Dyktando nie dla dziecka z wadą słuchu

Warunki odczytywania mowy z ust

- Odległość rozmówców do 1,5 metra;

- Kontakt wzrokowy rozmówców;

- Dobrze oświetlona i wyrazista twarz słyszącego rozmówcy;

- Wyrazista mowa o normalnym tempie;

- Podany na wstępie temat rozmowy;

- Konstrukcje gramatyczne poprawne, ale zrozumiałe dla niesłyszącego rozmówcy;

- Zdania jednoznaczne;

- Unikanie wtrąceń, nagłych zmian tematu;

- Aktywne uczestnictwo w rozmowie osoby niesłyszącej - informacje zwrotne, pytania.

Trudności eduk. wynikające z uszkodzenia słuchu

- Trudności z czytaniem i rozumieniem tekstów zamieszczonych w podręcznikach szkolnych. Może to wynikać z ubogiego słownictwa, trudności zrozumienia form gramatycznych i abstrakcyjnego słownictwa oraz zbyt ograniczonej wiedzy ogólnej;

- Trudności z pisaniem wypracowań. Ocenie powinna podlegać wartość merytoryczna, a nie błędy wynikające z uszkodzenia słuchu - nieprawidłowe końcówki, pominięte wyrazy gramatyczne, błędy stylistyczne czy literowe. Dziecko z wadą słuchu nie powinno pisać dyktanda. Trzeba mu też dać więcej czasu na napisanie kartkówki czy wypracowania;

- Trudności z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych - nazwy uczuć emocji i czasu - dni tygodnia, miesięcy, pór roku;

- Bariera w rozumieniu poezji ze względu m.in. na środki stylistyczne i wyrażenia abstrakcyjne.

Co może zrobić nauczyciel

- Należy wcześniej podać zagadnienia, które będą realizowane podczas lekcji oraz zaznaczyć fragmenty w książce niezbędne do analizy odpowiednich tematów;

- W przypadku niektórych uczniów czytanie tekstów źródłowych jest zbyt trudne, można za to analizować streszczenie tekstu czy oglądać filmy, najlepiej z napisami;

- Analiza polega na tworzeniu planu wydarzeń i budowaniu notatek zrozumiałych dla ucznia;

- Można poprosić rodzica o przygotowanie z dzieckiem określonego tekstu chociażby pod względem rozumienia słownictwa, wyjaśnienia niezrozumiałych pojęć.

Zasady pracy wspomagające edukację

Podczas omawiania danego tematu należy wypisać na tablicy słowa kluczowe i jak najczęściej używać pomocy wizualnych - tablic, wykresów, rysunków itp.:

- wyjaśnienie pojęć nieznanych, abstrakcyjnych;

- stopniowanie trudności;

- pomoc w analizie treści tekstów - zwrócenie uwagi na związki przyczynowo-skutkowe i czasowo-przestrzenne.

Pomoc w dokonywaniu interpretacji treści:

- pomoc w formułowaniu odpowiedzi;

- przygotowanie planu wypowiedzi ułożonego w formie pytań;

- zadawanie pytań pomocniczych ułatwiających przeprowadzenie spójnej, logicznej linii narracyjnej

Pomoc w dokonywaniu selekcji materiału - wskazanie informacji istotnych z punktu widzenia zrozumienia i opanowania materiału:

- przygotowanie przez nauczyciela notatki zawierającej najistotniejsze informacje
Częste powtarzanie i systematyczne utrwalanie istotnych treści, odwoływanie się do wcześniej omówionych treści.

Niezależnie od stopnia uszkodzenia słuchu dziecko wspomaga się odczytywaniem mowy z ust, co powoduje, że odnosimy mylne wrażenie, iż dziecko słyszy i rozumie, co mówi nauczyciel.

Dostosowanie otoczenia, rodzaj pomocy

Słabo słyszący lub niesłyszący uczeń powinien zajmować w klasie miejsce w pierwszej ławce gdy:

- Lekcja jest prowadzona metodami skierowanymi na aktywność nauczyciela, np. wykład;

- Uczeń korzysta z systemu FM (urządzenie wspomagające słyszenie w trudnych warunkach akustycznych)
J
eżeli lekcja jest prowadzona metodami aktywizującymi lub stosowana jest pogadanka, ławki powinny być ustawione tak, by uczeń z uszkodzonym słuchem miał możliwość obserwacji zarówno twarzy nauczyciela, jak i pozostałych uczniów (w podkowę bądź literę L);

- W przypadku istotnej różnicy uszkodzenia miedzy jednym a drugim uchem, uczeń powinien być zwrócony do grupy klasowej uchem lepiej słyszącym;

- W czasie gdy nauczyciel omawia temat lub bezpośrednio zwraca się do ucznia, powinien zwrócić się do niego twarzą, a nie przechadzać po klasie;

- Nauczyciel nie powinien jednocześnie pisać na tablicy i komentować zapisywanej treści. Uczeń z uszkodzonym słuchem nie może bowiem jednocześnie przepisywać z tablicy i słuchać, dlatego wskazana jest przerwa w prowadzeniu lekcji.