Nauczyciele to sekret najlepszej edukacji świata. Tak działa system edukacyjny Singapuru – czego możemy nauczyć się od tygrysa reform?

Singapur, od momentu uzyskania niekoniecznie chcianej niepodległości w 1965 roku, przeszedł budzącą podziw metamorfozę. Zaliczany do krajów Trzeciego Świata, w ciągu życia jednego pokolenia znalazł się w czołówce globalnych gospodarek i stał się liderem edukacji na świecie. Singapurskie szkoły pierwszy raz wzięły udział w badaniu PISA w 2009 roku, by już w 2015 znacząco zdystansować w wynikach najlepsze systemy edukacyjne świata i wciąż zyskiwać coraz lepsze wyniki.

Na sukces edukacyjny Singapuru składa się kilka czynników, za punkt wyjścia jednak należy uznać przekonanie, które żywił pierwszy premier Singapuru, Lee Kuan Yew. Podkreślał on, że „kraj jest tak dobry jak jego obywatele, a oni z kolei tak dobrzy, jak ich nauczyciele”. Edukacja była i nadal jest jednym z najistotniejszych elementów rozwoju narodowego Singapuru.

Reformy edukacji w Singapurze dzieli się na kilka etapów. Każdy miał na celu dostosowanie systemu edukacyjnego do zmieniających się potrzeb społecznych i gospodarczych, co w efekcie przyczyniło się do dynamicznego rozwoju kraju. Charakterystyczny dla reform singapurskich jest ich kreujący, a nie naprawczy charakter. Oznacza to, że zmiany są wprowadzane w odpowiedzi na bieżące potrzeby społeczne, nawet jeśli system wydaje się działać wydajnie.

• Walka o przetrwanie (1965-1978)
  Pierwsze reformy edukacyjne miały na celu zapewnienie elementarnej edukacji dla wszystkich obywateli. Było to kluczowe dla stabilizacji i przetrwania nowo powstałego państwa. System edukacyjny był wówczas bardzo podstawowy, a celem było wyeliminowanie analfabetyzmu i zapewnienie minimalnego poziomu wykształcenia.
• Dążenie do efektywności (1979-1997)
  W tym okresie wprowadzono podział uczniów na grupy zdolności, co pozwoliło na precyzyjniejsze dostosowanie programów nauczania do indywidualnych potrzeb uczniów, ale też usprawnienie pracy nauczycieli. Reforma ta miała na celu zwiększenie efektywności systemu edukacyjnego i poprawę wyników uczniów.
• Rozwijanie zdolności(1997-2011)
  Reformy wprowadzane w tym czasie skupiły się na rozwijaniu indywidualnych zdolności uczniów. System edukacyjny stał się bardziej zróżnicowany i oferujący różne ścieżki edukacyjne dostosowane do różnych talentów i zainteresowań uczniów.
• Orientacja na ucznia i wartości (2011-2019)
  W tym okresie system edukacyjny w Singapurze zaczął koncentrować się na wartościach i holistycznym rozwoju ucznia. Edukacja miała na celu nie tylko przekazywanie wiedzy, ale również kształtowanie postaw i umiejętności życiowych, które były uznawane za niezbędne dla przyszłego sukcesu.
• Przygotowanie do życia (od 2019)
  Aktualne podejście kładzie nacisk na uczenie się przez całe życie i przygotowanie uczniów do dynamicznie zmieniającego się świata. Zmniejszono nacisk na testy i egzaminy, a większą wagę przywiązuje się do rozwijania kompetencji miękkich i umiejętności praktycznych, które są istotne w dorosłym życiu i na rynku pracy.

Selekcja nauczycieli w Singapurze jest procesem rygorystycznym, który ma na celu wyłonienie najbardziej utalentowanych i zaangażowanych osób do zawodu nauczyciela. Kandydaci na nauczycieli muszą wykazać się już na poziomie szkoły średniej i znajdować się wśród najlepszych absolwentów szkół średnich, aby osiągnąć odpowiednie wyniki w rekrutacji akademickiej. Proces aplikacji jest szczegółowy i wymaga zaprezentowania swoich wyników, osiągnięć pozaszkolnych oraz przedstawienia motywacji do podjęcia pracy w zawodzie nauczyciela.

Następnie kandydaci przechodzą przez serię rozmów kwalifikacyjnych, które oceniają ich zdolności pedagogiczne, pasję do nauczania oraz umiejętności interpersonalne. Rozmowy kwalifikacyjne są wielostopniowe i mniej niż połowa kandydatów przechodzi ten etap. Wybrani kandydaci zostają przyjęci na studia w Narodowym Instytucie Edukacji (NIE), gdzie uczestniczą w intensywnym programie kształcenia obejmującym zarówno teorię pedagogiczną, jak i praktyczne doświadczenia w nauczaniu.

Studenci otrzymują stypendium w wysokości 60% wynagrodzenia nauczyciela przez cały okres studiów, co motywuje ich do zaangażowania w proces kształcenia. Po ukończeniu studiów nowi nauczyciele przechodzą dwuletni okres wdrażania, podczas którego pracują pod opieką doświadczonych mentorów, co pozwala im stopniowo adaptować się do pełni obowiązków nauczycielskich.

Wynagrodzenie nauczycieli w Singapurze jest konkurencyjne i porównywalne z wynagrodzeniami w innych prestiżowych zawodach, takich jak lekarze czy prawnicy. Zawód nauczyciela cieszy się wysokim prestiżem społecznym, co dodatkowo motywuje kandydatów do podjęcia i kontynuowania pracy w edukacji. Ponadto, nauczyciele są częścią profesjonalnych wspólnot, które promują stałe doskonalenie zawodowe i współpracę, a także mają możliwość rozwoju kariery na różnych ścieżkach, takich jak mistrz nauczyciel, specjalista ds. programów nauczania i oceny czy ścieżka administracyjna.

Fundamentem sukcesu singapurskiego systemu edukacji jest trójstronne partnerstwo, czyli ścisła współpraca między Ministerstwem Edukacji, Narodowym Instytutem Edukacji (NIE) i szkołami. Ministerstwo Edukacji kształtuje politykę edukacyjną, koordynuje działania oraz monitoruje wyniki szkół. Opracowuje długoterminowe strategie edukacyjne, które są zorientowane na przyszłość i uwzględniają dynamicznie zmieniające się potrzeby społeczne oraz gospodarcze.

Narodowy Instytut Edukacji odpowiada za kształcenie i ciągłe doskonalenie nauczycieli. Instytut oferuje programy kształcenia, które łączą teorię pedagogiczną z praktycznym doświadczeniem nauczania, przygotowując przyszłych nauczycieli do wyzwań współczesnej edukacji.

Szkoły w Singapurze realizują polityki edukacyjne i programy nauczania opracowane przez Ministerstwo i wdrażane przez nauczycieli wykształconych w NIE. Szkoły mają pewną autonomię w dostosowywaniu programów nauczania do specyficznych potrzeb swoich uczniów, co pozwala na elastyczne reagowanie na zmieniające się warunki i wymagania. Współpraca między szkołami a NIE jest szczególnie ważna podczas praktyk nauczycielskich, gdzie przyszli nauczyciele zdobywają niezbędne doświadczenie pod opieką doświadczonych mentorów.

Współpraca tych trzech instytucji zapewnia spójność i skuteczność systemu edukacyjnego w Singapurze. Ministerstwo Edukacji, NIE i szkoły współpracują w zakresie strategicznego planowania, wdrażania innowacji i ciągłej ewaluacji. Regularne monitorowanie i ocena wyników pozwalają na szybkie wprowadzanie niezbędnych zmian i ulepszeń.

Przykładem skutecznej współpracy jest inicjatywa „Nauczaj mniej, ucz się więcej”, w ramach której Ministerstwo opracowało strategię zmniejszania obciążenia materiałem, NIE dostosowało programy kształcenia nauczycieli, a szkoły wdrożyły te metody, monitorując ich efektywność. Wszystkie trzy instytucje uczestniczą w procesach ewaluacji, dzieląc się wynikami i wnioskami, co prowadzi do ciągłego doskonalenia systemu edukacyjnego.

Pewnym paradoksem jest fakt, że chcąc uczyć się od „azjatyckiego tygrysa”, tak naprawdę uczymy się od siebie samych. Sam Singapur zaznacza, że w swoich reformach czerpał z badań i pomysłów na edukację z całego świata, miał natomiast śmiałość, aby wcielać w system to, co w innych miejscach na świecie jest długo dyskutowane. Singapurska edukacja wyróżnia się dalekowzrocznością i globalnym podejściem. Polityka edukacyjna jest planowana na dekady, co pozwala na stabilny rozwój i adaptację do wyzwań przyszłości. Strategiczne podejście uwzględnia dynamiczne zmiany społeczne i gospodarcze, zapewniając aktualność i efektywność systemu.

Singapur ma też znaczące inwestycje w edukację. Zarówno w infrastrukturę, jak i programy nauczania. Dzięki temu uczniowie mają dostęp do najlepszych zasobów i narzędzi, które wspierają ich rozwój. System opiera się na merytokracji, w której osiągnięcia i zasługi są istotniejsze niż pochodzenie etniczne czy poglądy religijne.

Globalne podejście obejmuje współpracę z międzynarodowymi instytucjami, co umożliwia dostęp do najnowszych badań i praktyk edukacyjnych. Programy nauczania są aktualizowane, aby uwzględniać globalne trendy i wymagania rynku pracy, przygotowując uczniów do sukcesu w międzynarodowym kontekście.

Szkoły mają pewną autonomię w dostosowywaniu programów do potrzeb uczniów, co pozwala na elastyczne reagowanie na zmieniające się warunki. System odpowiedzialności zapewnia regularną ocenę i wspiera ciągłe doskonalenie. Edukacja kładzie nacisk na rozwijanie kompetencji miękkich, takich jak krytyczne myślenie i kreatywność.

Wszystko to tworzy spójny i efektywny system, który przygotowuje singapurskich uczniów do sukcesów na poziomie krajowym i międzynarodowym i wydaje się, że warto zastanowić się, czy i jak zastosowane w nim metody można przeszczepić na rodzimy grunt.

Źródła:
Inetta Nowosad „Singapur – azjatycki tygrys edukacyjnych reform. Fenomen makropolityki oświatowej”
Konferencja Profil absolwenta - czego uczyć w szkole XXI wieku?

Powiedz nam, co o tym myślisz i zostaw komentarz.
Szanujemy każde zdanie i zachęcamy do dyskusji. Pamiętaj tylko, żeby nikogo nie obrażać!

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie.
Obserwuj StrefaEdukacji.pl!