osobę.

Uprawnienia
Karta uprawnia do korzystania z opieki medycznej w innym państwie członkowskim w takim zakresie, który umożliwi kontynuowanie zaplanowanego pobytu w tym państwie w bezpiecznych warunkach z medycznego punktu widzenia. Kobiety w ciąży mają zapewniony dostęp do wszystkich świadczeń niezbędnych, związanych z porodem i okresem połogu. Karta natomiast nie daje żadnych uprawnień, jeżeli celem podróży jest odbycie planowego leczenia.

Karta uprawnia do korzystania w innych państwach z opieki tylko tych placówek medycznych, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia. Należy jednak pamiętać, że w większości państw europejskich publiczne placówki medyczne pobierają za leczenie pewne opłaty. Dotyczy to również cudzoziemców posiadających EKUZ w takim samym stopniu, jak obywateli danego państwa. Ich pełna lista znajduje się na stronie www.nfz.gov.p. W takich sytuacjach nawet EKUZ nie zwalnia z poniesienia pewnych kosztów leczenia.

Trzeba pamiętać, że za leczenie w prywatnych placówkach medycznych pacjenci muszą płacić sami. Poza tym EKUZ nie gwarantuje osobom poszkodowanym zwrotu takich kosztów, jak np. koszty transportu medycznego zarówno w kraju zdarzenia, jak również transportu medycznego albo transportu zwłok do Polski. Dlatego przed zagranicznym wyjazdem warto dodatkowo ubezpieczyć się i wykupić komercyjne ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków.

Certyfikat zastępczy
Osoba, która jest uprawniona do posiadania karty, ale jej nie ma, powinna skontaktować się telefonicznie, faxem lub za pośrednictwem osoby pozostającej w kraju z właściwym oddziałem funduszu. Wówczas zostanie wystawiony certyfikat zastępczy, czyli dokument zastępujący EKUZ. Następnie fundusz może przesłać taki certyfikat pocztą pod wskazany adres lub w nagłych przypadkach faxem bezpośrednio do szpitala, w którym aktualnie przebywa chory.

W przypadku braku certyfikatu choremu zostanie udzielona niezbędna pomoc medyczna. Jednak za wszystkie koszty leczenia chory zapłaci z własnych pieniędzy i dopiero po powrocie do kraju będzie mógł starać się o ich zwrot z NFZ.