Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

W czasie pracy dmuchniesz w alkomat? Co z pracownikami, którzy odmówią badania? Ważna zmiana w Kodeksie pracy

OPRAC.:
Maciej Badowski
Maciej Badowski
Wideo
od 16 lat
Nowelizacja Kodeksu pracy z dniem 21 lutego 2023 stała się faktem. Zmiany w przepisach przynoszą możliwość przeprowadzania pracodawcom samodzielnych kontroli trzeźwości pracowników. Pracodawcy liczyli na to, że będą mieli jasne zasady postępowania w sytuacjach, które będą budziły wątpliwości lub będą chcieli zadziałać prewencyjnie – mówi nam Robert Lisicki, Konfederacja Lewiatan. Co w przypadku pracowników, którzy odmówią wykonania badania?

Spis treści

To rozwiązane było postulowane przez pracodawców, ponieważ są takie branże, jak na przykład transport, sektor budownictwa, produkcja, szczególnie tam, gdzie mamy do czynienia z koniecznością zachowania przez pracownika odpowiedniego stanu psychofizycznego przy wykonywaniu pracy pojawiały się sytuacje, w których niektórzy pracownicy chcieli podejmować prace po spożyciu alkoholu, w stanie zagrażającym innym pracownikom lub osobom trzecim – tłumaczy w rozmowie ze Strefą Biznesu Robert Lisicki, Dyrektor Departamentu Pracy, Konfederacja Lewiatan.

Pracodawcy liczyli na to, że będą mieli jasne zasady postępowania w sytuacjach, które będą budziły wątpliwości lub będą chcieli zadziałać prewencyjnie, gdzie na przykład w transporcie jest kluczowym elementem – dodaje.

Zmiany w Kodeksie pracy. Szef sprawdzi trzeźwość pracownika

– Pracodawcy zyskują nowe uprawnienia w zakresie kontroli trzeźwości swoich pracowników. To wszystko za sprawą nowelizacji Kodeksu pracy, którą przygotowało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej – wskazała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg, cytowana przez PAP.

– Jeżeli przepisy wewnątrzzakładowe przewidują prewencyjną kontrolę trzeźwości, pracodawcy będą mogli przy użyciu alkomatu skontrolować swoich pracowników. W innych przypadkach taką kontrolę będzie przeprowadzać policja. Takie same zasady będą miały zastosowanie w przypadku podejrzenia zażycia innych substancji odurzających – podkreśliła.

Kto i w jakim przypadku może zostać poddany kontroli trzeźwości?

Zgodnie z nowymi, obowiązującymi już przepisami, pracodawca może wykonać u pracowników testy na obecność alkoholu i innych substancji odurzających, jeśli uzna to za niezbędne do ochrony życia i zdrowia samych zatrudnionych lub innych osób, a także do ochrony mienia.

– Oznacza to, że możliwe jest sprawdzenie stanu trzeźwości również pracujących zdalnie. Należy zaznaczyć, że regulacje te dotyczyć będą wszystkich rodzajów zatrudnienia: umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, a nawet współpracujących z pracodawcą przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą – wyjaśniają eksperci AlcoSense.

Ponadto pracodawcy sami będą określać czy do badania trzeźwości mają przystępować wszyscy, czy tylko wyznaczeni pracownicy. Według ustawy kontrole mogą być wymagane nawet codziennie, o ile warunki, częstotliwość i sposób ich przeprowadzania zostaną wcześniej ustalone w zakładowym regulaminie pracy lub obwieszczeniu.

Odmowa badania. Co grozi pracownikom?

– Jeżeli pracodawca będzie postępował zgodnie z Kodeksem pracy, czyli spełni wszystkie przesłanki i wdroży odpowiednie procedury, to wykonanie badania będziemy traktowali jako polecenie wydane przez pracodawcę – mówi nam Lisicki. – W momencie, kiedy pracownik odmówi poddania się takiemu badaniu, które jest wdrożone przez pracodawcę legalnie, to pracodawca będzie mógł wyciągnąć określone konsekwencje z tytułu naruszenia określonego porządku pracy – wyjaśnia.

Ekspert przyznaje, ze może być to kara porządkowa ale jednocześnie nie wyklucza, ze można się zastanowić nad „dalej idącymi konsekwencjami”. – Jeżeli pracodawca będzie miał legalnie wdrożoną procedurę badania, to pracownicy będą zobowiązani do poddania się takiemu badaniu – mówi i dodaje, że wprowadzone zostały także pewne zabezpieczenia.

– Badanie nie może naruszyć godności pracownika, nie może mieć charakteru dyskryminacyjnego, także również od tej strony pracodawcy muszą się przygotować do tego procesu, czyli na przykład zapewnić odpowiednie miejsce do wykonywania tego badania – tłumaczy.

W jaki sposób odbywa się badanie?

Nowelizacja pozwala pracodawcom na samodzielne, prewencyjne zbadanie alkomatem wszystkich zatrudnionych. – Taka kontrola może być jednak przeprowadzona wyłącznie z użyciem właściwie skalibrowanego urządzenia, co oznacza, że wymagany jest ważny dokument potwierdzający, że sprzęt jest sprawny. Zgodnie z ustawą nie może ona też „naruszać godności i innych dóbr osobistych pracownika” – wyjaśniają eksperci.

Jeśli alkomat wykaże, że badana osoba ma od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu wydychanym powietrzu (od 0,2 do 0,5 promila), to pracodawca nie może dopuścić jej w tym dniu do wykonywania obowiązków. Dotyczy to także sytuacji, w których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zatrudniony nie jest trzeźwy. W przypadku stężeń niższych niż 0,2 promila uznaje się, że badanie nie wykazało obecności alkoholu w organizmie pracownika.

Stawienie się w zakładzie pracy pod wpływem alkoholu lub w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi) grozi określoną w regulaminie pracy karą porządkową oraz może być podstawą do zwolnienia w trybie dyscyplinarnym. W przypadku, gdy test wykaże obecność, alkoholu pracodawca jest zobowiązany do sporządzenia protokołu z badania zawierającego dane osobowe pracownika, okoliczności przeprowadzenia kontroli oraz datę, godzinę i wynik pomiaru. – W dokumencie mogą znaleźć się także adnotacje o chorobach oraz informacja czy pracownik zażądał dodatkowego badania krwi. Przepisy pozwalają firmom na przechowywanie takich raportów przez rok – przypomniano.

Jakie prawa ma zatrudniony?

Osoba, która nie została dopuszczona do pracy z powodu pozytywnego wyniku badania, ma prawo do ponownego przebadania przez policję. Służby mogą wykonać je przy użyciu alkomatu lub – na żądanie – pobierając krew. Jeśli okaże się, że zatrudniony jednak był trzeźwy (wynik poniżej 0,2 promila), to zachowuje on prawo do wynagrodzenia za nieprzepracowany dzień, a jego nieobecność uznaje się za usprawiedliwioną.

– W świetle nowych przepisów pracownik nie może już odmówić dmuchnięcia w alkomat, co do tej pory było problemem dla pracodawców. Możliwość przeprowadzania samodzielnych kontroli trzeźwości w zakładzie pracy wiąże się jednak z koniecznością spełnienia odpowiednich wymogów – komentuje Hunter Abbott, ekspert z firmy AlcoSense Laboratories, cytowany w przesłanym komunikacie.

Po pierwsze ekspert podkreśla, że potrzebny jest do tego odpowiedni alkomat. – Sprawnemu i dokładnemu przebadaniu większej liczby osób podołają tylko najbardziej profesjonalne z dostępnych na rynku urządzeń. Przy kontroli trzeźwości nie można sobie pozwolić nawet na najmniejszy margines błędu. Omyłkowe dopuszczenie lub niedopuszczenie do pracy zatrudnionego może grozić poważnymi konsekwencjami finansowymi oraz wizerunkowymi – wyjaśnia.

Jaki alkomat wybrać

Pracodawcy powinni korzystać z alkomatów posiadających duży czujnik elektrochemiczny, jakich używa m.in. polska policja. Gwarantują one dokładny i rzetelny pomiar. Dobry alkomat osobisty sam przeprowadzi użytkownika przez proces badania i wychwyci zbyt mocne, zbyt słabo lub niewystarczająco długie wydmuchiwanie powietrza z płuc podczas pomiaru. Nie mniej istotna kwestia to regularna kalibracja, o której powinno automatycznie przypominać urządzenie – dodaje ekspert.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: W czasie pracy dmuchniesz w alkomat? Co z pracownikami, którzy odmówią badania? Ważna zmiana w Kodeksie pracy - Strefa Biznesu

Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna