Zesłanie Ducha Świętego, jedno z 12. Wielkich Świąt w Cerkwi Prawosławnej. Wierni w regionie przystroili świątynie na zielono

Zstąpienia Świętego Ducha z wane jest także świętem Trójcy Świętej, ponieważ w tym dniu Bóg objawił tajemnicę świętej, nierozdzielnej Trójcy lub Piędziesiątnicą (wypada w 50. dzień do Zmartwychwstaniu Chrystusa).

Zajrzeliśmy do kilku cerkwi w regionie:

• Świętego Ducha w Białymstoku
• Świętej Trójcy w Hajnówce
• Zaśnięcia NMP w Kleszczelach
• Michajłowskiej i Preczyścienskiej w Bielsku Podlaskim
• Śww. Apostołów Piotra i Pawła w Rajsku
• Św. Anny w Boratyńcu Ruskim
• oraz do parafii Św. Jana Teologa w Mostowlanach

Święto to obchodzone było już w czasach apostolskich. Od IV wieku stanowi odrębną uroczystość. Zapowiedziane już w Starym Testamencie, ponownie zostało przepowiedziane przez Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy, przed Jego Wniebowstąpieniem. Jest obchodzone na pamiątkę wydarzenia w Wieczerniku, gdy na zebranych tam apostołów i Maryję zstąpił Duch Święty. Apostołowie zaczęli wtedy przemawiać w wielu językach oraz otrzymali szczególne dary duchowe.

Bóg Ojciec objawił się w Starym Testamencie, Syn już się narodził, umarł i zmartwychwstał, a teraz Duch Święty zstępuje na apostołów. Zesłanie Ducha Świętego uwieńczyło cały, Boży plan zbawienia.

Troparion - modlitwa, która ukazuje znaczenie święta - zwraca szczególną uwagę na działanie Ducha Świętego na Apostołów. Bezpośrednio po Liturgii odprawia się wieczernię, na której po raz pierwszy od święta Wielkanocy kapłani i wierni klękają. W pierwszej modlitwie zawarte jest wyznanie grzechów i prośba o miłosierdzie, w drugiej prośba o zesłanie Ducha Świętego, w trzeciej prośba za zmarłych.

Święto Pięćdziesiątnicy, zgodnie z cerkiewną hymnografią jest świętem „poświątecznym”, stanowiącym dopełnienie wszystkich wielkich – od Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie do Paschy i Wniebowstąpienia Pańskiego. Drugi dzień święta poświęcony jest Duchowi Świętemu. Święto Pięćdziesiątnicy ma sześć dni poświątecznych podczas których, podobnie jak w okresie między Bożym Narodzeniem i chrztem Pańskim, nie obowiązuje post w środy i piątki.

Powstał szlak nowożytnych cerkwi. Z tablic dowiemy się o historii świątyń

W święto Pięćdziesiątnicy cerkwie upiększane są zielenią i kwiatami. Są one znakiem wiosny oraz Cerkwi, która rozkwitła i przyniosła bogaty plon. Jest to nawiązanie do starotestamentowego zwyczaju przynoszenia w tym dniu plonów do świątyni. Stroje duchownych również są w kolorze zielonym. Dlatego w tradycji ludowej zwane jest niekiedy Zielonymi Świętami lub Zielonymi Świątkami. Wśród prawosławnych funkcjonują również określenia "Siomucha" lub "Trojca". To wyjątkowe święto, bo zesłanie dało początek nauczaniu Apostołów. To moment powstania Kościoła powszechnego

W kulturze ludowej "Zielone Świątki" wiążą się z licznymi zwyczajami i obrzędami. Były pierwotnie związane z przedchrześcijańskimi obchodami święta wiosny - z siłą drzew, zielonych gałęzi i wszelkiej płodności. Najbardziej popularnym zwyczajem jest ozdabianie domostw i cerkwi gałązkami brzozy i kwiatami. Zwyczajowo upiększano też gałązkami lub małymi drzewkami brzozy przydrożne krzyże i kapliczki. To święto ruchome święto zawsze przypada w rozkwicie wiosny. Dlatego ludzie połączyli je ze świątecznym dniem:

• rolników,
• pasterzy,
• powitania lata.

17 czerwca 2019 r. Cerkiew pw. św.Ducha Białystok - Antoniuk, uroczysta procesja:

Na ikonach Zesłania Świętego Ducha widnieje dwunastu apostołów, zgromadzonych wokół pustego tronu Chrystusa, którego obecność jest zaznaczona przez ogień i światłość w górnej części ikony. Apostołowie w dłoniach trzymają księgi (ewangeliści) lub zwoje (symbol urzędu nauczania apostolskiego).

Zróżnicowanie gestów i bogata paleta kolorów przypomina, że jedność nie wyklucza różnorodności.

W centrum znajduje się nisza z ciemnym tłem. Znajdujący się w niej mistyczny starzec-król (symbolizuje lud nie znający jeszcze Boga, oczekujący w ciemnościach na oświecenie) trzyma w wyciągniętych dłoniach jasny welon lub obrus, na którym spoczywa dwanaście rulonów – symbole apostolskiej misji. Ikona ukazuje całą kompozycję otwartą, umieszczając ją w „sali na górze” czyli Wieczerniku na Syjonie w Jerozolimie.