Wysoka gorączka i ból gardła? To nie musi być angina. Zrób test i sprawdź, czy masz szkarlatynę

Według raportu opublikowanego przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny od początku roku do 15 sierpnia wykryto 41 655 przypadków szkarlatyny. Dla porównania w w tym samym okresie 2023 r. było ich 31 164. Oznacza to, że nastąpił wzrost o 33,6 proc.

Szkarlatyna, inaczej płonica jest bakteryjną chorobą zakaźną wywoływaną przez paciorkowce Streptococcus pyogenes. Najczęściej chorują dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale dorośli również mogą się zarazić. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową, czyli w trakcie kaszlu czy picia z tej samej butelki co zakażony.

Zobacz też: „Ten sezon będzie trudny”. Okres infekcyjny już się rozpoczął. Kiedy szczyt zachorowań na COVID-19 i grypę?

Infekcja rozwija się szybko i gwałtownie już w ciągu 24 godzin po kontakcie z zarażoną osobą. W czasie od 1 do 5 dni od zakażenia występuje wysoka gorączka, temperatura wzrasta do 39-40°C. Pojawia się także wysypka w postaci lekko zaczerwienionych drobnych plamek lub grudek głównie w zgięciach stawów i na tułowiu. Taki wygląd wysypki pozwala na odróżnienie szkarlatyny od innych chorób zakaźnych przebiegających z tym objawem takich jak ospa czy różyczka.

Specyficznym objawem szkarlatyny jest też początkowo biały nalot na języku, który zazwyczaj w drugiej dobie zakażenia ustępuje, a na jego miejsce pojawia się tzw. malinowy język. Jest to spowodowane łuszczeniem się skóry na języku i odsłonięciem żywej tkanki.

W przebiegu szkarlatyny występują też inne objawy takie jak ból i obrzęk gardła oraz trudności z przełykaniem.

Szkarlatynę oprócz charakterystycznych objawów pomoże także wykryć tzw. strep test, czyli test na paciorkowce. Za pomocą wymazu z gardła wykrywa on bakterie Streptococcus pyogenes (paciorkowce grupy A), które są odpowiedzialne za szkarlatynę, a także większość przypadków anginy (95 proc.).

Test na anginę i szkarlatynę zrobisz w ośrodku zdrowia u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Możesz go też kupić w aptece, a jego cena to ok. 30-50 zł.

Test na szkarlatynę wykonaj w przypadku zaobserwowania objawów takich jak:

• ból gardła,

• powiększone węzły chłonne,

• nalot na migdałkach z towarzyszącą gorączką,

• drobnoziarnista wysypka.

Jak sprawdzić czy ma się szkarlatynę na pomocą testu na paciorkowce:

1. Pobierz wymaz z gardła przyciskając w dół język za pomocą szpatułki i zbierając bawełnianą końcówką wymazówki wydzielinę z tylnej części gardła.

2. Umieść wymazówkę w probówce ekstrakcyjnej i dodaj do niej po 4-6 kropli dwóch płynów ekstrakcyjnych.

3. Wymieszaj płyny za pomocą wymazówki i pozostaw ją zanurzoną w nich na 2 do 5 minut.

4. Wyjmij i wyrzuć wymazówkę do kosza.

5. Umieść pasek testowy w probówce z ekstraktem lub za pomocą pipety umieść 3 krople zmieszanego buforu ekstrakcyjnego z probówki do studzienki na próbkę na płytce testowej.

6. Odczekaj ok. 10 minut w celu zajścia reakcji i odczytaj wynik testu.

W przypadku pozytywnego testu na paciorkowce i zdiagnozowania szkarlatyny przez lekarza stosuje się leczenie antybiotykami z grupy penicylin. Dodatkowo można przyjmować leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i o działaniu odkażającym np. w postaci płukanek do gardła i jamy ustnej.

Nie istnieje szczepionka na szkarlatynę, dlatego zapobieganie infekcji jest bardzo ważne. Aby uniknąć zakażenia należy więc często myć ręce i przestrzegać podstawowych zasad higieny oraz unikać kontaktu z chorym.