Rolnicy będą pracować dłużej

Nowe uregulowania będą polegały na stopniowym podwyższaniu i zrównywaniu wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn.

Podwyższanie wieku emerytalnego rozpocznie się już w tym roku. Obejmie kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. i mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r. Według szacunków Oddziału Terenowego KRUS w Białymstoku w woj. podlaskim jest 2-2,5 tys. osób, które już w tym roku będą musiały dłużej czekać na emeryturę. Natomiast pełnym wiekiem emerytalnym, wynoszącym 67 lat, będą musiały legitymować się kobiety urodzone po dniu 30 września 1973 r. (mające obecnie 39 lat) i mężczyźni urodzeni po dniu 30 września 1953 r. (mający obecnie 59 lat).

Będą wydłużać stopniowo
Na przykład - na podstawie przepisów obowiązujących do końca 2012 r. - kobieta, ur. w styczniu 1955 r., mogłaby ubiegać się o emeryturę rolniczą już w styczniu 2015 r. (ukończy wówczas 60 lat). Po wprowadzeniu zmian - od 1 stycznia 2013 r. - wymagany wiek emerytalny dla takiej kobiety wyniesie 60 lat i 9 miesięcy. A zatem kobieta ta będzie mogła ubiegać się o emeryturę rolniczą dopiero w październiku 2015 r.

Docelowe 67 lat zostanie osiągnięte w przypadku mężczyzn w 2020 r. a w przypadku kobiet w 2040 r., a więc odpowiednio po 7 i 27 latach od początku podnoszenia wieku emerytalnego.

Trudniej o wcześniejszą emeryturę
Ograniczone zostaną również możliwości skorzystania z emerytur rolniczych tzw. "wcześniejszych“. Teraz będą przyznawane tylko tym rolnikom, którzy:
- do dnia 31 grudnia 2017 r. ukończą: 55 lat kobieta lub 60 lat mężczyzna

- będą legitymować się okresem co najmniej 30 lat podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu

- zaprzestaną prowadzenia działalności rolniczej.

A więc, z emerytur tych będą mogły skorzystać wyłącznie kobiety urodzone przed 1 stycznia 1963 r. oraz mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1958 r.
Ostatnie emerytury wcześniejsze zostaną wypłacone dla kobiet w kwietniu 2026 r. Natomiast dla mężczyzn w grudniu 2024 r.

Wydłużenie wieku emerytalnego i pozostawienie wieku wymaganego do wcześniejszej emerytury na dotychczasowym poziomie, spowoduje obniżenie wysokości części uzupełniającej emerytury rolniczej "wcześniejszej“. Świadczenie to będzie obniżane po 5 proc. emerytury podstawowej za każdy rok dzielący uprawnionego od wieku emerytalnego i, jak dotychczas, będzie podwyższane o 5 proc. po osiągnięciu kolejnego roku życia.

Można skorzystać z częściowej
Wprowadzona została także możliwość przejścia na częściową emeryturę rolniczą. Mogą się o nią ubiegać ubezpieczeni (rolnicy i domownicy). Przysługuje ona kobietom, które osiągnęły wiek 62 lata i mają co najmniej 35-letni okres podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu oraz mężczynom, którzy osiągnęli wiek 65 lat i posiadają co najmniej 40-letni okres podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

Emerytura częściowa będzie dostępna dla kobiet od 2021 r. (urodzonych po 1958 r.) oraz dla mężczyzn od 2013 r. (urodzonych po 1947 r.). Postępowanie o przyznanie częściowej emerytury rolniczej wszczyna się na podstawie wniosku, złożonego przez osobę zainteresowaną na takich samych zasadach, jak w przypadku emerytury rolniczej w pełnym wieku emerytalnym.

Wysokość częściowej emerytury rolniczej będzie wynosić 50 proc. kwoty emerytury rolniczej ustalonej na ogólnych zasadach i nie będzie podlegać podwyższeniu do kwoty emerytury podstawowej. Wysokość tego świadczenia nie będzie zmniejszana, mimo że emeryt będzie prowadził działalność rolniczą. Emerytura częściowa nie będzie również zmniejszana ani zawieszana, gdy emeryt będzie osiągał przychody z tytułu działalności pozarolniczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu (np. z tytułu zatrudnienia).

Przy częściowej emeryturze rolniczej będą wypłacane wszystkie dodatki, które są przyznawane (na podstawie odrębnych przepisów) emerytom, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny. Z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego przez osobę uprawnioną, częściowa emerytura rolnicza zostanie z urzędu zamieniona na emeryturę rolniczą i wówczas część uzupełniająca emerytury rolniczej może ulec zawieszeniu, jeżeli emeryt nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Świadczenie okresowe
Wprowadzona została również okresowa emerytura rolnicza. Dotyczy osób , które przebywały na rentach strukturalnych. Okresową emeryturę będą mogły uzyskać osoby, którym upłynął okres, na jaki została im przyznana renta strukturalna, a które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego. Świadczenia takie będą odpowiadać wysokości emerytury podstawowej - bez względu na posiadany okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

Do okresowej emerytury rolniczej będą stosowane odpowiednio przepisy ustawy dotyczące emerytury rolniczej. Okresowa emerytura rolnicza będzie podlegać zawieszeniu (w odpowiedniej części), jeżeli emeryt nie zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej w rozumieniu ustawy oraz zmniejszeniu, jeżeli osiągnie przychody z tytułu działalności pozarolniczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu w wysokości powodującej zmniejszenie świadczenia. Przy emeryturze okresowej będą wypłacane dodatki przyznane na podstawie odrębnych przepisów.
Gdzie należy się zwrócić, by otrzymać taką emeryturę? Do Oddziału Regionalnego lub Placówki Terenowej KRUS, właściwych ze względu na miejsce zamieszkania. Tam trzeba złożyć wniosek o przyznanie prawa do okresowej emerytury rolniczej. Do wniosku należy dołączyć kopię decyzji ARiMR przyznającej rentę strukturalną. Z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego okresowa emerytura rolnicza zostanie z urzędu zamieniona na emeryturę rolniczą (jeżeli uprawniony do emerytury okresowej będzie legitymował się co najmniej 25-letnim okresem ubezpieczenia emerytalno-rentowego).

Osoby uprawnione do okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy będą mogły podejmować prace pozarolnicze bez utraty prawa do tego świadczenia. W zależności od uzyskanego przychodu świadczenie będzie ulegało zmniejszeniu (zawieszeniu) na zasadach wynikających z przepisów obowiązujących w systemie powszechnym.

Zmienione zostaną też niektóre zasady wypłaty części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej. Zarówno rencista, jak i emeryt, z wyjątkiem osób uprawnionych do emerytury wcześniejszej lub okresowej, będą mogli prowadzić działalność rolniczą bez zawieszania wypłaty części uzupełniającej tego świadczenia, jeżeli małżonek emeryta lub rencisty będzie podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy.