Sztuka codzienności

Czy przedmioty codziennego użytku mogą być sztuką? Wystawa "Art déco" w łomżyńskim muzeum pokazuje, że tak.

Łączenie rzemiosła ze sztuką zaczęło się już w okresie secesji, epoka art déco kontynuowała tę ideę. Piękno strojów, biżuterii, a nawet mebli z tego fascynującego okresu pomiędzy dwiema wojnami światowymi będzie można podziwiać już od najbliższej soboty w Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży. Na wernisażu (o godz. 12) pojawi się m.in. Mariola Kwiatkowska, autorka scenariusza wystawy z Muzeum Mazowieckiego w Płocku, z którego wypożyczone są eksponaty.

Metal, drewno, szkło
- Na wystawie znajdzie się ponad 400 eksponatów - mówi Tomasz Czyżewski, kurator wystawy. - Głównie rzemiosło artystyczne, ale są również obrazy i zdjęcia.

Obejrzymy tu m.in. wyroby ze szkła produkcji francuskiej, czechosłowackiej, jak i polskiej (firm Zawiercie, Hortensja i najbardziej znanej Niemen). Są też platery warszawskich firm, a nawet porcelanowe figurki z fabryki ceramiki w Pacykowie, swego czasu obśmiewane, dziś uzyskujące wysokie ceny na serwisach aukcyjnych.

Polskie art déco było bardzo cenione w Europie. W 1925 r. na Wystawie Światowej w Paryżu zrobiło furorę.

W salach wystawowych ustawiono też meble, proste w formie, a zarazem urzekające solidnością i ponadczasowym stylem.

- Art déco stawia na rytm, uporządkowanie, prostotę, w kontraście do wcześniejszej secesji - tłumaczy Tomasz Czyżewski.

Rewolucja w ubiorze
Na licznych manekinach możemy też podziwiać autentyczne stroje z epoki.

- Ta moda, zwłaszcza kobieca, przeszła rewolucję - podkreśla Czyżewski.

Kobiety zrezygnowały z ciężkich, bogato zdobionych sukni. Stylizowały się wręcz na chłopczyce (rewolucja dokonywała się zresztą również w obyczajowości). Sukienki przypominały koszulki zszyte ze spódnicą. Charakterystyczne były też nakrycia głowy - niewielkie kapelusiki.

Na wystawie obejrzymy też ówczesną bieliznę i eleganckie stroje wieczorowe. Panowie będą mogli zaś sprawdzić, jakie modne były w latach 20. krawaty i wzory materiałów na garnitury.

Biżuteria w stylu art déco podoba się również dziś. Na wystawie zgromadzono m.in. kolczyki, broszki zdobione kryształkami imitującymi diamenty. Jako ciekawostkę można potraktować fakt, że pojawiała się już wówczas biżuteria z tworzywa sztucznego (ebonitu).

Przedmioty z duszą
W dzisiejszych czasach te rzemieślnicze wyroby wzbudzają podziw, zachwycają kunsztem wykonania, wzornictwem, oryginalnością.

Takie były założenia zarówno secesji, jak i art déco. W zalewie taśmowej produkcji przemysłowej, próbowano w przedmioty wlać nieco artyzmu, duszy. Skąd my to znamy? Dziś też w cenie są rzeczy oryginalne, wybijające się ponad masową sztampę "made in China". Wystawa w łomżyńskim muzeum może stanowić świetną inspirację dla współczesnych rzemieślników.

Idea odnowy rzemiosła artystycznego i powiązania sztuk z przemysłem głoszona była w drugiej połowie XIX w. przez angielski ruch Arts & Crafts.

- Obiekty ze zbiorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku, prezentowane na wystawie wymownie świadczą o różnorodności stylu, o jego rozmaitych formach, surowcach, technologiach, sposobach dekoracji i źródłach inspiracji, nad którymi panował duch wyrafinowanej elegancji - podsumowuje art déco Mariola Kwiatkowska w tekście do katalogu wystawy.

Wystawa w Muzeum Północno - Mazowieckim będzie czynna do końca czerwca. Bilety - 5 zł (ulgowy - 3 zł).