Zasiłek macierzyński w KRUS. Ile wynosi w 2023 roku świadczenie, komu przysługuje i jak długo można dostawać zasiłek macierzyński?

W maju 2023 roku KRUS wypłacał 9 975 zasiłków macierzyńskich, o 13,14 proc. mniej niż w maju poprzedniego roku. Przeciętne świadczenie wynosiło 987,30 zł. Ten rodzaj świadczenia ma wspierać młodą mamę, gdy ta opiekuje się małym dzieckiem. W przypadku ubezpieczonych w ZUS jest to średnia z pensji, jaką kobieta otrzymywała w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Zasiłek macierzyński przysługuje osobie podlegającej w KRUS ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy lub na wniosek. Jeśli kobieta podlega wyłącznie ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu, nie przysługuje jej zasiłek macierzyński.

Jak podaje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, od 1 stycznia 2016 r. zasiłek macierzyński wynosi 1000 zł miesięcznie.

KRUS: W przypadku prawa do zasiłku macierzyńskiego za niepełny miesiąc kwotę zasiłku ustala się, dzieląc kwotę 1000 zł przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które zasiłek przysługuje. Kwotę zasiłku macierzyńskiego przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Zasiłek macierzyński to jedno ze świadczeń, które wypłaca zarówno ZUS, jak i KRUS. Zaznaczmy jeszcze raz, że przysługuje osobie ubezpieczonej podlegającej ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu oraz emerytalno–rentowemu, bądź tylko ubezpieczeniu emerytalno–rentowemu, która:

• jest matką albo ojcem dziecka;
• przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia;
• przyjęła na wychowanie dziecko i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia;
• przyjęła dziecko w wieku do 7. roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10. roku życia.

Kiedy zasiłek macierzyński przysługuje ojcu dziecka? W przypadku:

• skrócenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
• śmierci matki dziecka;
• porzucenia dziecka przez matkę.

KRUS: W razie śmierci ubezpieczonej matki dziecka lub porzucenia przez nią dziecka, zasiłek macierzyński za pozostałą część okresu zasiłkowego przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka lub innej ubezpieczonej osobie należącej do członków najbliższej rodziny pod warunkiem, że sprawują oni osobistą opiekę nad dzieckiem. Członkami najbliższej rodziny są m.in.: małżonek, rodzice, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo.

Zasiłek macierzyński przysługuje od dnia porodu; przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia – w przypadku osoby, która przysposobiła dziecko; przyjęcia dziecka na wychowanie, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia – w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie, jeżeli do sądu opiekuńczego został złożony wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

Przysługuje również od dnia przyjęcia dziecka na wychowanie, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres:

• 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,
• 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub przyjęcia na wychowanie dwojga dzieci,
• 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub przyjęcia na wychowanie trojga dzieci,
• 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub przyjęcia na wychowanie czworga dzieci,
• 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub przyjęcia na wychowanie pięciorga i więcej dzieci.

Do KRUS należy przekazać wniosek o zasiłek. Od kiedy powstaje prawo do zasiłku macierzyńskiego? Od miesiąca urodzenia, przysposobienia lub przyjęcia dziecka na wychowanie. Kluczowe jest to, by wniosek o ustalenie prawa do zasiłku macierzyńskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia, przysposobienia lub przyjęcia dziecka na wychowanie.

Jeżeli wniosek złożymy później niż 3 miesiące od daty urodzenia, przysposobienia lub przyjęcia dziecka na wychowanie, jednak nie później niż w okresie przysługiwania zasiłku macierzyńskiego, prawo to ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, oczywiście nie wcześniej niż od dnia objęcia ubezpieczeniem.

KRUS, odpowiadając na swojej stronie na często zadawane pytania, omawia m.in. sytuacje, w których możemy stracić zasiłek macierzyński. Takim przypadkiem będzie na przykład zmiana miejsca pracy z gospodarstwa np. na biuro rachunkowe i przejście do ZUS.

KRUS przyznaje i wypłaca zasiłki macierzyńskie osobom objętym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zatem z chwilą wyłączenia z tego ubezpieczenia stracimy prawo do dalszej wypłaty zasiłku macierzyńskiego z KRUS.

Inna sytuacja to ta, gdy matka pobierająca zasiłek z ZUS wcześniej powraca do pracy. Czy jej mąż ubezpieczony w KRUS może przejąć zasiłek?

KRUS: Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu ojcu dziecka, który podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu m.in. w przypadku skrócenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego na wniosek matki dziecka, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka. Zarówno matka, jak i ojciec dziecka muszą podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS.

Jednak w sytuacji, gdy kobieta podlega ubezpieczeniu w ZUS, ojcu dziecka nie będzie przysługiwał zasiłek macierzyński z KRUS, nawet jeśli kobieta skróci okres pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Źródło: KRUS.gov.pl