XVIII Podlaska Złota Setka Przedsiębiorstw. Firmy nie kłaniają się pandemii - analiza, tabele, lista, wideo

Droga na szczyt – z dołu listy – jest więc niezwykle stroma, czy wręcz niemożliwa do pokonania. Ale nie znaczy to, że wszystko jest już przesądzone. Żeby przejść z miejsca ostatniego w okolice połowy listy – wystarczy już tylko podwoić obroty. Też trudne, ale już nie abstrakcyjne. Poza tym zajmowane miejsce to nie tylko wynik własnej aktywności przedsiębiorstwa.

Należy przy tym pamiętać o względności rankingu. Rzeczywistość funkcjonowania przedsiębiorstw to niejeden szablon. Wszystkie firmy stają wobec konieczności udziału w grze rynkowej, ale nie wszystkie mają jednakowe szanse wzrostu i ekspansji rynkowej. Dla wielu z nich sukcesem może być już samo przetrwanie i utrzymanie status quo. W takim przypadku dalsze miejsce w rankingu jest również sukcesem, tyle że z innym numerem na liście. Trzeba też doceniać już samo wejście na listę rankingu, zwłaszcza w zestawieniu z wieloma firmami, które na tę listę wejść nie zdołały. W ekstraklasie trudno bowiem znaleźć się przypadkiem, bez pomysłu, wysiłku i umiejętności.

Ale w rankingu za rok 2020 nie tylko kolejność Złotej Setki jest interesująca. Za sprawą pandemii, wiosną 2020 roku nastąpił paraliż życia społecznego i gospodarczego, pojawiły się problemy ze sprzedaż i zakupami, powstały obawy o płynność finansową przedsiębiorstw. Rzeczywiste problemy, nagłaśniane dodatkowo przez media i polityków, sprzyjały rysowaniu pesymistycznych prognoz dotyczących przetrwania przedsiębiorstw i zachowania miejsc pracy.

Rządowe tarcze antykryzysowe były oczekiwanym lekiem na to zło, ale optymizm pozostawał rzadki. Te nietypowe warunki gospodarowania mogły sugerować wystąpienie większych przetasowań na liście rankingowej. Tego jednak nie widać – zmiany nie są wielkie. Czy więc nic się nie stało? Przyjrzyjmy się wynikom finansowym XVIII Podlaskiej Złotej Setki Przedsiębiorstw.

A w tych wynikach - zaskoczenie. Dane za rok 2020 pokazują, że są to wyniki nadspodziewanie dobre. Przede wszystkim w stosunku do dobrego, przedkryzysowego roku 2019, w przedsiębiorstwach Złotej Setki odnotowano wzrost łącznych przychodów ze sprzedaży o 6,2 proc.

Wzrost ten wystąpił w ponad dwóch trzecich przedsiębiorstw, a spadek – mniej niż w jednej trzeciej firm. Przy czym spadek poniżej 90 proc. obrotów z roku poprzedniego miał miejsce tylko w 11, a poniżej 80 proc. - w dwóch przedsiębiorstwach. Niemal co trzecie przedsiębiorstwo (31) zwiększyło sprzedaż o 10 proc. i więcej, a 18 – o ponad 20 proc.

Jeszcze lepiej prezentuje się wielkość zysku netto – w stosunku do roku poprzedniego łącznie przedsiębiorstwa Złotej Setki odnotowały jego wzrost aż o 56,3 proc.

• Na ten wynik złożyły się głównie 72 przedsiębiorstwa, w których był wzrost zysku.
• Wśród nich jest 55 przedsiębiorstw z zyskiem większym przynajmniej o 20 proc. oraz 20 przedsiębiorstw, które swoje zyski podwoiły.
• Stratę netto odnotowano w ośmiu przedsiębiorstwach, ale tylko 3 z nich nie miały straty w roku poprzednim, więc wpływ pandemii na ich powtórzenie jest mało prawdopodobny.

Zupełnie niekryzysowe są też trendy w aktywach bilansowych przedsiębiorstw Złotej Setki - łącznie aktywa te wzrosły o 6,2 proc. Wzrost ten był stosunkowo mało zróżnicowany - wystąpił w 69 przedsiębiorstwach, ale tylko w 39 był wyższy niż 10 proc. I tylko w dziewięciu przedsiębiorstwach miał miejsce spadek aktywów o ponad 10 proc.

Nastąpił również wzrost wartości aktywów trwałych o 2,1 proc. Jest to poziom tylko z niewielką nadwyżką kompensujący naliczoną amortyzację. W trendzie wzrostowym utrzymały się 62 przedsiębiorstwa, ale tylko w 35 z nich aktywa te wzrosły o więcej, niż 10 proc. W 12 przedsiębiorstwach miał miejsce spadek aktywów trwałych o ponad 10 proc.

Można to interpretować w roku 2020, jako spowolnienie inwestycji i ich ograniczenie głównie do odtworzeniowych. Dla porównania można podać, że w rankingu za rok 2019 przyrost aktywów trwałych (rok do roku) wynosił 7,5 proc., a dwa lata wcześniej - 15,2 proc.

Korzystny trend cechuje również kapitały własne. Jego łączny przyrost wyniósł 5,6 proc. i był udziałem aż 80 przedsiębiorstw. Spadek kapitału własnego był powiązany głównie z wystąpieniem straty bilansowej i tylko w dziewięciu przedsiębiorstwach przekroczył 10 proc. Skutkiem tych zmian jest wzrost udziału kapitału własnego w finansowaniu aktywów z 40.8 proc. do 51,9 proc.

Nie ma więc wątpliwości, że we wszystkich analizowanych obszarach w przedsiębiorstwach, jakie znalazły się w podlaskiej Złotej Setce - rok 2020 może być uznany za korzystny. Wskaźniki dynamiki wskazują bowiem na ich rynkowe, majątkowe i kapitałowe wzmocnienie.

• Przekłada się to również na wskaźniki efektywności i płynności finansowej. Łączna rentowność netto sprzedaży w 2020 roku wyniosła 3,8 proc., gdy w roku 2019 była na poziomie 2,6 proc. Rentowność powyżej dwóch proc. osiągnęło 69 przedsiębiorstw, podczas, gdy w roku 2019 było ich 57. Powyżej 5 proc. rentowności osiągnęły 42 przedsiębiorstwa w roku 2020 i 31 – w roku 2019.
• Podobny trend wystąpił również w przypadku efektywności wykorzystania majątku. Tu wskaźnik rentowności netto aktywów łącznie osiągnął poziom 6,5 proc. w roku 2020, przy 4,4 proc. w roku 2019. W aż 65 przedsiębiorstwach wskaźnik ten ukształtował się powyżej pięciu proc., gdy rok wcześniej było ich w tej grupie 56.
• Poprawiły się również wskaźniki charakteryzujące bezpieczeństwo płynności finansowej. Dobrą podstawę ku temu daje relatywnie wysoki poziom kapitału własnego – pokrywa on aktywa trwałe w 104,9 proc., a wraz z zobowiązaniami długoterminowymi – w 129,8 proc. Wyniki te wskazują na utrzymywanie przez firmy bezpiecznego poziomu kapitału obrotowego, kształtującego wskaźniki płynności finansowej. I widać to w poziomie wskaźnika bieżącej płynności finansowej – łącznie wynosi on 1,64, przy 1,51 w roku 2019.
• Aż 91 przedsiębiorstw ma ten wskaźnik powyżej 1,0, zaś 69 – powyżej 1,2. W roku 2019 było to odpowiednio 86 i 67 przedsiębiorstw. Widać więc wyraźne wzmocnienie płynności finansowej. Równocześnie nastąpiło również zmniejszeniu ryzyka finansowego przedsiębiorstw, związane z zmniejszeniem zadłużenia z 50,2 proc. do 48,1 proc.

Sumując:

W wynikach finansowych przedsiębiorstw Złotej Setki nie widać negatywnego wpływu pandemii. Nastąpił wzrost sprzedaży, zysków, aktywów, kapitałów własnych. Poprawiła się również rentowność sprzedaży i aktywów. Lepsza jest też płynność finansowa i mniejsze ryzyko finansowe. Słabszym punktem są inwestycje – wprawdzie aktywa trwałe również wzrosły, ale skala tego wzrostu tylko nieznacznie przekracza poziom inwestycji odtworzeniowych (reprodukcji prostej). I jest tak w sytuacji rosnących zysków, kapitałów własnych i malejącego zadłużenia, czyli w warunkach sprzyjających podejmowaniu nowych zadań rozwojowych. Oczywiście, nasuwa się proste skojarzenie tej inwestycyjnej wstrzemięźliwości z niepewnością, jaka towarzyszyła nie tylko przedsiębiorcom w trudnym roku 2020. Można mieć nadzieję, że jest to tylko przesunięcie w czasie, a nie zahamowanie aspiracji rozwojowych przedsiębiorstw.

Wskazana niewrażliwość przedsiębiorstw Złotej Setki na wynikające z pandemii różnego rodzaju zakłócenia ich działalności na pewno nie ma jednego uniwersalnego wyjaśnienia. Pamiętamy przecież o problemach logistycznych, lockdownach, zerwanych łańcuchach dostaw, ograniczeniach sanitarnych.

W marcu i kwietniu 2020 roku można nawet powiedzieć, że okresowo gospodarka niemal stanęła. Nie ominęło to również przedsiębiorstw naszego regionu. Ale skutki tych ograniczeń w największym zakresie odczuły sieci handlowe, transport, gastronomia, turystyka, kultura i rozrywka, usługi dla ludności, czyli branże, które w Złotej Setce są nieobecne lub słabo reprezentowane.

Ponadto, te okresowe zakłócenia mogły wiązać się z tylko przesunięciem w czasie realizacji zamówień a nie ich anulowaniem. Po tym okresie najtrudniejszym w wielu przedsiębiorstwach nastąpiło ożywienie, które pozwoliło nadrobić poniesione ubytki sprzedaży. Nie wszyscy również w jednakowym stopniu byli wrażliwi na zakłócenia w dostawach. Ale nie ulega wątpliwości, że był to okres wielkich wyzwań dla menedżerów. Poza zmienionymi relacjami rynkowymi wielkiej uwagi wymagało bezpieczeństwo pracowników, wprowadzenie pracy zdalnej, ograniczenie zewnętrznych kontaktów bezpośrednich.

Jeżeli więc przedsiębiorstwa Złotej Setki odnotowały dobre wyniki finansowe, to dowód na ich sprawność organizacyjną i zarządczą, na umiejętność dostosowania się do nowej sytuacji. Są to po prostu przedsiębiorstwa dobrze zarządzane, potrafiące wykorzystywać okazje i omijać zagrożenia. Mają one za sobą bogate doświadczenia w funkcjonowaniu w gospodarce rynkowej i reguły gry tej gospodarki nie są im obce. Oczywiście, dostrzegać też należy wszystkich pracowników tych przedsiębiorstw, bez których wkładu pracy i zaangażowania żadne sukcesy nie byłyby możliwe.