Burze w Polsce znów dają o sobie znać – przygotuj dom na spotkanie z błyskawicą. Które budynki muszą mieć piorunochron?

Piorun to wyładowanie elektryczne o ogromnym natężeniu prądu sięgającym nawet 20 tysięcy amperów, co sprawia, że powietrze może się ogrzać do temperatury 30 tysięcy Celsjusza. Jeśli uderzy w budynek, może dojść do uszkodzenia przewodów elektrycznych, a to już prosta droga do wybuchu pożaru. Jeśli mieszkamy w domu jednorodzinnym i obawiamy się takiej sytuacji, warto pomyśleć o założeniu piorunochronu. Prawo budowlane w określonych przypadkach wręcz nakłada taki obowiązek na właścicieli nieruchomości. Kiedy musimy się dostosować do wymogów prawa, a w jakich sytuacjach możemy sami postawić instalację odgromową?

Podstawa prawna dla montażu instalacji odgromowej wynika z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2021 r. poz. 1441). W rozporządzeniu tym, na podstawie Prawa Budowlanego, w §189 ust. 8 i 9 Aktu, czytamy: W obiektach budowlanych, w których ze względu na ich przeznaczenie, usytuowanie lub konstrukcję istnieje niebezpieczeństwo wywołania pożaru wskutek wyładowań atmosferycznych i indukowanych nimi napięć, powinny być wykonane instalacje odgromowe.

Prawo budowlane wyjaśnia, że instalacja odgromowa powinna być zainstalowana w budynkach jednorodzinnych, które:

• są wyższe niż 15 metrów,
• mają powierzchnię minimum 500 metrów kwadratowych,
• wykonane są z materiałów łatwopalnych (w takim wypadku wysokość budynku nie ma znaczenia),
• przekraczają normę wskaźnika zagrożenia piorunowego.

– Obowiązek montażu instalacji odgromowej spoczywa na właścicielach budynków przemysłowych, magazynowych, handlowych, użyteczności publicznej, rolniczych i garażowych. Ustawa wymaga również montażu instalacji odgromowej w przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych i jednorodzinnych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 metrów kwadratowych. Dodatkowo montaż instalacji odgromowej powinien być zgodny z normą techniczną PN-EN 62305 „Ochrona przed piorunami” – wyjaśnia Marta-Kaleta Domaradzka, ekspert z Extradom.pl.

Śledź na bieżąco: Gdzie są burze w Polsce 17.08.2023? Zobacz informacje o wyładowaniach atmosferycznych

Instalacja odgromowa na domy jednorodzinne składa się z:

• przewodów odprowadzających – układa się je na ścinach bocznych budynku,
• uziomów sztucznych i naturalnych – rozkłada się je w ziemi,
• zwodów pionowych i poziomych – tę część piorunochronu montuje się na dachu lub kominie.

Dowiedz się więcej: Burze w Polsce – jak zabezpieczyć dom przed piorunami?

Piorunochron działa według bardzo prostej zasady. Najwyższym elementem instalacji odgromowej są zwody i to one „wabią” pioruny, aby uderzały w nie, omijając inne części domu. Prąd pokonuje drogę ze zwodów do przewodów odprowadzających, aż do uziomów. W tym miejscu energia pioruna ulega rozproszeniu. W Polsce najwięcej burz występuje wiosną i latem. Podczas jednej burzy w ziemię uderza od kilkunastu do stu piorunów. Jeśli jeden z nich będzie piorunem liniowym i uderzy w dom, niemal zawsze wywoła pożar. Ponadto, jeśli budynek nie znajduje się w pobliżu innych domów lub wysokich drzew, zwiększa się ryzyko, że trafi go piorun.

– Polska jest krajem o względnie wysokiej aktywności burzowej, dlatego ochrona odgromowa jest często koniecznością, aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń elektrycznych i pożarów z powodu uderzeń piorunów. Chociaż przy budowie domu taka instalacja nie jest regułą i nie ma konieczności jej montowania, to zdecydowanie możemy potwierdzić, że większość nowych budynków, szczególnie tych z wyższej klasy ryzyka, czyli budynki wielorodzinne, przemysłowe czy użyteczności publicznej, są wyposażone w systemy odgromowe – dodaje ekspert.

Niestety, montaż instalacji odgromowej nie należy do najtańszych inwestycji. Ceny zależą m.in. od wielkości budynku i mogą sięgać nawet 3 tys. zł. O założeniu instalacji odgromowej warto pomyśleć jeszcze na etapie budowy domu. Wówczas możemy zaplanować, które części domu mogłyby pełnić rolę naturalnych elementów piorunochronu. Mogą to być np. zbrojenia żelbetowego pokrycia dachu, stalowe słupy nośne lub metalowe, podziemne i nieizolowane od ziemi części budynku.