MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Walczyli o wolność w Afryce. 82 lata temu powstała Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich

Opracował Tomasz Trepka
Wycieczka żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, Egipt listopad 1941 rok
Wycieczka żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, Egipt listopad 1941 rok zbiory Rafała Dyrcza
Brygada została sformowana 2 kwietnia 1940 roku, rozkazem Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego. Jej dowódcą został pułkownika dyplomowanego Stanisława Kopańskiego, awansowanego w październiku 1940 roku na generała brygady.

Obóz Brygady Strzelców Karpackich (BSK) (od października 1940 roku Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich – SBSK), podlegającej operacyjnie dowództwu francuskiej Armii Lewantu, zorganizowano w mieście Homs (dziś Hims) w zachodniej Syrii. Brygada została utworzona z oficerów i żołnierzy ewakuowanych przede wszystkim z terenów Węgier oraz Rumunii. Stan etatowy jednostki miał wynosić 208 oficerów i 6840 szeregowych.

„Ofiarni i wytrwali”

Brygada Karpacka miała charakter elitarny. Jak zauważył jej dowódca, generał Kopański: „główną cechą żołnierza Brygady Karpackiej było poczucie dumy narodowej, wyrosłe na tle głębokiego przywiązania do wolności. Wpłynął na to fakt, że żołnierz szedł do Brygady jako ochotnik. Nie zaznał on ani [niemieckich] obozów jenieckich, ani [sowieckich] łagrów, ani też więzień. Przechodził przez graniczne słupy w Karpatach bądź z bronią w ręku w oddziałach zwartych, ustępujących wobec przemocy, lecz nie rozbitych, bądź też nie godząc się na życie w ujarzmionym Kraju, uchodził zeń przez przełęcze górskie, ryzykując życiem, z twardą determinacją szukania możliwości dalszej służby Ojczyźnie z bronią w ręku. Wykazywał zawsze wielką ofiarność, wytrwałość i męstwo, wyrosłe na głębokim podłożu ideowym”.
Według wyliczeń historyków z Instytutu Pamięci Narodowej wynika, że oficerowie i żołnierze jednostki reprezentowali wszystkie regiony Rzeczypospolitej, przy czym blisko 2,5 tys. z nich pochodziło z województw południowych RP – krakowskiego, śląskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego. Sporą grupę stanowili Polacy zamieszkali na stałe poza granicami kraju (65). 14 Polaków dotarło do Brygady Karpackiej aż z Harbina w Mandżurii, przy czym 12 z nich urodziło się w Harbinie, a 10 nigdy nie widziało Polski. 96 żołnierzy, w chwili wstąpienia do Brygady Karpackiej, nie ukończyło 18. roku życia, a siedmiu spośród nich nie miało jeszcze 16 lat.

W Afryce

W Brygadzie niewielu było zawodowych wojskowych. Dominowali przedstawicieli inteligencji, wolnych zawodów i urzędników. W składzie jednostki znajdowali się również robotnicy i rzemieślnicy.
Po kapitulacji Francji jednostka została ewakuowana do Palestyny. W październiku 1940 r. Brygada Karpacka przeszła do Egiptu i zajęła pozycje w rejonie miejscowości Dikheila (dziś Dekheila), na zachód od Aleksandrii. W Egipcie BSK, zreorganizowana według etatu brytyjskiego, otrzymała nową nazwę – Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich (Polish Independent Brigade Group) (SBSK). Najsłynniejszą bitwą jaką stoczyła była obrona twierdzy Tobruk.
Jak można ocenić Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich? Rafał Dyrcz z Instytutu Pamięci Narodowej przytacza opinię majora doktora Mieczysława Młotka: „próżno szukać w historii wojska polskiego formacji takiej, jaką była Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Może pod niektórymi względami przypominała I Brygadę Legionów z pierwszej wojny światowej. Jako formacja nie miała żadnej tradycji przedwojennej, tradycję tę stworzyła sama, sama też zdołała ukształtować własny, odmienny od przedwojennego, typ żołnierza, o wyraźnym poczuciu dumy narodowej i brygadowej i odpornego na wpływy zewnętrzne. Żołnierza brygady cechowało wielkie poczucie obowiązku, gotowość do poświęceń, koleżeństwo, przedsiębiorczość, junacka fantazja, niechęć do dyscypliny formalnej i zrozumienie dla dyscypliny wewnętrznej”.

Więcej na temat: Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zmiany w prawie o sprzedaży alkoholu

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna