Wieźniowie sprzątali cmentarz żydowski. Dużo rozmawiali o tym pod celą

Wygraj TABLET w naszej akcji "Czytam, więc …" (kliknij, by zobaczyć szczegóły)

Pomysł, żeby posprzątać cmentarz w Jedwabnem, który znajduje się nieopodal spalonej stodoły, w której zginęli Żydzi, wyszedł od samych więźniów białostockiego zakładu karnego - mówi reżyser, Dariusz Szada-Borzyszkowski. - Przyszli do mnie i powiedzieli, że dużo rozmawiają pod celą i nie zgadzają się na to, żeby cmentarz niszczał. W końcu jest to miejsce pamięci.

Teatralne przygody zainspirowały osadzonych

Skąd osadzeni w ogóle dowiedzieli się o cmentarzu? Wszystko to swoista spuścizna teatralnego projektu, w którym niektórzy uczestniczyli już po raz drugi.

- To inicjatywa więźniów, z którymi pracowałem przy projekcie teatralnym "Zrozumieć innych - poznać siebie" - mówi Szada-Borzyszkowski. - Wspólnie przygotowywaliśmy spektakl "Nasza klasa - epizody" Tadeusza Słobodzianka. To, że oni wpadli na taki pomysł, jest dla mnie najlepszą recenzją.

Głównym założeniem projektu nie było stworzenie spektaklu, a zmiana podejścia uczestników do pewnych spraw. Pokazanie im, że inny nie znaczy gorszy. Cieszę się, że poprzez konfrontację ze sztuką udało się w nich wywołać taką reakcję.

I tak więźniom osadzonym w Zakładzie Karnym w Białymstoku, udało się dołączyć do osadzonych z Zakładu Karnego w Grądach Woniecko, którzy już od jakiegoś czasu porządkują cmentarz w Jedwabnem. Razem we wtorek sprzątali teren, wyrywali chwasty, przywracali miejscu nowe życie. Towarzyszyła im ekipa filmowa, która kręci film dokumentalny o projekcie. Będzie go można zobaczyć na antenie białostockiego oddziału telewizji polskiej oraz w telewizyjnej Dwójce.

Inny, nie znaczy gorszy

Projekt "Zrozumieć innych - poznać siebie" ma na celu resocjalizację osadzonych poprzez kontakt z różnorodnością kulturową, ważnymi artystycznie i społecznie tekstami dramaturgicznymi. Tegoroczna edycja była już drugą, którą prowadził Szada-Borzyszkowski.

W ramach projektu, oprócz tego, że przygotowywali spektakl, który później wystawili na deskach profesjonalnego teatru (w przypadku drugiej edycji spektakl wystawili w białostockim Teatrze Dramatycznym), brali też udział w zajęciach, podczas których poznawali inne kultury i jeździli m.in. do Jedwabnego.