Instytut Pamięci Narodowej ogłosił wyniki śledztwa w sprawie mordu na Żydach w Jedwabnem

- Śledztwo nie zostało formalnie zakończone wydaniem decyzji procesowej, bo czekamy na dokumenty z Izraela, które mają pomóc w ustaleniu personaliów ofiar - poinformował Radosław Ignatiew, prokurator prowadzący sprawę. - Wszystkie inne czynności w tej sprawie zostały już zakończone. Będziemy wnioskować o umorzenie śledztwa, ponieważ nie wykryliśmy sprawców zbrodni innych niż wcześniej osądzeni.
IPN ustalił bieg wydarzeń z 10 lipca 1941 r. Tego dnia, rano do Jedwabnego przyjechali mężczyźni z okolicznych miejscowości, by wziąć udział w zaplanowanej wcześniej zbrodni na Żydach. Polscy cywile zgromadzili ludność żydowską na jedwabieńskim rynku - asystowała im przy tym mała liczba Niemców. Grupa żydowskich mężczyzn została zmuszona przez Polaków do rozbicia, stojącego na placu pomnika Lenina. Chwilę potem około 40-50 osób wyniosło część pomnika z rynku. Pod osłoną ścian stodoły, należącej do Bronisława Śleszyńskiego, mężczyźni zostali zamordowani - nie udało się ustalić, w jaki sposób. Druga grupa (około 300 osób) dotarła do stodoły kilka godzin później. Były tam kobiety, dzieci (nawet niemowlęta), starcy. Polacy zamknęli ich w stodole, oblali budynek naftą i podpalili.
Zdaniem IPN-u nie można jednoznacznie wyjaśnić biernego zachowania tych mieszkańców Jedwabnego, którzy nie brali udziału w zbrodni.
- Nie sposób dziś ocenić, czy ich bierność brała się z akceptacji zbrodni czy ze strachu - podkreślił Ignatiew.
W toku śledztwa nie znaleziono dowodów na to, że w Jedwabnem zginęło aż 1600 osób pochodzenia żydowskiego - jak podawał Jan Tomasz Gross, autor książki "Sąsiedzi". Najbardziej zbliżona liczba ofiar waha się w granicach 300-400, choć - jak stwierdził Radosław Ignatiew, "całkowitej liczby ofiar nie sposób ustalić".