Dlaczego odpowiednie dbanie o racice u bydła jest ważne? Specjalista od korekcji racic opowiada o tym jak dbać o racice u bydła

Jak ważne jest odpowiednie dbanie o racice u bydła?

Dbanie o racice u bydła jest jak inwestycja w fundament domu. Nie można tu szukać oszczędności czy skrótów. Z powodu schorzeń racic i kulawizn stado może brakować rocznie na poziomie nawet 30%. Są to ogromne koszty, straty materiału genetycznego oraz utraty w ilości produkowanego mleka czy samego brakownia krów. Regularna korekcja racic pozwala na zminimalizowanie, a nawet wyeliminowanie problemów brakowania w stadzie. Dbanie o racice jest niezbędne, by zapewnić zarówno dobrostan zwierzęciu, jak i korzyści finansowe gospodarzowi.

Jak dbać odpowiednio o racice u krów? Na co zwracać uwagę?

Dbając o racice należy zwrócić uwagę na kilka czynników. Po pierwsze regularność. Regularna korekcja pozwala na działanie profilaktyczne - jesteśmy u krówki przed pojawieniem się poważnych problemów. Po drugie- żywienie. Racice u krowy potrafią wskazać na wszelkie błędy żywieniowe popełnione w trakcie poprzednich miesięcy. Bardzo często kulawizny są zgłaszane przez gospodarzy po np. zmianie paszy, otwarciu nowej pryzmy czy innej partii bel z kiszonkami. Kolejna sprawa to urazy- spowodowane np.: za dużą obsadą, zwierzętami w rui czy migracją zwierząt w trakcie przeprowadzania czy przeganiania między pomieszczeniami. Tutaj nie wolno zwlekać! Jakiekolwiek sytuacje, gdzie zwierzę utyka, unika stawania na kończynie, znacząco pokłada się czy wyleguje przez długie okresy, należy interweniować jak najszybciej. Jeśli krowa po doju nie podchodzi do stołu paszowego, a kładzie się od razu na legowisko, to sygnał, że już się dzieję coś złego. Jest również kwestia podłoża. Krowy przebywające na pastwisku nie wymagają tak częstych zabiegów, jak te przebywające na rusztach, czy stojące na legowiskach cały rok. W całej tej kulawiźnie bydła najważniejsza jest obserwacja hodowcy czy zootechnika, każde nietypowe zachowanie zwierząt powinno być weryfikowane, co pozwala ograniczyć straty finansowe i ulżyć zwierzęciu a w następstwie podjąć skuteczną interwencję w przypadku wystąpienia kulawizny.

Kiedy zdecydować się na korekcję racic u bydła?

ok. 1.5-2 miesięcy przed wypasaniem na pastwisko i krótko po powrocie do obory przed zimą. Na 2-3 miesiące przed zmianą podłoża, zwłaszcza kiedy z obiektu stanowiskowego przeprowadzimy zwierzęta na obiekt- wolnostanowiskowy (po wprowadzeniu bydła na nowy obiekt należy ograniczyć im ruch, zwłaszcza gdy obsada nie jest pełna, ponieważ świeże ruszta bardzo intensywnie ścierają róg racicowy, co przyczyni się do drastycznego wzrostu kulawizny na stadzie). Jeśli chodzi o profilaktykę, z naszego doświadczenia wiemy, że najlepiej dokonywać zabiegów korekcji średnio co 4 miesiące tak samo na obiektach z tzw: „głęboką ściółką” czy wolnostanowiskowych. Pozwala to ograniczyć liczbę schorzeń i przypadków kulawizny prawie do zera. Istnieje również tzw. korekcja interwencyjna, czyli zwierzęta, które wykazują oznaki kulawizny powinny być zrobione bezzwłocznie, najlepiej maksymalnie do 3 dni, ponieważ dana sztuka odczuwa ból i cierpi oraz w następstwie drastycznie „obcina mleko” co prowadzi do strat finansowych i pogorszenia stanu zdrowia, a powrót do ilości produkowanego mleka sprzed wystąpienia kulawizny jest praktycznie nie możliwy, jeśli będziemy zwlekać z interwencją zbyt długo. Na obiektach stanowiskowych, tzw. uwięzi, zalecamy korekcję dwa razy w roku.

Z jakimi chorobami racic możemy się spotkać najczęściej?

Omówimy tu trzy najpopularniejsze. Jedną z najczęściej występujących chorób u bydła to zapalenie skóry palca, nazywane inaczej Dermatitis digitalis, chorobą Mortellaro lub potocznie „truskawką”. Patogeneza choroby jest bardzo złożona i wciąż jeszcze nie do końca poznana, choć za jej głównych „sprawców” uważa się bakterie z rodzaju Treponema. Drugi wróg zdrowej racicy, to wrzód podeszwy, znany także jako wrzód Rusterholza - zerwanie ciągłości rogu, powodujące wynaczynienia w obrębie podeszwy, linii białej lub czubka palca, a w następstwie tworzenie się w tych miejscach wrzodów i ropni. Rzadziej można spotkać zanokcice, czyli chorobę szpary międzyracicznej. Zakażenie te spowodowane przez bakterie, najpierw atakuje szparę międzyraciczną, a później przesuwa się w głąb tkanki racicy. Łatwiej o nią w czasie wilgotnych, upalnych dni. Jest to choroba wysoce zakaźna, powodująca w bardzo krótkim czasie duży obrzęk racicy, ostry ból, nie rzadko gorączkę. Często krowa nie jest w stanie stać na chorej nodze. Takie zwierzęta należy odizolować od stada, ponieważ mogą one zakazić kolejne sztuki.

Jak postępuje leczenie tych chorób?

Przede wszystko najlepiej jest zapobiegać niż leczyć, ale tak jak wspomniałem wcześniej, występują sytuacje, gdzie dochodzi do tzw „urazówek”, czy po prostu na danym stadzie długo nie przeprowadzano kompleksowej korekcji racic stada. Jeśli chodzi o leczenie zapaleń skóry palca bardzo dużą skuteczność w zwalczaniu tej przypadłości mają kąpiele racic. Dziś na rynku mamy sporo skutecznych systemów oraz produktów ułatwiających nam przeprowadzenie tego zabiegu. Ważna jest również cykliczność zabiegów- z doświadczenia wiem, że regularnymi kąpielami racic możemy ograniczyć występowanie wyżej wymieniane choroby w ogromnym stopniu. W przypadku wrzodu podeszwy konieczna jest korekcja interwencyjna, polegająca na usunięciu zbędnego bądź martwego rogu, odciążeniu chorego palca (np. podklejenia bloku) i zabezpieczeniu chorego palca opatrunkiem. Ważne w tym przypadku jest, żeby produkt do leczenia tego typu schorzeń nie sprawiał dodatkowego bólu czy dyskomfortu oraz aby została przeprowadzona kontrola zwierzęcia za ok. 7-10 dni. Jako doświadczony korektor sam nie rzadko po wykonanej korekcji typuje sztuki w danym gospodarstwie do ponownego przeglądu, co pozwala mi ocenić na jakim etapie rekonwalescencji jesteśmy. Niejednokrotnie zdarza się, że jedna czy dwie wizyty to za mało. Tyczy się to zwłaszcza gospodarstw z dużą wydajnością mleczną i świetną genetyką. W przypadku zanokcicy ważny jest czas reakcji., ponieważ powikłania związane z tą chorobą, są bardzo poważne, a czas od wystąpienia objawów do zalegania zwierzęcia jest bardzo krótki (czasami to tylko kilka godzin). Czas rekonwalescencji zwierzęcia z zaawansowaną zanokcicą jest dość długi, trwa nawet kilka tygodni. Zawsze w tego typu przypadkach zalecamy hodowcy, żeby z racji na zagrożenie życia zwierzęcia, w leczeniu wspomógł nas lekarz weterynarii obsługujący dane gospodarstwo, co niejednokrotnie kończy się na antybiotykoterapią. Na szczęście tego typu przypadki występują niezmiernie rzadko w gospodarstwach, które obsługujemy, a braki zwierząt spowodowane tym schorzeniem praktycznie nie występują.

Jak rolnicy dbają o racice u swoich krów? Coraz częściej korzystają z profesjonalnych usług i stawiają na profilaktykę, czy wzywają fachowców, dopiero gdy racice są zaniedbane?

Coraz więcej hodowców, a zwłaszcza kolejne pokolenia, są dużo bardziej doinformowane i przeszkolone w problematyce racic. Nie boją się oni sięgnąć po nowoczesne rozwiązania czy nowinki technologiczne, które pomagają w utrzymaniu perfekcyjnej kondycji racic. Często biorą udział w szkoleniach, takich jak te organizowane przez nas oraz uczelnię MANS w Łomży, gdzie mogą zapoznać się nie tylko z teorią, czy wysłuchać praktycznych porad, ale również samodzielnie wykonać korekcję pod okiem specjalisty. Spore grono naszych klientów przekonało się, że częściej znaczy lepiej. Regularne wizyty to głownie profilowanie rogu racicy i przywrócenie równowagi poziomu podeszwy względem układu kostnego krowy. Rzadko pojawiają się tu poważne schorzenia, a samo zwierzę ciesząc się dobrym zdrowiem, produkuje więcej mleka. Otrzymujemy również telefony w sytuacji odwrotnej, gdy róg jest już przerośnięty bądź schorzenia stają się znaczącym problemem na stadzie, nie wspominając o kulawiźnie. Jednak wiemy, że bardzo często jest to wynik braku czasu oraz przepracowania hodowcy, gdyż z doświadczenia wiemy, że dbają oni o te zwierzęta lepiej niż o siebie samych.

Zobacz też:Podlaski Szlak Kulinarny. Oto najlepsi producenci lokalnych wyrobów kulinarnych. Niezwykłe miejsca oraz tradycyjne podlaskie potrawy